Beslenme; büyüme ,gelişme, yaşamın sürdürülmesi için besin öğelerininyeterli ve dengeli
alınmasıdır.Beslenmek karın doyurmak anlamında değildir.
BAŞLICA 6 ÇEŞİT BESİN ÖĞESİ VARDIR.
Karbonhidratlar
Proteinler
Yağlar
Vitaminler
Mineraller
Su
KARBONHİDRATLAR:
Vücudumuzun balıca enerji kynağıdır.Bir gram karbonhidrat 4kilo kalorienerji sağlar. Karbonhidratlar BASİT VE KOMPLEKS olarak ikiye ayrılır.Basit karbonhidratlar barsaklardan hızlı bir şekilde emilir ve kana karışır.( şeker pekmez şekerli tatlı ve marmelat reçel gibi). Kompleks karbonhidratlar , ise barsaklardan daha yavaş emilir ve kan şekerini daha dengeli bir şekilde yükseltir. Bu sayede dengeli insülin salınımı sağlanır. (tahıllar, ekmek, kurubaklagiller, meyve ,sebze,süt ve yoğurt gibi). Obez kişilerde genellikle insülin fazla salgılanır iştah artar ve yağ depolanması artar , dolayısı ile kilo
artışı devam eder ve bu kısrdöngü sağlık sorunlarını beraberinde getirir. İnsülin salınımını arttıran besinler ‘’GLİSEMİK İNDEKSİ YÜKSEK’’ besinler olarak adlandırılır.
Patates
Bezelye
Havuç
Mısır
Şalgam
Bal kabağı
Karpuz
Ananas
Kavun
Üzüm
Muz
Bunun dışında ,
Beyaz un
Mısır unu
Nişasta
İç bakla
Pirinç glisemik indeksi yüksek tahıl gurubudur. Bu besinleri tüketirken dikkatli olmalı az tüketmeli diğer glisemik indeksi düşük besinlerle dengeli almalıyız.
PROTEİNLER:
Besin öğesi olarak proteinler bir çok göreve sahiptir.Vücut hücrelerimizin bir kısmını oluştururlar.Yıpranmiş vücut hücrelerinin yenilenmesi için sürekli protein alımına ihtiyaç vardır. Vücut işleyişinin düzenlenmesi,Antikor olarak bakteri ve virüslerin oluşturduğu hastalıklardan korunmada çok önemli görev üstlenmişlerdir. Yeterli miktarda yağ ve karbonhidrat alınmayan anlarda enerj sağlama görevi de mevcuttur.
1 gram protein 4 kilo kalori enerji sağlar.
PROTEİN KAYNAKLARI
Et ,
Kümes hayvanları
Balık
Yumurta
Süt ve ürünleri hayvansal kaynaklı,
Kurubaklagiller
Tahıllar
Sebzeler
Yağlı tohumlar bitkisel kaynaklı proteinlerdir.
YETİŞKİN BİR İNSANIN GÜNLÜK PROTEİN İHTİYACI KİLOGRAM BAŞINA 1 GRAMDIR.
YAĞLAR;
Yağlar yoğun enerji kaynağıdır. 1 gram yağ 9 kilo kalori enerji sağlar. He enerji olarak hemde gerektiğinde kullanılmak üzere depolanbilir yapıdır.
VİTAMİNLER VE MİNARELLER
Vitaminler vücutta düzenleyici olarak çalışan kompleks kimyasallardır. Protein ,yağ ve karbonhidrattan enerji üretimini,vücut proteinlerin sentezini , karanlıkta görme, kemik, diş ve tırnak gibi dokulardahücrelerin oluşmasında mineraller ve vitaminler önemlidir. Vitaminler suda eriyen ve yağda eriyenler olmak üzere 2 gruba ayrılır. Suda eriyen vitaminler (B VİTAMİNİ , C VİTAMİNİ GİBİ) su içinde çözünür. Kan dolaşımı yardımı ile vücutta taşınır ve depolanmazlar. Bu grup vitaminler vücut tarafından gerektiği kadarı kullanılıp geri kalanı böbrekler yolu ile atılırlar. Bu grup vitaminler depolanamadığı için düzenli olarak doğal yoldan alınmalı alınamayan durumlarda takviye edilmelidir. Yağda eriyen vitaminler (A,D,E,K VİTAMİNLERİ)
VÜCUTTA YAĞLAR YOLU İLE TAŞINIR.
Bu nedenle beslenmemizde yeterli yağ miktarı bulunmalıdır. Bu vitaminler depolandığı için her gün almamız gerekmez. Yağda eriyen vitaminler gereğinden fazla alnır ise (gıda ve ilaç olarak) vücutta toksik etki oluşturup zarar verebilir.
SU
Su yaşamın devamı gereklidir. Su sayesinde yiyeceklerin içeriğindeki besin öğeleri sindirilebilir, emilim taşınma ve metobolizmanın dengeli devamı için gereklidir. Bütün bunların sonucunda oluşan zararlı atıklarda su sayesinde vücuttan uzaklaştırılır. Su iştahı keser kabızlığı önler. Su dengesini sağlayabilmemiz için her gün en az 2litre(10 bardak) su içilmelidir.
