Tiroid bezi boynumuzun ön kısmında yer alan kelebek biçiminde bir salgı bezidir. Tiroid bezinin görevi tiroid hormonlarını üretmek, gerektiğinde kana vermek ve metabolizmayı düzenlemektir. Bu hormonların az ya da fazla olması birtakım tiroid bezi hastalıklarına sebep olmaktadır. Tanısı konulmazsa önemli bazı hastalıklara sebep olabilir. Ancak tanı konulduğunda tedavisi mümkündür. Bu arada sürekli kontrol edilmesi gerekli olan bir durumdur. Tiroid hastalıklarının en önemlileri tiroid bezinin fazla çalışması sonucu hormonların artması ile ortaya çıkan hipertiroidi, tiroid bezinin az çalılşması sonucu hormonların azalması ile ortaya çıkan hipotiroididir. Hipotiroidinin bir başka şekli de hashimato tiroiditidir.
Hipotiroidi durumunda genelde kişiler çok halsiz ve yorgun olduklarından, çok üşüdüklerinden gün içinde çok fazla şişkinlik hissettiklerinden bahsederler. Aynı zamanda bu kişilerde kabızlık, adale krampları, eklem ağrıları, saç dökülmesi, cilt kuruluğu, kolay kilo alımı ve unutkanlık gibi durumlarda görülmektedir. Ayrıca bu hastalarda kan kolesterol düzeyinde artış da söz konusu olabilmektedir. Hipotiroidinin en sık görüleni hashimato (haşimato) tiroiditidir. Tiroid bezinde büyüme ve harabiyet vardır. Hashimato hastalığı daha çok kadınlarda görülmektedir. Aynı ailenin diğer bireyleri ve birinci dereceden akrabalarında hipotiroidi hastalığı riski yüksektir.
Hipotiroidi hastalığı olan kişilerde hormon yetersizliği olduğu için kişiye hormon dışarıdan verilir. Bu süreçte kilo alımında dalgalanmalar görülebilir. Ancak ilerleyen zamanlarda uygun diyet tedavisi ve ilaç tedavisi ile durum kontrol altına alınabilmektedir.
Tiroid hastaları yaşamları boyunca beslenmelerine dikkat etmelidirler. Bu nedenle sağlıklı ve dengeli bir beslenme programına ihtiyaç duyarlar. Günlük karbonhidrat, protein, yağ, vitamin ve mineral alımı dengeli ve yeterli olmalıdır. Sebze ve meyveler mevsiminde tüketilmelidir. Omega 3 yağ asidi alımı için en azından haftada 2 kez balık tüketimine özen gösterilmelidir. Saf şeker yerine tam tahıllı ürünler tercih edilmelidir. Hashimato tiroiditi olanların iyotsuz tuz kullanması gerekmektedir. Ayrıca kurubaklagiller hem lifli hem de iyi bir protein kaynağıdırlar. Sık sık tüketilmelidirler.
E-vitamini ve çinko hipotroidide çok önemlidirler. Bu nedenle badem, fındık, deniz ürünleri, tavuk, yumurta, et, süt düzenli tüketilmelidir. Yine selenyum minerali de vücudumuz için önemli bir mineraldir. Selenyum eksikliği kanda T-4 ve TSH hormonu seviyelerini yükseltir. İyot ve selenyum eksikliği birlikte görülürse hastalığın şiddeti artar. Balık, hindi, dana eti, mercimek, mantar, susam, ceviz, tam tahıllı ürünler selenyumdan zengin besinlerdir. Bunlar daha sık tüketilmelidir.
B vitaminleri, özellikle B12, tiroit bezinin enerji üretmesine yardımcı olur. Tiroit işlevi için önemli olan vitamin ise B9 ‘dur. Bu vitaminlerin vücuttaki seviyelerine baktırılmalı, eksikliğinde bu vitaminlerden zengin besinlerin tüketimi artırılmalıdır.
Ayrıca tiroid hormonlarının çalışmasını azaltan birçok besinler de vardır. Bunlar, beyaz lahana, kara lahana, karnabahar, brokoli, turp, brüksel lahanası, hardal, soya fasulyesi ve yer fıstığıdır. Bu besinlerin çiğ tüketilmemesinde fayda vardır. Pişmiş olarak tüketilmeleri tavsiye edilir.
Hipotiroidide ödem sık görülen bir durumdur. Bu nedenle tuz tüketimi ve su tüketimi önemlidir. Çay, kahve gibi içecekler diüretik oldukları için ödeme sebebiyet verebilirler. Çay, kahve içildikten sonra mutlaka su içilmelidir. Az tuzlu yenilmeli ve günde en az 2,5-3 litre su tüketilmelidir.
Yine çikolata kadmiyumdan zengin olduğu için ve kadmiyum vücuttan selenyum atımını artıracağından dolayı hastalığın şiddeti artabilir. Bu nedenle çikolata tüketimine dikkat etmekte fayda vardır.
Bunlara ek olarak düzenli egzersiz her hastalıkta olduğu gibi hipotiroidide de çok önem taşımaktadır. Egzersiz metabolizmayı hızlandırdığı gibi stresi azaltmaktadır. Kilo sorunu da yaşayan bu kişiler yine düzenli egzersizle kilo kontrolünü de kolaylıkla sağlayabilirler.
SAĞLIKLA KALIN…..
