Ergenlerde İletişim Kopukluğu ve Aile İçi Çatışmaların Psikolojik Temelleri
Ergenlerde iletişim kopukluğunun yaygın nedenleri:
- Aşırı otoriter veya aşırı izin verici ebeveyn tutumları
- Aile içi duygusal mesafe
- Ebeveynin yüksek beklentileri
- Ergenin kendini ifade etmede zorlanması
- Akran etkisi ve dış dünyaya yönelme
- Güvensiz bağlanma örüntüleri
Psikolojik temeller:
- Kimlik karmaşası ve özerklik ihtiyacı
- Görülmeme ve anlaşılmama hissi
- Duygusal düzenleme güçlüğü
- Ebeveyn-çocuk rollerinin karışması
- Geçmişte bastırılmış öfke veya suçluluk duyguları
Terapötik süreçte hedefler:
1. Karşılıklı anlayış ve empati geliştirmek
2. Duygusal farkındalığı artırmak
3. İletişim becerilerini güçlendirmek
4. Güvenli sınırlar oluşturmak
5. Aile içi rollerin netleştirilmesi
Etkin müdahale yaklaşımları:
- **Aile terapisi:** Roller, sınırlar ve iletişim modellerinin yeniden yapılandırılması.
- **Bilişsel-davranışçı yaklaşımlar:** Düşünce kalıplarını ve iletişim çarpıtmalarını
düzeltmek.
- **Duygu odaklı terapi:** Ebeveyn ve ergen arasındaki duygusal bağın güçlendirilmesi.
- **Rol değişimi teknikleri:** Her iki tarafın birbirinin bakış açısını deneyimlemesi.
Ebeveynlere öneriler:
- Emir vermek yerine dinlemek
- Tartışma anında sakin kalmak
- Suçlamadan konuşmak (“Sen” dili yerine “Ben” dili kullanmak)
- Ergenin özerkliğine saygı göstermek
- Küçük adımları fark edip olumlu pekiştirmek
Sonuç olarak iletişim kopuklukları, aile sisteminin gelişimsel bir parçasıdır. Ancak doğru
rehberlik ve terapötik destekle,
aile içi bağlar yeniden güçlenebilir ve ergen kendini daha güvende hissedebilir.
