Vertigo (baş dönmesi) ve denge bozuklukları

Baş dönmesi ve dengesizlik, hastaları en çok korkutan ve çok sık karşılaşılan yakınmadır. Vertigo kelime anlamı olarak baş dönmesi demektir, bir hastalık adı değildir. Vertigo/baş dönmesi ve dengesizliğin çok sayıda farklı nedeni olabilir. Beyin, beyincik, beyin sapı, omurilik, iç kulaktaki denge sistemi, görme, sinir-kas sistemi, çevresel sinir ağı, eklemler ve ortopedik sistemin tamamı dengeden sorumlu olan anatomik yapılardır. Bu yapıların herhangi birindeki problem kendisini denge bozukluğu ve baş dönmesi hissi olarak gösterebilir. Ayrıca tüm bu yapılar anatomik olarak normal olsa bile stres, enfeksiyonlar, vitamin eksiklikleri, kansızlık, tümörler, multipl skleroz, akciğer ve kalp hastalıkları, migren, bahar mevsimi vb. gibi çok sayıda nörolojik veya nörolojik olmayan durumlar ve hastalıklar da dengesizlik ve baş dönmesi nedeni olabilir.

Vertigo (baş dönmesi) ve denge bozuklukları

Vertigo/baş dönmesi, çok sayıda farklı problemden kaynaklanabilecek bir durum olması nedeniyle doğru tanı konulması çok zordur. Hastalık öyküsünü iyi almak, tam bir nörolojik muayene ve bazı durumlarda kan tetkikleri, görüntüleme yöntemleri (Beyin Tomografisi, MR), posturografi, kulak denge testleri, EEG veya EMG gibi incelemelerden gerekli görülenler sayesinde doğru tanıya ulaşılabilir.

Tedavi çoğunlukla varsa neden yöneliktir, altta yatan bir neden bulunamadığında semptomatik (yakınmayı düzeltici) tedaviler uygulanır. Bu tedavilerde bilinmesi gereken en önemli nokta uzun süreli kullanılmamaları gerektiğidir. Çünkü bu ilaçlar denge sistemi üzerinde baskı kuran ve baş dönmesi yakınması oluşturmasını engelleyen ilaçlardır. Uzun süre baskı altında tutulan denge sistemi zaman içinde yavaşlar ve bozulmaya başlar, bu durumda hastada sürekli bir dengesizlik hissi oluşmasına neden olarak durumu daha da kötüleştirilir. Yapılacak en büyük yanlış ise ilaçların dozunu daha da artırmaktır.

Aslında denge sistemi doğal seyrine bırakıldığında kendi kendini iyileştirebilen bir sistemdir ancak yapılan yanlış uygulamalar nedeni ile hastalar gün geçtikçe daha da kötüleşir ve hatta yer çekiminin neden olduğu normal salınımları dahi hissetmeye başlarlar. Böylece yatarken çok sorunu olmayan hasta neredeyse ayağa kalkmak istememeye başlar ve ayakta sürekli düşmekten korkarak veya yardımla yürür. Bu tip durumlarda gerekli ilaç düzenlenmeleri yapılarak ve denge rehabilitasyonu ile denge algı eşiği tekrar yükseltilir ve hastalar büyük oranda düzelir.

İşitme sistemi denge sisteminden farklı ancak yan yana duran bir başka sistemdir. Birlikte nadir olarak etkilenirler. İşitme ve denge birlikte bozulmuşsa Meniere hastalığı veya orta kulak-beyin sapı-beyincik alanına baskı yapan bir kitle lezyonu öncelikle düşünülmelidir.

Ayrıca migren hastalığı da baş ağrısı ile birlikte veya baş ağrısı olmaksızın baş dönmesi yapabilir ve bu duruma vestibüler migren veya vertijinöz migren adı verilir. Aslı tedavisi migrene yönelik yapılır, elbette vertigo ilaçları da semptomatik iyileşme için ataklarda kullanılır.

Bu makale 2 Mayıs 2025 tarihinde güncellendi. 0 kez okundu.

Yazar
Prof. Dr. Burcu Örmeci

2000 yılında Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesinden mezun oldum. 2000-2005 yılları arasında Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalında uzmanlık eğitimimi aldım, migren üzerine yaptığım tez çalışması ile eğitimimi tamamlayarak nöroloji uzmanı oldum. Nöroloji uzmanlık eğitimim sırasında 2003 yılında Türk Nöroloji Derneği tarafından düzenlenen ulusal kongrede “Baş Ağrısı” konusunda gerçekleştirdiğim çalışma ile üçüncülük ödülünü kazandım. 2005 yılında Türk Nöroloji Derneği Ulusal Yeterlik Belgesi’ni aldım. 2005-2009 yılları arasında Dokuz Eylül Üniversitesi Hastanesi Nöroloji Anabilim dalında uzman doktor olarak çalıştım. 2005-2008 yılları arasında uzman olarak çalışırken aynı zamanda DEÜ Sağlık Bilimleri Enstitüsünde “Klinik Nörofizyoloji” alanında “Tezli Yüksek Lisans Eğitimi” aldım ve bu süreçte tüm nörofi ...

Etiketler
VERTİGO (Baş Dönmesi) ve DENGE BOZUKLUKLARI
Prof. Dr. Burcu Örmeci
Prof. Dr. Burcu Örmeci
İstanbul - Nöroloji (Beyin ve Sinir Hastalıkları)
Facebook Twitter Instagram Youtube