Psikolojide “Bilişsel Tembellik”: Modern Hayatta Zihinsel Enerji Tasarrufu ve Davranışlarımız
Bilişsel Tembellik Nedir?
Bilişsel tembellik, bireyin zihinsel çaba gerektiren görevlerden kaçınarak en düşük enerji harcayan düşünce biçimine yönelmesidir. Bu durum çoğu zaman farkında olmadığımız otomatik kararlarla sonuçlanır.
Örnek:
Bir kararı düşünmek yerine ilk içgüdüsel fikre inanmak, zor sorulardan kaçınmak, alternatif üretmek yerine tek seçeneğe takılmak.
Bilişsel Tembellik ve Modern Dünya
Dijital ortamda bilgiye hızlı erişim, zihnin çaba gerektiren analiz süreçlerine daha az ihtiyaç duymasına neden olur. Bu da bireyin karar verme kalitesini düşürür.
Sonuçları
Duygusal kararlar artar
Yanılsamalar ve düşünce hataları yaygınlaşır
Problem çözme kapasitesi zayıflar
Yaratıcılık azalır
Çözüm: Zihinsel Aktivasyon
Zorlayıcı bilişsel görevler, bilinçli düşünmeyi geri çağırır:
Not alma
Yavaş düşünme pratikleri
Analitik sorgulama
Sonuç
Bilişsel tembellik, modern çağın görünmez sorunlarından biridir. Farkındalık ve bilinçli çaba, bu döngüyü kırmanın en etkili yoludur.
Hazırlayan:
Uzman Psikolog Mustafa Cem Oğuz
