Ebeveynlik Artık Wi-Fi Şifresinden Geçiyor
Çocuklarımızın artık sokakları değil, ekranları var. Ancak şunu unutmamak gerek: Çocuğun ekrana bakmasıyla yalnız kalması aynı şey değildir. Bu dünyada onu yalnız bırakmak, gerçek hayatta karanlık bir ormanda tek başına yürümeye benzer.
Dijital ebeveynlik, çocuğa sadece “ekran süresi” koymakla sınırlı değildir. Asıl mesele, çocuğun dijital dünyada neyle karşılaştığını, ne hissettiğini ve bu deneyimlerden ne öğrendiğini anlayabilmektir. Yani ekran süresinden çok, ekranın içeriği ve duygusal etkisi önemlidir.
Yasaklamalar Değil, Rehberlik
Birçok anne-baba, ekranı yasaklayarak çözüm bulmaya çalışır. Oysa yasak, merakı artırır. Rehberlik ise anlamayı, birlikte düşünmeyi getirir. Çocuğunuz bir içerikten korktuysa, sizi ilgilendiren soru şudur: “Ne gördü ve bu onda ne hissettirdi?” İşte burada devreye sizin o içten, yargılamayan pedagojik yaklaşımınız girer.
5 Temel Dijital Ebeveynlik Becerisi
Ekranı birlikte keşfedin: Çocuğunuzla YouTube’da ne izlediğini birlikte görün. Bu onun dünyasına saygı duyduğunuzu gösterir.
İçerik hakkında konuşun: “Sence bu videodaki davranış doğru muydu?” gibi sorularla düşünmesini sağlayın.
Sınır koyarken nedenini açıklayın: “Bu oyun seni çok yoruyor gibi görünüyor. Uyku düzenini bozmasın diye birlikte bir saat belirleyelim.”
Kendi dijital tutumunuza dikkat edin: Sürekli telefona bakan bir ebeveyn, çocuğa sözel değil görsel bir model sunar.
Dijital detoksa alan açın: Hafta bir gün, tüm aile birlikte “ekransız zaman” geçirsin. Kart oyunları, yürüyüş, sohbet… Gerçek bağ kurmanın yerini hiçbir şey tutmaz.
Dijital Dünyada Kalp Teması
Bir ekran, bir çocuğun dünyasını büyütebilir de, daraltabilir de. Burada belirleyici olan, ebeveynin dijital varlığı değil, duygusal varlığıdır. Çocuğunuzun ekranla kurduğu ilişkiyi izlemek, yönlendirmek ve gerektiğinde onunla birlikte dijital mola vermek; sadece iyi bir ebeveynlik değil, çağın ihtiyacıdır.
Unutmayın, çocuğunuzun elindeki tablet bir ekran değil, bir kapı. O kapının ardında yalnız kalmaması için elinden tutan bir rehbere ihtiyacı var. O rehber sizsiniz.
Uzman Psikolog/ Pedagog
Mustafa Cem Oğuz
