Kronik Stres ve Bağışıklık Sistemi
1. Stresin Vücuda Etkisi
Stres, vücudun tehdit algısına verdiği doğal bir tepkidir ve kısa vadede kalp atışı, enerji ve dikkat artışı gibi faydalı fizyolojik değişikliklere yol açar. Ancak stres uzun süre devam ettiğinde, bu adaptif sistem sürekli aktif kalarak bedeni tüketmeye başlar.
2. Kortizol ve Bağışıklığın Baskılanması
Kronik stres sırasında salgılanan kortizol, bağışıklık hücrelerinin üretimini ve etkinliğini azaltır. Bu durum vücudun enfeksiyonlara karşı savunmasını zayıflatır, yaraların geç iyileşmesine ve hastalıklara daha çabuk yakalanmaya yol açar. Uzun süreli kortizol yüksekliği, aynı zamanda inflamasyon dengesini bozarak sağlık risklerini artırır.
3. Hastalık Riski ve Psikosomatik Etkiler
Kronik stres, soğuk algınlığı, grip ve mide-bağırsak rahatsızlıkları gibi yaygın enfeksiyonlara karşı duyarlılığı artırır. Bunun yanında strese bağlı baş ağrıları, kas gerginliği, uyku problemleri ve sindirim bozuklukları gibi psikosomatik belirtiler sıklaşır. Vücut hem mikroplara hem de içsel fizyolojik dengesizliklere karşı daha savunmasız hâle gelir.
4. Stresi Azaltmak, Bağışıklığı Güçlendirmek
Düzenli uyku, fiziksel aktivite, dengeli beslenme ve sosyal destek, bağışıklığı güçlendiren temel koruyucu faktörlerdir. Ayrıca nefes egzersizleri, mindfulness ve gevşeme teknikleri, stres tepkisini düzenleyerek hem bedenin toparlanmasını hem de bağışıklık sisteminin optimal çalışmasını destekler.
Sonuç:
Kronik stres, bağışıklık sisteminin işlevini zayıflatan, enfeksiyonlara yatkınlığı artıran ve psikosomatik belirtileri tetikleyen bir süreçtir; bu nedenle stres yönetimi, yalnızca ruh sağlığını değil, bedensel iyilik halini korumak için de kritik öneme sahiptir.
Hazırlayan:
Uzman Psikolog Mustafa Cem Oğuz
Stajyer Psikolog Esila Akkuş
