Dünyada görme kaybıyla sonuçlanan görme bozuklukları arasında 3. sırada yer alan sarı nokta hastalığı, sadece ileri yaştan değil sigaradan ve yanlış beslenmeden de kaynaklanıyor. Renkleri daha soluk, yazıları daha bulanık ve düz çizgileri kırık, dalgalıgörmek istemiyorsanız,yaşam tarzınızdaki değişiklikler ve düzenli göz muayeneleriyle bu hastalığın önüne geçebilirsiniz.
Halk arasında “sarı nokta hastalığı” olarak bilinen makula dejenerasyonu, dünyada yaklaşık 30 milyon kişiyi etkiliyor ve ülkemizde her yıl yaklaşık 300 bin kişi bu hastalığa yakalanıyor. Dünyada görme kaybıyla sonuçlanan görme bozuklukları arasında 3. sırada yer alan sarı nokta hastalığı, merkezi retina bölgesinde bulunan ve sarı nokta olarak bilinen hücrelerin hasar görmesiyle birlikte, görme keskinliği kaybına yol açıyor. Sarı nokta hastalığı “ileri yaş” hastalığı olarak bilinmesine rağmen, artık daha genç yaşlarda da ortaya çıkmaktadır. İleri yaşlarda en sık görülen körlük nedenlerinden biri olan bu hastalıkta hastalar, cisimleri kırık ve yamuk görmekten şikayet ederler. Bir süre sonra gri bir leke görmeye başlarlar ve hastalık ilerledikçe bu leke siyahlaşır. Merkezi görmenin kaybolmasıyla hastalar başkalarının yardımı olmadan günlük işlerini yapamayacak duruma gelirler. Hareketsiz yaşam, düzensiz beslenme, güneşe fazla maruz kalmak, A vitamini eksikliği ve sigara tiryakiliği, sarı nokta hastalığını etkileyen en büyük faktörler arasında yer alıyor. Bununla birlikte ailesinde sarı nokta hastalığı bulunan kişilerde hastalığın görülme olasılığının yüzde 25 olması, genetik faktörlerin de ne kadar etkili olduğunu gösteriyor.
Pasif içiciler de risk altında
Her geçen gün artan sigara bağımlılığının yaşı giderek düşmeye başladı ve sigara bağımlılığı sadece akciğer rahatsızlıklarını değil, birçok sağlık sorununu da tetikliyor. Sigara, retinayı koruyan önemli bir antioksidan olan lutein’in emilimini ciddi ölçüde azaltır ve bu da sigara kullananlarda lutein düzeyini düşürerek, sarı nokta hastalığı riskini artırır. Hastaların sigarayı bırakmaları durumunda, hastalık zaman içinde geriler ve hastalığın ilerlemesi yavaşlatılmış olur. Sigara içenler kadar pasif içici konumunda bulunan kişiler de aynı tehlike altındadırlar.
Yaş tip, görme kaybına yol açıyor
Sarı nokta hastalığının kuru ve yaş tip olmak üzere iki çeşidi bulunur. Sarı nokta hastalığında kuru tip yüzde 90 oranında görüldüğü için daha tehlikeli gibi algılansa da aslında yaş tip, görme kaybına yol açıyor ve bu yüzden de yaş tipin erken teşhisi büyük önem taşıyor. Kuru tipe oranla daha hızlı ilerleyen hastalık, ani görme kaybıyla birlikte renkli görmenin ve kontrast hassasiyetinin bozulmasına, zamanla retina ve makulada oluşan yeni damarlarda kanama yapması sonucu körlüğe sebep oluyor. Kuru tipte çeşitli vitamin ve takviyelerle hastalığın ilerlemesi yavaşlatılabilmekle birlikte, yaş tip şikayetiyle bir göz merkezine başvuran hastalara öncelikle FFA ve OCT tetkikleri yaparak yeni damar oluşumları tespit edilir. Tespit sonrasında yeni oluşan damarları yok eden anti-VEGF’ ler göz içine enjekte edilerek etkin bir tedavi süreci başlatılır. Tedavinin tamamlanması için ise hastaların göz içi enjeksiyonlarını ayda 1 kez olmak üzere en az 3 ay süreyle yaptırmaları ve FFA - OCT ile kontrollerine devam etmeleri gerekir.
Mutlaka göz muayenesi yaptırılmalı
Sarı nokta hastalığının önüne geçmek için şunlara dikkat edilmelidir;
· Ailesinde sarı nokta hastalığı olanlar, 40’lı yaşlarında mutlaka göz muayenesinden geçmeliler.
· Özellikle 40’lı yaşlarında olanlar beslenme düzenlerine ve yaşam tarzlarına dikkat etmeliler.
· Gözleri zararlı ışınlardan korumak için güneş gözlüksüz dışarı çıkmamalılar.
· Omega 3 göz sağlığı için çok önemli olduğundan, Omega 3 açısından zengin besinler yenmeli ve gerekirse Omega 3 takviyesi almalılar.
· Yağa ve kolesterole dikkat edilmeli ve düzenli şekilde kontroller yaptırılmalı.
· Sigara kullanılıyorsa bırakılmalı ve içilen ortamda bulunulmamalıdır.
