- İnsan Papilloma Virusu (HPV) Nedir?
İnsan Papilloma Virüsü (HPV), dünya genelinde cinsel yolla en sık bulaşan virustur.
- HPV virusu hangi klinik tablolara yol açar?
Bu çift sarmallı DNA virusu, genital bölgede cilt ve mukoza yüzeylerini etkiler. Sıklıkla herhangi bir belirti vermeksizin iyileşse de, erkek ve kadınlarda genital bölgede siğil, kanser öncüsü yaralar ve rahim ağzı kanseri başta olmak üzere çeşitli genital bölge kanserlerine yol açabilir.
- Rahim ağzı kanseriyle HPV virusunun ilişkisi ne kadar kuvvetlidir?
Rahim ağzı kanserlerinin %98’inden fazlasında etken HPV’dir. İnsan papilloma virusun yaklaşık 40 farklı tipi bulunmaktadır. HPV ilişkili rahim ağzı kanserlerinin %70’inde etkenler HPV Tip 16 ve 18’dir.
- HPV ile ilişkili rahim ağzı kanserlerinden korunma yolu nedir?
En etkin korunma yöntemi HPV aşılamasıdır. Bu yüzden HPV aşılaması dünya genelinde giderek artan sayıda ülkede çocukluk çağı rutin aşılama programlarına dahil ediliyor. Aşı, A.B.D’de 2006 yılından beri aşı takviminde yer alıyor ve HPV ilişkili kanserlerin %90’ından fazlasını önlediği uzun dönem takibi içeren bilimsel çalışmalar ile gösterildi. Ülkemizde HPV aşısı henüz Genişletilmiş Bağışıklama Programı (GBP) çerçevesinde aşı takviminde yer almıyor. Aşı ülkemizde bulunuyor ve özel aşı olarak yapılabiliyor. Ayrıca çeşitli belediyelerce de çeşitli yaş gruplarına ücretsiz aşılama kampanyaları yürütülüyor.
- HPV aşısı kadınlarda rahim ağzı kanseri dışında hangi hastalıklardan korur?
HPV aşısı rahim ağzı kanseri dışında vulva, vajina, vulva, anal bölge kanseri, genital siğil, ağız ve boğaz kanserlerine yol açan HPV tiplerinin büyük kısmını önler.
- HPV aşısının erkeklerde faydası bulunur mu?
Evet, HPV aşısı erkeklerde genital siğil, penis, anal, ağız ve boğaz kanserine yol açan HPV tiplerinin büyük kısmına karşı korur.
- HPV aşı çeşitleri nelerdir?
HPV aşıları ikili (Tip 16,18), dörtlü (Tip 6,11,16,18) ve dokuzlu (Tip 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52, and 58) olarak bulunmaktadır. İkili aşı rahim ağzı kanserlerinin %70’ine yol açan tiplere karşı koruma sağlar. Dörtlü aşı genital siğile yol açan HPV tiplerinin %90’ını hedefler ve dokuzlu aşının rahim ağzı kanseri ile ilişkili HPV tiplerinin %90’ını kapsar.
- HPV hangi yaşlarda uygulanır? Doz sayısı ve aralığı nedir?
HPV aşısının cinsel olarak aktif yaştan önce başlanılması durumunda etkinliği en yüksektir. Bu nedenle aşılamaya hem kız hem de erkek çocuklarda 11-12 yaş (en erken 9 yaş) civarında başlanılması öneriliyor. Aşılama 9-14 yaş arasında 6-12 ay ara ile 2 doz olarak uygulanıyor. HPV aşılamasına ise 15 yaş ve üzerinde başlanırsa 3 doz (0.,2. ve 6.aylar) yapılması gerekiyor.
- HPV aşısının yan etkileri nelerdir?
Aşının yan etkileri genelikle hafiftir. Enjeksiyon yerinde hassasiyet, kızarıklık ve ısı artışı, ateş, baş ağrısı, bulantı, kas/eklem ağrısı, baş dönmesi ve nadiren bayılma görülebilir. Aşı sonrası bayılma ve ilişkili yaralanmaları önlemek amacıyla çocuk veya ergenin enjeksiyon sonrası yaklaşık 15 dakika uzandırılması önerilir.
Doç Dr. Nisa Eda Çullas İlarslan
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı
