Pek çoğumuz için yeni başlangıçlar önem ihtiva ederken aynı zamanda bir kapanışı da simgeler. Her yıl içinde bulunduğumuz yılın sonları yaklaşırken geçen yılın artıları eksileri, kazanımları konuşulmaya ve yeniden başlangıçlar için start noktası olarak belirlenen yeni yıl için planlar yapılmaya başlanır. Ve yaklaşan yeni yılla birlikte pek çok şehrin sokaklarında, evlerde, alış veriş merkezlerinde ışıl ışıl süslemeler, süslü ağaçlar, camlar görmeye başlarız. Bu görüntü pek çoğumuzda içimizi kıpır kıpır eden bir çoşkuya sebep olur. Hatta bazılarımız için yılın en sevilen sezonudur. Peki bu süslemelerin kültürel ve dini boyutları bir kenara bırakıldığında, pek çoğumuzu neden bu kadar neşeli, coşkulu ve heyecanlı hissettirdiğini hiç düşündünüz mü?
Pek çok kişinin bu sezonu ve süslemeleri sevmesinin bir sebebi olarak, bu dönemin daha önce yaşanan, keyifli, birlikte ve neşeli geçirilen anıları tetiklemesi olduğu düşünülmektedir. Yapılan araştırmalarda katılımcılara bu sezonu hangi duygu ile bağdaştırdıkları sorulduğunda, katılımcıların çoğu “neşe” ve “heyecan” cevaplarını vermişlerdir.
Bu sezonun heyecan verici ya da neşe dolu hissettirmesinin beden kimyasıyla ilgili olan kısmı ise şu şekilde açıklanabilir: serotonin ve dopamin hormonları mutlulukla bağlantılı hormonlar olup mutluluk derecemizi etkilerler. Dopamin, ödül ve zevk gibi durumlarda salınımı artan bir hormondur. Dolayısıyla yeni yıl ile bağdaştırdığımız ve bedenimizce ödül ve keyif verici olarak gördüğümüz kokular, tatlar dopamin salınımını artırırken; ışıklandırmalar, süslemeler ise aidiyet ve değer duygularını tetikleyerek serotonin hormonunun artmasına sebebiyet verir.
Kopenhag Üniversitesi’nde bir araştırma ekibi de bu duruma dikkat etmişler ve bu konuyla ilgili araştırma başlatmışlar. Yapılan bu araştırmada katılımcılara yeni yıl temalı görseller gösterilmiş. Yeni yılı (Noel) kutlayan katılımcılar arasında fiziksel aktiviteyi yöneten premotor ve birincil motor korteks olan duyusal motor kortekste ve parietal lobülde beyin aktivitesinde bir artış olduğunu bulunmuş.
Yani süslemeler sadece güzel görünmekle kalmayıp bizi gerçekten mutlu ediyorlar.
Her ne kadar bu yazı yeni yıl kutlamaları ve coşkusu üzerine de olsa bu durumlarda benzer duyguları hissetmediğimiz zamanlar da olabilir. Yeni yılın yeni bir stres kaynağı olarak görülmesi, kutlamaların kalabalıkla bağdaştırılması, yapılacaklar listeleri… gibi pek çok sebep coşku ve heyecan yerine stres, kaygı, korku ve yalnızlık gibi duygular açığa çıkarabilir. Bu durumlar baş edemediğinizi düşündüğünüz bir seviyeye geldiyse profosyonel destek almaktan çekinmeyin.
2023 ülkemiz ve dünya için pek çok kayıbın ve acının yaşandığı bir sene oldu. Umarım ki 2024 ülkemiz ve dünyamız adına yenilikler ve güzelliklerle gelir. Hepinize mutlu yıllar diliyorum.
Klnk. Psk. ELİF AKSAR
