Kolonoskopi doktorunuz tarafından parmak kalınlığında ışıklı ve kıvrılabilen bir tüple anüs (makat) bölümünden girilerek, kalın bağırsağınızın video monitörde incelenmesi işlemidir. Size kolonoskopi önerildi ise, lütfen bu broşürü dikkatle okuyunuz ve anlamadığınız noktaları doktorunuza sorunuz. Kolonoskopi, ilaçlı röntgen filmlerine göre daha kesin bir tanı yöntemi olup, tanı özelliğine ek olarak bazı durumlarda tedavi edici özelliği de vardır. Bu sayede divertikül, kolit, tümör vb. hastalıkların tanısı konulup, parça alınarak patolojik tetkikle ayırımı da gerçekleştirilebilir. Bu işlem sırasında, gerekiyorsa iç organların fotoğraflarının alınması mümkündür.
İşlem öncesi bir hazırlık gerekir mi?
Evet gerekir. Kolonoskopi’nin ideal bir sonuç vermesi için bağırsakların tam olarak temizlenmiş olması (bağırsak hazırlığı) gerekmektedir.
Bağırsak hazırlığı nasıl yapılmalıdır?
Bu konuda çok çeşitli yöntemler vardır. Doktorunuz ile birlikte size uygun olan bağırsak hazırlığı yöntemi seçilmelidir.
Bağırsak hazırlığı sırasında düzenli olarak kullandığım ilaçlarımı alabilir miyim?
Kalp, tansiyon vb. ilaçların büyük bir çoğunluğu alınabilir. Ancak, ASPİRİN, romatizma ve ağrı ilaçları, KANI SULANDIRICI İLAÇLAR (Kumadin, Heparin, vb.), insülin, demir preparatları veya antibiyotik kullanıyorsanız doktorunuzu uyarınız. Kan sulandırıcı ilaçların doktor kontrolünde 7 gün öncesinden kesilmesi gereklidir. Ayrıca mutlaka allerjileriniz konusunda doktorunuzu uyarınız.
Kolonoskopi hiçbir yakınması olmayan kişilere yapılır mı?
Evet yapılabilir. Akciğer ve meme kanserini takiben kalın bağırsak kanseri, kanser ölümlerinde üçüncü sırada yer almaktadır. Bu nedenle, Amerikan Endoskopi derneği gibi gelişmiş ülkelerin ilgili kuruluşları, 50 yaş üzerinde tarama testi olarak kolonoskopi’yi önermektedirler. Her 5 yılda bir bu tarama yapıldığında bu tür kanserlerin büyük ölçüde önlenebildiği bilinmektedir. Özellikle birinci derecede akrabalarında kalın bağırsak kanseri öyküsü olan kişilere tarama amaçlı yapılması tavsiye edilmektedir.
Kolonoskopi yapılacak gün yemek yiyebilir miyim?
Kolonoskopi yapılana kadar hiçbir şey YEMEYİN ve İÇMEYİN. Ortalama işlem öncesinde 8 saatlik bir açlık süresi arzulanmaktadır.
Bu aletten bana hastalık bulaşır mı?
Hayır bulaşmaz, çünkü bakteri, virüs ve mantar gibi zararlı mikropları yok etmek için önce mekanik temizlik ve ardından da özel makinelerle dezenfeksiyon işlemi yapılmaktadır.
Kolonoskopi işlemi nasıl gerçekleşir?
İşlem genellikle ağrısız olup rahat seyreder. İşlem sırasında hava verilmesine bağlı olarak, hafif baskı hissi ve karın krampları hissedebilirsiniz. İşlem öncesinde rahatlamanız için bazı ilaçlar yapılacağından huzursuzluk hissetmezsiniz. Siz sırtüstü veya yan tarafınıza doğru yatarken doktorunuz tetkike başlayacaktır. İşlem 15 ile 60 dakika arasında sürmektedir. Ayrıca, işlem sonrasında 1-2 saatlik bekleme süresi uygulanmaktadır. Bazı durumlarda kalın bağırsağın yapısı (aşırı kıvrımlı veya uzun olması) itibari ile kolonoskop’u arzulanan noktaya kadar ilerletmek mümkün olmayabilir, bu durumda bazen tetkikin tekrarı önerilebilir.
İşlem sırasında normal dışında bir durum görülürse ne olur?
Doktorunuz belirli bir bölgenin ileri tetkikine karar verirse, o bölgeden kolonoskop içinden geçirilen bir tel yardımı ile parça (biopsi) alabilir. Biopsi sadece kanser şüphesinde değil, birçok selim huylu hastalığın ayırıcı tanısında da tercih edilmektedir. Kanama nedeniyle işlem yapılması durumunda, bu odaklara iğne ile ilaç verilebilir veya elektrik akımı (koter) ile yakılabilir. Böylece çoğu zaman kanamayı durdurmak mümkün olabilir. Bu işlemler ağrıya yol açmaz.
Bu tetkikin en büyük yararı nedir?
Kalın bağırsak kanserlerine büyük ölçüde polip denilen küçük, selim ve iyi huylu olan urların yol açtığı bilinmektedir. Ancak, bu urlar zaman içinde kötü özellikler kazanabilmekte, yani kanserleşebilmektedirler. Kolonoskopi yardımı ile bunları çıkartmak ve hastayı takip etmek mümkün olmaktadır.
Polipler nasıl çıkartılır?
Polipler kolonoskop içinden geçirilen telden bir kement yardımı elektrik akımı ile yakılarak (koter ile) çıkartılır. İşlem ağrısızdır.
İşlem sonrası nasıl seyreder?
İşlem sırasında hava verilmesine bağlı olarak, gaz çıkartma gereksinimi duyabilirsiniz. Doktorunuz size işlemin sonuçlarını açıklayacaktır. Tetkik sırasında ağrı duymamanız için çeşitli sakinleştirici veya anestezi ilaçları yapılacağından, işlem sonrasında refleksleriniz etkileneceğinden, ARAÇ KULLANMANIZ SAKINCALIDIR. Bu nedenle mümkünse tetkike bir yakınınızın refakatinde gelmenizde yarar vardır. Doktorunuzun önereceği süreden sonra gıda alabilirsiniz.
Bu işlemin komplikasyonları var mıdır?
Evet kullanılan sakinleştirici ilaçlara allerji gelişebilir veya çok nadiren biopsi veya polip çıkartılma yerlerinden kanama veya delinme olabilir. Kanama çoğunlukla işlem sırasında durdurulur. Delinme çok ender de olsa cerrahi girişim gerektirebilir. Şiddetli karın ağrısı, ateş, titreme veya makattan yarım bardaktan fazla kan gelmesi durumlarında doktorunuzu arayınız. Bu sorunlar birkaç gün içinde görülür.
