Psikanaliz ile Normal Psikoterapi Farkı

“Normal Psikoterapi” derken genelde bilişsel-davranışçı (BDT), şema terapi, EMDR, çözüm odaklı terapi gibi daha yaygın ve farklı ekolleri kastediyoruz.
Psikanaliz ile diğer (daha genel anlamda) psikoterapilerin farklarını şöyle özetleyebilirim:

1. Yaklaşımın Felsefesi

• Psikanaliz:

  • Temelinde bilinçdışı süreçler vardır.

  • Sorunların kökenini çocukluk deneyimlerinde, bastırılmış duygularda ve içsel çatışmalarda arar.

  • “Neden böyle hissediyorum, neden hep aynı döngüye düşüyorum?” sorusunu araştırır.

• Diğer Psikoterapiler (örn. BDT, şema terapi):

  • Daha çok burada ve şimdiye odaklanır.

  • Düşünce, duygu ve davranış ilişkisini düzenleyerek kişinin günlük işlevselliğini artırmaya çalışır.

  • “Bu duyguyla nasıl başa çıkabilirim?” sorusuna yanıt arar.

2. Amaç

• Psikanaliz:

  • Kişinin kişilik yapısında ve iç dünyasında derin bir dönüşüm hedefler.

  • Uzun vadede köklü değişim amaçlar.

• Normal Psikoterapi:

  • Daha çok belirli semptomları (anksiyete, depresyon, panik atak, takıntı vb.) azaltmayı hedefler.

  • Daha kısa sürede işlevselliği artırmayı amaçlar.

3. Süre ve Yoğunluk

• Psikanaliz: Kökten çözüm olduğu için yıllar sürebilir. Ancak 5 yıl sürse dahi sorunları ötelemekten iyidir. Yaşamı kendinize armağan etmek hakkınız (:

• Psikoterapi: Genellikle haftada 1 seans,  1–2 yıl sürebilir.

4. Teknik

• Psikanaliz: Serbest çağrışım, rüya analizi, dil sürçmeleri , tekrarlar , kazalar , unutmalar , çerçeve , aktarım-karşıaktarım gibi yöntemler kullanılır. Yani Bilinçli olanla değil biliçdışı olan ile gerçek özeneyi bulmaya çalışır. 

• Psikoterapi: Ekole göre değişir. Örneğin BDT’de düşünce kayıtları, davranış deneyleri, ödevler; EMDR’de göz hareketleriyle travma işleme; şema terapide sandalye çalışmaları olabilir.

5. Uygunluk

• Psikanaliz: Daha derin bir kendini keşif ve kişilik dönüşümü isteyen, uzun süreli çalışmaya hazır kişiler için.

• Psikoterapi: Daha hızlı sonuç arayan, belirli bir sorunu çözmek isteyen veya zamanı/maddi kaynakları sınırlı olan kişiler için.

🔑 Özetle:

• Psikanaliz: “Derine inmek, kökeni bulmak, uzun vadeli dönüşüm.”

• Psikoterapi (genel): “Semptomları hafifletmek, pratik çözümler. Semptom geçmez hafifler ya da yer değiştirir. 

Diğer ekolller ile çalışmış biri olarak da söyleyebilirim. Psikanalizden geçmek bunu göze alıp yola devam etmek insanın kendisine verebileceği en güzel armagandır. Çünkü insana 'kendi olmak' ne demek bunu gösterir. Bu paha biçilemez. Sevgiler. 

Klinik Psikolog Fatoş Efe