Ergenlik Döneminde Kimlik Gelişimi: “Ben Kimim?” Sorusunun Bilimsel Arka Planı
Erikson’a göre ergenin temel sorusu “Ben kimim?”dir. Bu sorunun cevabı ise basit bir
tanımlama değil; değerler, inançlar, kişisel sınırlar, sosyal aidiyetler ve yaşam
yönelimlerini kapsayan çok katmanlı bir yapıdır.
Ergen, bu soruyu cevaplayabilmek için farklı rolleri dener. Arkadaş grupları sıkça
değişebilir, giyim tarzı dönüşebilir, ilgi alanları bir oradan bir buraya savrulabilir. Bu arayış
her zaman bir “kararsızlık” göstergesi değildir; tam aksine, kimlik oluşumunun doğal bir
parçasıdır.
Bu süreçte aile ile yaşanan çatışmalar da aslında ergenin bağımsızlık mücadelesinin bir
uzantısıdır. Bir yandan kendi kararlarını almak ister, diğer yandan rehberliğe ihtiyaç duyar.
Bu çift yönlü ihtiyaç çoğu zaman ebeveynin “ne istiyor anlamıyorum” demesine sebep
olur.
Kimlik gelişimini etkileyen faktörler arasında sosyo-kültürel yapı, aile tutumları, akran
ilişkileri ve bireyin içsel özellikleri bulunur. Destekleyici, sınırları net ama esnek bir
ebeveynlik stili, ergenin kimlik bütünlüğünü daha sağlıklı kurmasına yardımcı olur.
Araştırmalar, kimlik oluşumunun sadece ergenlikle sınırlı olmadığını; genç yetişkinlik
dönemine kadar devam ettiğini gösteriyor. Hatta bazı bireylerde kimlik keşfi 20’li yaşların
ortalarına kadar sürebiliyor.
Hazırlayan:
Uzman Psikolog Mustafa Cem Oğuz
