Self-Sabotaj (Kendini Sabotaj)
Bu süreç çoğu zaman “Acaba yapabilir miyim?”, “Ya yapamazsam?” gibi endişelerle başlar. Kişi daha başlamadan kendini baltalar. Bazen bu durum tembellik ya da isteksizlik gibi görünse de, çoğu zaman altında derin içsel korkular yatar. “Ya başaramazsam?” düşüncesi belirleyicidir. Deneyip başarısız olmaktansa hiç denememek daha güvenli gelir.
Self-sabotajın bir diğer temelinde yetersizlik inancı yer alır. “Zaten yeterli değilim” düşüncesi, kişinin adım atmaktan kaçınmasına neden olur. Bazen de sonucu başkasının etkilemesindense, “en azından ben yaptım” diyerek sonucu bilinçli biçimde kendi bozmayı tercih eder. Böylece kontrol, başarısızlık pahasına da olsa kişinin elinde kalır.
Günlük yaşamda self-sabotaj; önemli işleri sürekli ertelemek, ortada belirgin bir neden yokken ikili ilişkilerde tartışma çıkarmak ya da “zaten olmazdı” diyerek vazgeçmek şeklinde kendini gösterebilir. Bu davranışlar tekrar ettikçe kişi kendine olan güvenini kaybeder; yetersizlik ve suçluluk duyguları giderek artar.
Kendini sabotaj davranışı, bireyin istemediği hâlde sürdürdüğü; temelde kendini koruma amacı taşıyan ancak uzun vadede kişinin kendisine zarar veren bir davranış örüntüsüdür.
Hazırlayan:
Uzm. Psk. Mustafa Cem Oğuz
Stajyer Psikolog Zübeydenur Genç
