Aile İçinde Sessiz Çatışmaların Çocuk Üzerindeki Etkisi
Sessiz çatışmalar; ebeveynler arasında soğukluk, mesafe, pasif-agresif davranışlar, imalar, yüz ifadeleri ve konuşulmayan sorunlar aracılığıyla hissedilir. Çocuklar bu gerilimi sezgisel olarak fark ederler ancak ne olduğunu tam olarak anlayamazlar. Anlamlandıramadıkları bu durum, çocukta yoğun bir belirsizlik ve güvensizlik duygusu yaratır.
Çocuklar çoğu zaman sessiz çatışmaların nedenini kendilerinde ararlar. “Ben bir şey mi yaptım?”, “Ben olmasaydım böyle olmaz mıydı?” gibi düşünceler suçluluk ve sorumluluk duygusunu artırır. Bu durum, çocuğun benlik algısını zedeleyebilir ve değersizlik hissine yol açabilir.
Sessiz çatışmaların uzun vadeli etkileri arasında kaygı bozuklukları, dikkat ve konsantrasyon problemleri, uyku sorunları ve duygusal regülasyon güçlükleri yer alır. Bazı çocuklar aşırı uyumlu davranışlar geliştirerek ortamı sakin tutmaya çalışırken, bazıları ise öfke patlamaları ve davranış sorunları sergileyebilir.
Okul ortamında bu çocuklar sıklıkla içe kapanık, çekingen ya da aşırı hassas olarak tanımlanabilir. Öğretmen eleştirilerine karşı aşırı duyarlılık gösterebilirler. Akademik başarıları potansiyellerinin altında kalabilir çünkü zihinsel enerjilerinin büyük bir kısmı evdeki belirsizliği yönetmeye harcanır.
Terapötik süreçte sessiz çatışmaların varlığının fark edilmesi kritik bir adımdır. Aile terapisi, konuşulmayan duyguların güvenli bir ortamda ifade edilmesini sağlar. Ebeveynlerin kendi aralarındaki sorunları çocuğun yüklenmeyeceği şekilde ele almaları, çocuğun psikolojik yükünü hafifletir.
Ebeveynlere yönelik çalışmalarda, çatışmaların tamamen yok edilmesinden ziyade sağlıklı şekilde ifade edilmesi hedeflenir. Çocuğun yanında yaşanan duyguların yaşa uygun bir dille açıklanması, belirsizliği azaltır ve güven duygusunu artırır.
Sonuç olarak, sessiz çatışmalar görünmez olabilir ancak çocuklar için oldukça hissedilir ve etkilidir. Açık, dürüst ve duygusal olarak erişilebilir bir aile ortamı, çocuğun ruhsal dayanıklılığını güçlendirir ve sağlıklı gelişimini destekler.
Hazırlayan: Uzman Psikolog Mustafa Cem Oğuz
