Bir gün içerisinde milyonlarca uyarana maruz kalıyor, yüz binlerce düşünce aklımızdan uçup gidiyor ve bir o kadar da duygu yaşıyoruz. Öfke, kızgınlık, hayal kırıklıkları, neşe, acı, elem…
Duygular insanın insan olmasının en güzel yanı aslında. Yaşamımızın coşkusunu ve anlamını etkileyen, davranışlarımıza yön veren, bizi biz yapan tatlarımız olsa da bazen başa çıkamadığınız bir hal alabiliyor; öfkeden deliye dönebiliyor, heyecandan karnımıza kramplar girebiliyor…
Bu nokta da Duygu Regülasyonu kavramından bahsetmek istiyorum. Duygu Regülasyonu, duygularımızı düzenleyebilme durumudur. Özellikle nahoş duygularımızı sağlıklı bir şekilde yaşayabiliyor olma halini yönetebilmektir. Kendimize ve başkalarına fiziksel, duygusal ya da psikolojik bir zarar vermeden o duyguyu yaşayabilme halidir.
1.Duyguları Tanımlama:
Çaresiz, hayalleri yıkılmış, endişeli, huzursuz, korkulu, suçlu, pişman, kederli... Duygularımızı tanımlayabilmek regülasyonun ilk adımdır, bilmediğimiz bir duyguyu keşfetmek, adlandırmak ve izin verebilmektedir.
2. Otomatik Düşünceleri Farketme
Otomatik düşüncelerimizi fark etmezsek, regüle olamayız. Daha önceki yazılarda da birçok kere değindiğim gibi, duygularımıza, başımıza gelen olaylar sebep olmuyor, o olayları nasıl değerlendirdiğimiz, o olay- uyaran hakkında neler düşündüğümüz, onu nasıl algıladığımız, duygularımızı etkiliyor ve dolayısıyla davranışlarımızı, yaşamımızı etkiliyor. O sebepten düşünceden, bilinçten, akıldan bağımsız bir duygudan ve duygunun regülasyonundan bahsedilemez.
“Seven kıskanır.” öğretisi içimize kadar işlediyse, kadın ya da erkek olmaktan bağımsız “kıskanılmadığımızda”, “sevilmeme” duygusu hissediyor olmamız oldukça olasıdır.
“Babana bile güvenmeyeceksin bu hayatta.” öğretisi pekiştirildiyse eğer sıklıkla çocukluğumuzda, gençliğimizde, yeni bir ilişkiye başlarken “tedirgin”, “endişeli”, “kaygılı” hissediyor olmamız çok tabidir.
İşte o yüzden duygularımızdan bahsedilmemiz için düşüncelerimizin, bir olayı, uyaranı değerlendirme stillerimizin, çocukluk kararlarımızın farkında olmak önemlidir.
3. Bedensel İhtiyaçları Farketmek
Bedenimizin ihtiyaçlarını fark edip, fiziksel ihtiyacımızı doyurmazsak duygu regülasyonunu sağlayamayız. Sarılmak, sallanmak, zıplamak, yüzmek, dans etmek, soğuk bir duş almak, dinlemek, soğuk bir duş almak, uzanmak, masaj yaptırmak...
Her an, her duygu biricik olduğundan, duygumuzu da farklı şekillerde düzenlemeye ihtiyacımız olabilir. Her zaman meditasyon pozunda oturmak regüle edici değildir. Bazen zıplamak, bir deniz kenarında bağırarak küfretmek, "ommm" demekten daha etkileyici bir çözüm olabilir.
4. Otomatik Duygu Düzenleme Stillerini Fark Etmek
Çocuklukta duygularımızı nasıl yaşadığımıza bir göz atmak da iyi olacaktır. Zorlayıcı duyguları geçmişte bambaşka yaşamış olabiliriz. Hepimizin bambaşka duygularımızı yaşama stillerimiz var aslında, çocukluktan alıştığımız, öğrendiğimiz stiller. Bunlar çoğunlukla birer savunma mekanizması, o duyguyla baş başa kalamamanın verdiği gerilimle, korkuyla, çocukluk zihinsel ve duygusal kapasitesiyle geliştirilmiş davranış kalıplarıdır. Ve yetişkin olmamıza rağmen çoğumuz çocuklukta yaşadığımız stillerle duygularımızı yaşarız, özellikle zor duygularımızı. Tıpkı babamız gibi, tıpkı annemiz gibi ya da tıpkı çocukken yaptığımız gibi…
5. Derin Duyguları Keşfetmek
Hayal kırıklığıdır aslında hissettiğimiz ama biz çok kırgınmış gibi hissederiz kendimizi, bununla başa çıkmak için küseriz, "trip atarız". Ya da çaresiz hissederiz aslında kendimizi ama öfkeliymiş gibi hisseder, bağırır çağırırız.
Duygularımız matruşka gibi iç içedir. En içtekiyle yüzleşemediğimizden, onu nasıl sağlıklı bir şekilde yaşayacağımızı, deneyimleyeceğimizi bilmediğimizden, çocukluk yaşantılarımızı sürdürürüz...
Artık dur demenin vakti gelmedi mi?
Yeniliğe izin verebilir misiniz?
Yeni olan için çabalayabilir misiniz?
Zor olsa da buna dayanabilir misiniz?
Size bir davetim var. Sizi siz yapan duygularınızla tanışmaya, kendinizi olduğunuz gibi tanımaya ve kabul etmeye var mısınız? Kendinize kavuşmanız için eşsiz bir yolculuğa hazır mısınız?
Kabul etmeniz umuduyla...
Sevgiler ve saygılar...
Meltem Şahiner
Psikolog / Aile Danışmanı
İlk Nefes Psikoloji ve Atölye Merkezi
Ayvalık
