Vajinismus, cinsel ilişki sırasında vajina kaslarının kasılarak cinsel ilişkiye engel olması durumudur. Yaşanan bu kasılmanın nedeni kişinin partneriyle ilişki yaşamak istememesi değildir. İstemsiz yaşanan bu kasılmalar vajinada, karın, kasık, bel, bacak bölgelerinde de görülebilir.
Vajinismus eğer ilk birliktelik yaşandığı sırada ortaya çıkıyorsa primer, bir cinsel birliktelikten sonra ortaya çıkıyorsa sekonder olarak sınıflandırılır. Türkiye örneklemi için yapılan araştırmalarda ülkemizde daha çok vajinismusun primer olarak ortaya çıktığı bilinmektedir.
Vajinismus 19, yy dan beri kaynaklarda ele alınan bir sorundur. Yapılan araştırmalar vajinismusun temel nedenin vajina ağzını kontrol eden kasların koşullu tepkisi olduğunu göstermektedir. Bu koşullu tepkinin ise birçok nedeni olabilmektedir.
Vajinismusun Nedenleri
Yanlış ve Abartılı Cinsel Bilgiler
Yanlış ve abartılı bu cinsel bilgiler daha çok ilk gece korkusuyla ilgilidir. Anlatılan şehir efsanelerinin yayılması ve cinselliğin hala bir tabu olarak görülmesinin bir nedeni olarak da bu bilgilerin düzeltilmesi ve doğrusunun öğrenilmesinin zor olması kişinin bu bilgilere inanmasına yol açar. Bilinçaltına yerleşen bu bilgiler kişinin cinsel ilişki yaşayacağı zaman stres yaşamasına neden olur. Bu bilgiler ilk gece yaşanan birliktelikten sonra çok kan kaybedileceği, penisin vajinaya girişi sırasında kişinin canın çok yanacağına inanması gibi abartılı ve bazı zamanlarda gerçek dışı bilgilerdir.
Ayıp, günah gibi cinselliği ötekileştiren söylemler, baskıcı aile tutumları da bilinçdışı olarak cinsel yaşımı etkilemektedir.
Cinsel Eğitim Yetersizliği
Kişiler vajina ve penisin yapısı hakkında fikir sahibi olmayabilir ve bu nedenle yaşanılacak olan ilişkiye dair olumsuz duygular besleyebilir. Örneğin vajinanın esnek yapısını bilmeyen biri penisin vajinadan asla geçemeyeceğine inanabilir ve bu da onun cinsel ilişkiye dair olumsuz tutum geliştirmesine neden olabilir.
Ayrıca cinsel ilişki yaşamakta deneyimsiz olan çiftlerin aceleci tutumu, yeterli ıslanma olmadan cinsel ilişkiye girmeye zorlamaları da kişide korku oluşmasına neden olabilir.
Çocukluk Çağında Ya da Erişkinlik D$öneminde Yaşanan Cinsel Travmalar
Cinsel taciz ya da tecavüz öyküsü olan bireylerde kadının cinselliği reddedişi olarak vajinismus izlerine rastlayabilmek mümkün. Şimdi ki partnerine karşı aşk ve tutku olsa bile yaşanan travmaların bilinçdışı olarak cinsel ilişkiyi engellediği bilinmektedir.
İlişki sorunları
Partnere duyulan öfke vajinismusa neden olmaktadır. Bu tip durumlarda vajinismus tedavisi daha çok çift terapisi yöntemleriyle devam ettirilir.
Yapılan araştırmalar korkunun öğrenilmesi için sadece bir deneyim yaşamanın yeterli olduğunu gösterir. Korkuyu öğrenmek için illa yaşamanız gerekmez. Bu korkuyu yaşamış kişilere tanık olmanızda korkuyu kazanmanız için yeterli bir deneyimdir. Öğrenilen bu korku zihne yerleşir ve cinsel ilişkiyi kaliteli yaşamaya engel olabilir. Tedavide amaç edinilen korkunun sönmesidir.
Tedavi
Vajinismus kişinin mahremiyle ilgili olduğu için uzmana danışması uzun zaman alır. Bu sorununu yaşayan kişiler sıklıkla erteleme yoluna giderler. Kendi kendine düzeleceğine inanırlar ya da uzmana gelmeden önce bir çok başarısız yol denemiş ve hayal kırıklığına uğramış şekilde gelirler. Bütün bu başarısız denemeler bu sorunun yanında farklı psikolojik sorunlar gelişmesine neden olabilir.
Bu sebeple tedavinin ilk basamağını detaylı özgeçmiş görüşmeleri oluşturur. Bu görüşmelerde yapılan kapsamlı değerlendirmelerde vajinismusun hangi etkiye karşı gelişmiş tepki olduğunun araştırması yapılır.
Tedavide en önemli nokta danışana partnerinin de eşlik etmesidir. Çünkü cinsellik karşılıklı sevgi, hoşgörü ve iki tarafında isteklerini ve arzularını düşünerek yaşadığında bir harmoni yakalar. Bu harmonin oluşumuna iki tarafında katlı sağlaması başarılı bir tedavi süreci için önem arz etmektedir.
Tedavi psiko eğitimsel ve davranışçı modeli kapsar. Terapide teorik ve pratik bilgilendirme, yanlış düşünce ve davranışların düzeltilmesi , cinsellikle ilgili beklentilerin gerçekçi bir hale dönüştürülmesi, çiftler arasında iletişimin arttırılması ve cinsel becerilerin geliştirilmesi amaçlanır.
