Ergenlerde Mükemmeliyetçilik ve Psikolojik Baskı
1. **Mükemmeliyetçiliğin Tanımı:**
Mükemmeliyetçilik, bireyin kendisine ulaşılması güç standartlar koyması ve hata
yapmaktan aşırı derecede korkmasıdır. Ergenlerde bu durum genellikle “yeterince iyi
olmama” hissiyle ilişkilidir.
2. **Nedenleri:**
- Aileden gelen yüksek başarı beklentisi
- Akademik ve sosyal baskılar
- Sosyal medyada kusursuzluk algısı
- Kıyaslama ve onaylanma ihtiyacı
- Düşük öz-değer algısı ve kontrol ihtiyacı
3. **Psikolojik Sonuçları:**
- Yoğun kaygı ve stres
- Öz eleştiri ve yetersizlik duygusu
- Depresyon ve tükenmişlik riski
- Sosyal geri çekilme
- Performans kaygısı ve erteleme davranışları
4. **Aile ve Okulun Rolü:**
- Hatalara karşı anlayışlı ve destekleyici tutum sergilemek
- Sadece başarıyı değil, çabayı da takdir etmek
- Karşılaştırmadan kaçınmak
- Ergene duygusal güven alanı sunmak
- Gerçekçi beklentiler oluşturmak
5. **Psikoterapötik Müdahaleler:**
- **Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT):** Katı düşünce kalıplarını esnetmek
- **Şefkat Odaklı Terapi:** Öz-şefkat geliştirme ve kendine karşı anlayışlı olma
- **Mindfulness:** Şu ana odaklanmayı ve yargısız farkındalığı destekleme
- **Aile Terapisi:** Aile içi baskı dinamiklerini düzenleme
Sonuç olarak, ergenlerde mükemmeliyetçilik, yüksek standartlar ile aşırı baskı arasındaki
dengeyi koruyamadığında psikolojik yıpranmaya yol açabilir. Öz-şefkat, destekleyici aile
tutumu ve profesyonel terapi ile ergen, kendini koşulsuz kabul etmeyi öğrenebilir.
