Mart ayı otoimmün hastalıklarda farkındalık ayı!
Bağışıklık sistemimizin (immün sistem) bizi bakteri, virüs, toksin gibi potansiyel tehlikelere karşı koruduğunu biliyoruz. Otoimmün hastalıklar ise bağışıklık sistemimizin doku ve organlarımızdaki sağlıklı hücrelere saldırması sonucu meydana gelir ve 80’den fazla türü mevcuttur. Vücudumuzun hemen hemen her bölgesini etkileyebilir. Örneğin, halk arasında “saç kıran” olarak bilinen alopesi areata saç dökülmesine sebep olan otoimmün bir hastalıktır.
Tip 1 diyabette (mekanizması şeker hastalığı olarak bildiğimiz tip 2 diyabetten farklıdır) hedef pankreasın insülin salgılayan hücreleridir; çölyakta hedef ince bağırsak, Hashimoto’da tiroid, MS’te merkezi sinir sistemi, romatoid artritte eklemlerdir. Planlanacak olan tedavi ve beslenme hastalığın çeşidine göre değişecektir. Bağışıklık sistemini yavaşlatabilmek amacıyla immünsüpresif (kortikosteroid) ilaçlar kullanılabilir.
Otoimmün hastalıkların nedeni tam olarak bilinmemekte ancak virüs, bazı kimyasallar veya stres gibi çevresel faktörlerin genetiğimizin bu duruma yatkınlığını tetiklediği düşünülmektedir. Son dönemlerde yapılan çalışmalar covid-19’un bozulmuş immün cevapla ilişkili olduğunu göstermiştir (Sacchi ve ark., 2020). (Belki de ilerleyen dönemde covid-19 ile beraber otoimmün hastalıkların görülme sıklığının arttığına şahit olacağız)
