Çocuklarda Benlik Saygısı ve Aile Tutumları
1. **Benlik Saygısının Gelişimsel Temelleri:**
- İlk yıllarda çocuğun bakım verenle kurduğu bağ, güven duygusunu oluşturur.
- Ebeveynin kabul edici ve sevgi dolu tutumu, çocuğun kendini değerli hissetmesini sağlar.
- Çocuğun başarısızlık karşısında aldığı tepkiler, özgüvenin kalitesini belirler.
- Sosyal çevre ve okul deneyimleri, benlik algısını pekiştirir.
2. **Aile Tutumlarının Rolü:**
- **Demokratik Ebeveynlik:** Çocuğa saygı gösteren, sınır koyarken açıklama yapan
yaklaşım; yüksek benlik saygısını destekler.
- **Otoriter Ebeveynlik:** Katı kurallar ve cezalar, çocuğun kendine güvenini zedeler.
- **Aşırı Koruyucu Tutum:** Çocuğun bağımsızlık duygusunu engeller ve yetersizlik hissi
yaratır.
- **İlgisiz Tutum:** Duygusal yoksunluk, değersizlik duygusunu besler.
3. **Benlik Saygısı Düşük Çocuklarda Görülen Davranışlar:**
- Aşırı onay arayışı ve sürekli kıyaslama
- Başarısızlıktan kaçınma ve risk almama eğilimi
- Sosyal ortamlarda çekingenlik veya içe kapanma
- Öz eleştiri ve değersizlik düşünceleri
- Başkalarının fikirlerine aşırı bağımlılık
4. **Benlik Saygısını Güçlendiren Ebeveyn Yaklaşımları:**
- Çocuğun çabasını takdir etmek, sonucu değil süreci övmek
- Hatalar karşısında yapıcı ve destekleyici tutum sergilemek
- Karar alma süreçlerine çocuğu dahil etmek
- Koşulsuz sevgi ve kabul duygusunu hissettirmek
- Gerçekçi hedefler koyarak başarı hissi yaşamasını sağlamak
5. **Psikolojik Müdahale ve Eğitim:**
- Oyun terapisi, çocukların kendilik değerini sembolik olarak ifade etmelerine yardımcı olur.
- Grup çalışmaları ve sosyal beceri eğitimleri özgüveni artırır.
- Aile danışmanlığı, ebeveynlerin iletişim biçimlerini yeniden yapılandırır.
- Pozitif psikoloji temelli yaklaşımlar, güçlü yönlere odaklanmayı destekler.
Sonuç olarak, benlik saygısı çocuğun tüm yaşamını etkileyen psikolojik bir temeldir. Sevgi
dolu, kabul edici ve güvenli aile ortamı, çocuğun kendine inanmasını, potansiyelini
keşfetmesini ve duygusal dayanıklılığını güçlendirir.
