Reyno hastalığı

                                                            REYNO HASTALIĞI

Raynaud fenomeni,  el ve ayak parmaklarının yanısıra kulak veya burun damarlarını da etkileyen bir bozukluktur. Hastalık el ve ayak parmaklarında vazospastik ataklar denilen damarlarda daralma ile karakterize  tekrarlayıcı ataklarla seyretmektedir.

• Ataklar,  soğuğa maruz kalma ve emosyonel stres ile başlamaktadır.
• Soğuğa maruz kalındığında,  ısı kaybını azaltmak için yüzeyel kan akımı sınırlanacak ve kan derin dokulara yönelecektir.
• Raynaud fenomenli hastalarda bu mekanizma aşırı gelişmiş durumdadır.
• Hastalık sıklıkla 20-30 yaş grubundaki bayanları etkilemektedir.
• Genel populasyonun %10'nunda bulunmaktadır. Soğuk iklimlerde hastalığa daha sık rastlanmaktadır.

 Raynaud atağı başladığı zaman el ve ayak parmaklarında ne tür renk   değişikliği olmaktadır?

         1. Başlangıçta azalan kan akımına bağlı olarak parmaklarda beyaz renk görülmektedir. Solukluk, arteriollerin spazmısonucu gelişmekte ve dijital arterlerde dolaşımın durmasıyla sonuçlanır.

         2. Oksijen azlığına bağlı olarak, el ve ayak     dokularında  siyanoz ile üşüme  ve uyuşukluk görülür. Parmaklarda mavi-mor renk oluşur.

        3 . Damarlar yeniden açılırak kan akımı yeniden başlar ve kızarıklık  olur. Parmaklar      kırmızı- pembe renk  alır.                   

 Reyno hastalığının nedenleri

• Primer Raynaud fenomeni (Raynaud hastalığı): altta yatan bir sebeb yoksa
• Sekonder Raynaud fenomeni (Raynaud senromu): Hastalığa veya herhangi bir sebebe bağlı gelişir.
• Raynaud hastalığının en sık görüleni primer formudur (%55-65). Sekonder olanlar oldukça nadir olarak görülürler.

  Sekonder reynonun eşlik ettiği hastalıklar

1. Sekonder raynaud fenomeninin en sık nedenini Skleroderma gibi bağ dokusu hastalıkları oluşturmaktadırlar.
2. İmmünolojik ve konnektif doku hastalıkları
3. Skleroderma, Sistemik lupus hastalığı, Romotoid artrit, Sjögren   sendromu
4. Arteriyel hastalıklar:Burger hastalığı,  Torasik outlet senromu, ateroskleroz
5. Kronik soğuğa maruz kalma, vibrasyon yapan cihazların kullanılması
6. İlaçlara bağlı: Ergot alkaloidleri, Beta   blokerler, kokain kullanımı
7. Diğer : Soğuk aglutininler,  santral ve periferik nörolojik hastalıklar, Böbrek yetmezliği, hipotroidi gibi endokrin hast.

  Reno tanısı nasıl konulur?

Raynaud fenomeninden şüphelenildiği taktirde ayrıntılı bilgi alınmalı ve diğer tıbbi problemler yönünden araştırılmalıdır. Hasta soğuğa maruz kaldığında karekteristik renk değişikliği gösterildiği taktirde tanısı kolaydır. Tanıyı desteklemek için soğuk-sıcak su testi yapılır. Raynaud fenomenli hastaların tırnak yatağında kapillerler incelerek karakteristik görünüm saptanabilir. Tırnak üzerine yağ damlatılarak tırnak altındaki doku mikroskopik olarak incelenir.

Primer reyno kriterleri nelerdir?

·        Soğuk veya emosyonel stres'in uyardığı vazospastik attaklar (En az 2 yıl süreyle)

·        Her iki elde simetrik tutulum

·        Doku nekrozu, Ülserasyon veya gangren yokluğu

·        Sekondersebebi düşündürecek hikaye veya fizik muayene bulgusunun olmaması

·        Normal sedimentasyon

·        Negatif serolojikbulgular, özelliklenegatif ANA

·        Tınakyatağı kapillerleri normal

     Sekonder Raynaud Fenomen kriterleri (Reyno sendromu)

·        Hastalığın 30 yaşından sonra başlaması

·        Ataklar; sık, ağrılı ve asimetrik olup, iskemik cilt lezyonlarının bulunması 

·        Konnektif-doku  hastalığı bulgularının olması

·        Spesifikotoantibodiler (Sentromer, SCL-70, Smith, dsDNA)

·        Tırnak yatağı mikroskopisinde  kapiller  bozukluk

Tedavi

·        Damar spazmını artırabilecek ilaçlardan kaçınılmalı (oral kontraseptif, beta bloker)

·        Duygusal stres ve vibrasyon yapıcı alet kullanımından kaçınılmalıdır.

·        Soğuk havalarda dışarı çıkılmamalı veya sıcak tutan eldiven, çorap ve şapka vb. giysiler giyilerek önlem alınmalıdır.

·        Sigara kullanımının yasaklanması

·        Stresin kontrolü

·        Egzersiz yapması önerilir

İlaç tedavisi

·        Kalsiyum kanal blokerleri düz kasları gevşeterek semptomları ve atakları azalttıkları gösterilmiştir (Diltizem,  Nikardipin,  nifedipin gibi)

·        Rezerpin kullanımı

·        Aspirin ve Dipiridamol gibi antiagreganlar

·        Pentoksifilin

·        Alfa- adrenerjik reseptör blokerleri

      Cerrahi tedavi

·        Damar spazmını önlemek için sorumlu olan sinirin cerrahi olarak kesilmesi gerekebilir.

·        Genellikle parmak ülserasyonu gelişmiş olgularda tercih edilmektedir.