Dikkat eksikliği- hiperaktivite sendromunun başlıca özellikleri, gün içinde devamlılık gösteren dikkatsizlik, uzun süreli hareketsiz veya istirahat halinde kalamama hali, dürtüler doğrultusunda davranış, ya da yaşıtlarına göre daha ağır, sık ve tipik olarak gözlenen dikkat eksiliği ya da aşırı hareketlilikdir.
Bu hastalığa sahip çocuklarda özellikle huzursuz bacaklar sendromu ve uykuda periyodik hareket bozukluğu sık görülür. Huzursuz bacaklar sendromunun dikkat eksikliği- hiperaktivite sendromunu tetiklediği ya da arttırdığı artık bilinen bir gerçektir. Buna karşın her iki hastalığın aynı anda birlikteliği de sık rastlanan bir durumdur.
Yapılan çalışmalarda, dikkat eksikliği- hiperaktivite sendromlu çocukların %44’ünde huzursuz bacak sendromunun varlığını buna karşın huzursuz bacak sendromu olan çocukların ise % 26’sında ise dikkat eksikliği- hiperaktivite sendromunun varlığı gösterilmiştir. Yani bu iki hastalık bir nevi akrabalık gösterir ve sıklıkla birlikte bulunur. Üstelik belirtilerini birbirinden ayırt etmek her zaman kolay olmayabilir. Her iki hastalıkta da, uzun süreli hareketsiz kalma mümkün değildir. Uykuya dalmakta zorluk her ikisinde de tipik bir belirtidir. Gün içinde uzun süreli oturma, huzursuz bacak belirtilerinin ortaya çıkmasına neden olarak kalkıp dolaşma ile sonuçlanırken, dikkat azlığı hiperaktivite hastalığında da çocuklar uzun süreli hareketsiz kalamaz. Burada en ayırdedici özellik, hareket etme ihtiyacının, dikkat azlığında içsel bir huzursuzluk, huzursuz bacak sendromunda ise bacaklarda hissedilen anormal bir his sonucu ortaya çıkmasıdır. Her iki hastalıkta da, yatar durumda kalamama, kalkma, gezinme ve dolayısıyla uykuya dalamama mevcuttur. Dikkat azlığı hiperaktivite sendromunda uyku bozukluğu çok erken başlar. Bu çocuklar uykuya dalmakta zorluk çekerler. Yatakta uyumak için gerekli zaman kadar kalamazlar. Geceleri sık ve uzun süreli uyanabilirler. Bunun sonucu olarak, gün içinde gerginlik, okul başarısında düşme, aile ve sosyal ilişkilerde bozulma, gündüz derslerde uykululuk ve yorgunluk hali ve öğrenme bozukluğu ortaya çıkar.
Çocuklarda bu iki hastalığın birbirinden ayırdedilmesi kadar, birliktelik gösterip göstermediğinin tespiti de çok önemlidir. Zira benzer belirtilere sahip ve sıklıkla birlikte olan bu hastalıkların tedavileri farklıdır. Üstelik birlikte bulundukları taktirde birinin tedavi edilmemesi, diğerinin tedavisini olumsuz yönde etkiler. Örneğin dikkat azlığı hiperaktivite sendromu tanısı alan ve tedavisi gören bir çocukta aynı zamanda huzursuz bacak sendromu var ve tedavi edilmiyor ise bu çocuk ana hastalığın tedavisinden tam anlamıyla yarar göremez.
Bunun yanısıra, ayrıca uyku apne sendromu bulunan dikkat eksikliği-hiperaktiviteli çocuklarda, uykuyla ilişkili hastalık tedavi edildiğinde, dikkat eksikliği-hiperaktivite belirtilerinin de tedaviye çok daha iyi yanıt verdiği bilinmektedir.
