Kısır Döngüden Çıkamamak: Aynı Yolu Defalarca Yürümek
Bazen hayatımızda aynı olayları tekrar tekrar yaşarız.
Benzer insanlarla tanışırız, aynı hayal kırıklıklarını hissederiz, aynı tepkileri veririz.
Oysa her defasında “Bu kez farklı olacak” deriz. Ama olmaz.
İşte bu durumun adı, psikolojik bir kısır döngüdür.
Kısır döngü nasıl oluşur?
Zihin, tanıdık olanı güvenli zanneder.
Çocuklukta öğrendiğimiz ilişki kalıpları, başa çıkma biçimleri ve savunma mekanizmaları yetişkinlikte de devreye girer.
Bir yanımız değişmek isterken, diğer yanımız geçmişteki alışkanlıklarına tutunur.
Bu nedenle yeni bir yol seçmek, bilinmez olduğu için tehlikeli gelir.
Örneğin;
- Değersiz hissettiği ilişkilerden çıkamayan biri, çocukluğunda da sevgiyi koşullu almış olabilir.
- Hep suçluluk hisseden biri, bir zamanlar “iyi çocuk olma” görevini aşırı içselleştirmiştir.
- Ve bazen, acı bile olsa “tanıdık olan”, bilinmeyen huzurdan daha konforlu gelir.
Zihnin oyunu: “Değişsem de bir şey fark etmeyecek.”
Bu düşünce, kısır döngüyü en çok besleyen inançtır.
Zihin, değişimi başarısızlıkla eşleştirdiği için risk almak istemez.
Kendimizi “yorgun, tükenmiş ama hareketsiz” buluruz.
Halbuki fark etmeden, pasif bir biçimde aynı hikâyeyi yeniden yazıyoruzdur.
Kısır döngüden çıkmanın ilk adımları
- Fark Et:
Sürekli tekrarladığın durumları gözlemle. Hangi duygularla başlıyor, nasıl sonuçlanıyor? - Duygunun Altına Bak:
Her döngünün altında bir temel duygu vardır: korku, yalnızlık, değersizlik, suçluluk…
Asıl mesele davranışta değil, duygudadır. - Yeni Bir Tepki Deneyimle:
Fark ettiğin an, küçük bir fark yarat. Aynı anda aynı şekilde davranmak yerine bir nefes al, farklı bir yanıt ver.
Zihin bu değişimi önce reddedecek, sonra öğrenmeye başlayacaktır. - Destek Al:
Bazen döngünün içinden yalnız çıkmak mümkün olmaz.
Bir terapist eşliğinde bu örüntüleri görmek, hem nedenini hem de çözümünü anlamanı kolaylaştırır.
Sonuç: Döngü kırıldığında, kimliğin dönüşür.
Kısır döngüler, bize bir şey öğretmek için vardır.
Zihin onları fark edip dönüştürmediğinde, aynı dersi farklı yüzlerde, farklı olaylarda karşımıza çıkarır.
Ama bir gün gelir, artık o döngüye girmek istemezsin.
İşte o an, değişim başlamıştır.
