SANAT TERAPİSİ
Sanat; duygularımızı ifade etmemizi sağlamada çok önemli bir faktördür,güzeli, hoşa gideni vurgular. Fakat sanat; özünde içsel durumumuzu, psikolojimizi,travmalarımızı yansıtmada da eşsiz bir yöntemdir. Sanat terapisi; dışavurumcu olma özelliğiyle sanata,psikolojiye; içsel olanı yansıtarak içinde bulunduğumuz ruh halimizi çözümlemeye yardımcı olması açısından da çok önemlidir. Bir kişinin fiziksel,zihinsel ve duygusal refahını iyileştirmek için yaratıcı sanat yapma sürecini kullanan bir tür psikoterapidir. Sadece modern bir buluş değil,kökleri çok eskilere dayanan evrensel bir tedavi yöntemidir. Sanat kendi içinde çeşitli pratiklerden oluşur. Bu pratikler de disiplinler arası bağlamda birbirlerinden beslenir ve birbirlerini tamamlar. Yaratıcı sürecin psikolojik yönü geleneksel psikoterapötik teori ve teknikleri,özellikle farklı sanat malzemelerinin duygusal özelliklerini anlamakla birleştirir. Sanat terapisi,sanat malzemeleri kullanan ekspresyonist terapidir. Resim,müzik,tiyatro,sinema,hareket ve dans gibi sanatın tüm alanlarındaki uygulamaları içerir. Terapötik bir süreçtir ve bunun uygulayıcısı; psikologlar ya da psikiyatrlardır.
Sanat terapisi,depresyon,anksiyete,travma ve bağımlılık gibi çeşitli durumları tedavi etmek için kullanılabilir. 1940’larda terapist ve hasta arasında psikoterapötik bir ilişki geliştirmek amacıyla tedavi sırasında tüberküloz hastalarının refahını arttırmak için sanat ve psikoterapiden kaynaklanan sanat terapisi uygulanmıştır. Hastalık ilerledikçe, hastaların günlük yaşamı ve bilişsel yetenekleri yavaş yavaş azalır ve mevcut dil becerileri olumsuz duygularını yaymalarını imkansız hale getirir, böylece onları kaygı ve depresyon gibi davranışsal ve psikolojik semptomlarla duyarlı hale getirir,bu durum hayatın kalitesinin düşmesine sebep olur. Sanat terapisi, olumsuz duyguları önlemeye,davranışsal ve psikolojik semptomları hafifletmeye ve böylece yaşam kalitesini iyileştirmeye yardımcı olan sezgisel bir grafik görsel sunum yoluyla hastalara sözsüz bir ifade tarzı sağlar.
Bir diğer örnek olarak otistik çocuklarla iletişim kurma,onların ince motor becerilerini ve özgüvenlerini geliştirme noktasında alternatif bir terapi yöntemi olarak görülmektedir. Otizmli çocuklar genellikle iletişim sosyalleşme ve duygusal düzenleme ile mücadele eder. Sanat terapisi bu zorlukların üstesinden gelinmesine yardımcı olur. Sanat terapisi seansları tipik olarak çocuğun ilgisini çekmek ve duygularını,düşüncelerini keşfetmesine yardımcı olmak için çeşitli sanat malzemeleri ve teknikleri kullanacak eğitimi sanat terapisti tarafından yönetilir. Bu çalışmada amaç sanat terapisinin, her yaştaki bireyin fiziksel,zihinsel ve duygusal sağlığını geliştirmek için yaratıcı sanattan yararlanan alan olduğundan otizm spektrum üzerinde uygulanan sanat terapisinin otizmli bireylerin çatışmalarını ve sorunlarını çözmelerine,kişiler arası becerileri geliştirmelerine,davranışları yönetmelerine,stresi azaltmalarına, özgüvenlerini ve kişisel farkındalıklarını arttırmalarına ve içgörü kazanmalarına olan katkısını ortaya koymaktadır. Çalışma bilimsel araştırma yaklaşımlarından olan nitel araştırma yöntemine bağlı kalınarak literatür taraması metoduyla oluşturulmuştur. İncelenen çalışmalar sonucunda bu çalışmalardan bazıları,iletişim ve sosyal becerilerde iyileşmelerin yanı sıra sorunlu davranışlarda ve kaygıda azalmalar bildirmiştir. Sanat terapisinin otizmli bireylerde katılımı ve motivasyonu arttırdığı bunun da diğer alanlarda iyileştirilmiş sonuçlara yol açabileceği gösterilmiştir. Genel olarak otizmli bireyler için alternatif tedavi olarak sanat terapisinin kullanılması,birçok birey için fayda sağlayabilecek umut verici bir yaklaşımdır.
Literatür taraması sonucunda sağlık alanında sanat terapisi kullanımı üzerine birçok çalışma bulunmuştur. Literatür taraması açıkça sanat terapisinin, akıl sağlığı,anksiyete,yardımcı üreme terapileri,kanser hastalıkları,travma sonrası tedaviler,pikiyatri,akıl hastalığı,cinsel sağlık tedavileri sağlık alanlarında yaygın olarak kullanılmaktadır.
-Stajyer Psikolog Rabia Ustabaş
