Dünyada obezitenin önlenmesi için gösterilen çabalara karşın prevalansında azalma beklendiği düzeyde değildir. Obez hastalarda cerrahi dışı tedavilerle (diyet değişiklikleri, medikal tedaviler ve egzersiz uygulamaları) 1 yıllık dönemde 3-9% arasında kilo kaybı sağlanabilmektedir. Obezite tedavisinde düşük komplikasyon oranına sahip, kolay uygulanabilir, etkin ve güvenli tedavi arayışı devam etmektedir. Bu nedenle cerrahi girişime uygun olmayan, diyet ve egzersizle yeterli kilo veremeyen hastalarda mide içerisine Botulinium Toksini-Botoks uygulaması 1993 yılından beri yapılmaya başlanmıştır.
Botoks Nedir ?
Clostridium botulinum isimli bakteri tarafından üretilen Botulinum toksin type A nörotoksinlerinin tıbbi tedavi formuna Botoks denilmektedir. Botulinum toksin type A nöromuskuler bileşkede asetilkolin salınımını bloke ederek santral sinir sistemi ve periferik sinir sistemi arasındaki nöral iletimin kesilmesine neden olur. Botulinum toksin type A gastrik boşalmayı azaltıcı etkisini nörotoksin ilişkili protein (NAPs) içeriği ile sağlar.
Farklı hastalıklarda (oküler şaşılık, yaygın özofagus spazmı, akalazya, orofaringeal disfaji, anismus, anal fissür ve anterior rektosel gibi) ve medikal estetik alanlarında düz ve çizgili kaslarda kasılmayı azaltması için kullanılmaktadır.
Midede Kullanım Amacı Nedir ?
Gelişen endoskopik tedavi alanı ile bugün daha az invaziv girişimler yapılmakta ve obezite tedavisinde farklı seçenekler ortaya çıkmaktadır. Botoksun mide duvarına enjeksiyonunun iştah ve gıda alımında azalma, mide boşalma süresinde uzama, erken doygunluk sağlama ve kilo verilmesinde artışa neden olduğu deneysel ve klinik çalışmalarda görülmüştür. Botoks nöromüsküler kavşakta asetilkolin salınımını inhibe ederek gastrik boşalmayı varsayımsal olarak geciktirir ve açlığı uyaran gastrik fundustan salınan güçlü bir hormon olan grelin salgılanmasını engeller. Deneysel kanıtlar botoksun tachykinin substance P (SP) ile indüklenen pilorik düz kas kontraktilitesini doğrudan konsantrasyon ve zamana bağlı bir şekilde inhibe ettiğini göstermektedir.
Mide Botoksu kimlere yapılır?
Botoks uygulaması diyet ve egzersiz yapmasına rağmen yeterli kilo veremeyen, 18 yaş üstü olan, endoskopik değerlendirmede midesinde işlem yapılmasına engel hastalığı olmayan hafif ve orta düzey obez hastalara uygulanmaktadır. Gebe ve emziren hastalarda kullanımı için yeterli bilgi yoktur.
Mide Botoksu Nasıl uygulanır ?
Endoskopi ünitesinde yüzeyel sedasyon eşliğinde mide içerisine farklı noktalardan botoks enjeksiyonu uygulanır. İşlem öncesi detaylı hazırlığa gerek yoktur. Yapılan çalışmalarda sadece antrum yerine fundus veya korpus dahil geniş alan ve çoklu enjeksiyonların (> 10) kilo kaybı ile olumlu ilişkisi olduğu gösterilmiştir. Botoks uygulamasında belirgin bir yan etki ve komplikasyon gelişme oranı son derece düşük olup, oldukça güvenli bir işlem olarak kabul edilmektedir. İşlem sonrası hasta günlük hayatına hemen dönmektedir.
Mide Botoksunun Etki Süresi Nedir ?
Botoks enjeksiyonu sonrası etkinlik süresi 3-6 ay arasında değişkenlik göstermektedir. Botoks enjeksiyonu sadece mideye sınırlı olup diğer organlara yönelik bir yayılım veya etki göstermez. Botoks uygulanan hastalarda bu süre içinde kilo verme oranları yaş, metabolik hız, ek hastalıklar ve yaşam şekli gibi kişisel faktörlere bağlı farklılık gösterebilir. Diyet ve egzersizle süreç desteklenmelidir. Mutlaka bu süreçte düşük kalorili gıdalar tercih edilmelidir. Yeterli kilo veren hastalarda gerek duyulursa altı ay sonrası işlem tekrarlanabilir.
Mide Botoksunda Bilimsel Kanıtların Yeri?
Dünya genelinde düşük hasta sayısına sahip çalışmalarda obezite tedavisinde mide botoksu kullanılmıştır. Çalışmalarda botoks enjekte edilen hastalarda farklı oranlarda kilo verildiği, özellikle düşük kalorik diyet uygulayan hastalarda daha başarılı olunduğu görülmüştür. Güncel obezite tedavi klavuzlarında henüz mide botoksu tedavisi yeralmamıştır ve obezitedeki yeri netleşmemiştir.
Rollnik, J.D.; Meier, P.N.; Manns, M.P.; Goke, M. Antral injections of botulinum a toxin for the treatment of obesity. Ann. Intern. Med. 2003, 138, 359–360.
Foschi, D, Corsi, F, Lazzaroni, M, Sangaletti, O, Riva, P, La Tartara, G, Bevilacqua, M, Osio, M, Alciati, A, Bianchi Porro, G. Treatment of morbid obesity by intraparietogastric administration of botulinum toxin: A randomized, double-blind, controlled study. Int. J. Obes. 2007, 31, 707–712
Li, L. Liu, Q.S. Liu, W.H. Yang, Y.S. Yan, D. Peng, L.H. Li, L.Y. Meng, J.Y. Wang, X.D. Ke, M. Treatment of obesity by endoscopic gastric intramural injection of botulinum toxin A: A randomized clinical trial. Hepato-Gastroenterology 2012, 59, 2003–2007.
