Distoni, bazı kasların istem dışı kasılarak ilgili ekleme döndürücü-bükücü nitelikte istemsiz hareketler yaptırmasıdır. Distoniler vücudun her bölgesini etkileyebilir. En sık görülen distoniler:
Yüz kaslarının distonisi: Hemifasial spazm (Yüzün bir yarısındaki kasların istemsiz kasılmaları) blefarospazm (Her iki göz kapağının istemsiz kapanması), oro-mandibülo-lingual distoni (Ağız, çene ve dil kaslarının istemsiz kasılmaları), larengeal distoni (Ses tellerini çalıştıran kasların istemsiz kasılmaları) bu grupta yer alır.
Boyun kaslarının distonisi: Boyun kaslarında farklı yönlere kafayı döndürecek şekilde farklı distoniler olabilir. Tortikollis (kafayı sağa ya da sola döndüren distoni), Anterokollis (Kafayı öne eğen distoni), retrokollis (Kafağı arkaya eğen distoni), laterokollis (Kafayı sağ yana ya da sol yana eğen distoni) bu grupta yer alır.
Kol ve bacakların distonisi: Ellerde, kollarda, ayaklarda veya bacaklarda istemsiz kasılmalar olur. Hastanın ellerini kullanmasına ve yürümesine engel olacak kadar şiddette olabilir veya daha hafif formlarında sadece sakarlığa veya titremelere neden olabilir.
Gövde distonisi: Tüm vücudu tutacak şekilde tüm kasları veya sadece omuz, sırt ve bel kaslarını tutabilir. Hasta düzgün oturamaz veya düzgün ayakta duramaz. Yürüme etkilenir.
Distonik kasılmalar çocuklarda ve gençlerde daha az görülür, genetik nedenli, nedeni bilinmeyen veya ilaç yan etkisi sonucu ortaya çıkabilir. Yaş ilerledikçe görülme sıklığı artar, yaşlıların büyük kısmında yüz ve ağız bölgesinde distonik kasılmalar görülmektedir.
Eğer distonik tek bir bölgede ise (sadece boyun, sadece el veya sadece bacak gibi) botoks tedavisi çok daha rahat ve yan etki potansiyeli az olan bir tedavidir. Ancak istem dışı hareketler daha yaygın vücut bölgelerini tutuyorsa ilaçlarla birlikte kullanılmaktadır.
Distonilerin tedavisi oldukça karmaşıktır. Hangi ilacın iyi geleceği önden bilinemeyebilir ve birbirinin tam tersi etkili iki ilaç ayrı ayrı denenmek zorunda kalabilir.
Distonilerde botoks tedavisi uygulanacaksa bunun EMG eşliğinde yapılması tedavi başarısını artıracaktır. Çünkü EMG ile hangi kasın daha fazla distonik aktivite gösterdiği değerlendirilebilir ve daha uygun dozlarda botoks uygulanabilir. Botoks etki süresi ortalama 4-6 aydır ancak biraz daha az veya fazla süreli de olabilir. Tekrarlayan uygulamalarda zaman içinde aktivite azalması görülebilir ve uygulama araları açılabilir.
