Çocuklarda internet kullanımı ve bağımlılık
İçinde bulunduğumuz çağın en önemli teknolojik gelişmelerinden biri internettir. Yetişkinler için olduğu kadar çocuklar için de büyük bir eğlence, iletişim ve eğitim kaynağı olan internete erişim ve kullanımı her geçen gün hızla yaygınlaşmaktadır. İnternet, çocukların dünyayı keşfetmeleri, öğrenmeleri ve eğlenmeleri için mükemmel bir ortamdır. Ancak, internet kullanımının özellikle çocuklara yönelik gözlenen bir takım riskleri de bulunmaktadır . Teknoloji, gelişmişliğin ve çağdaşlaşmanın bir ölçütü olarak insan hayatını kolaylaştırıp toplumsal gelişime olumlu katkı sağlarken diğer yandan da internetin bilinçsiz kullanımından kaynaklanan bazı sorun ve tehlikeleri de beraberinde getirmektedir. İnternetin olası tehlikeleri yüzünden çocuklara internet kullanımını yasaklamak ise etkisiz ve yanlış bir davranış olacaktır. Ailelerin, internet kullanımı, internette kendilerini ve çocuklarını bekleyen tehlikeler konusunda bilinçlenerek çocuklarını yönlendirmeleri bu açıdan büyük önem taşımaktadır.
İnternet yeterli dozajda kullanıldığı takdirde çocukların araştırırken öğrenmelerini de sağlamaktadır. Böylece sosyal uyumun özelliğini kaybetmeden iki taraflı doyuma ulaşmış olmaktadır. Bireyin var olan sosyal ilişki ile olmasını istediği sosyal ilişki arasındaki farklılığı algılaması sonucunda yaşanan ve hoş olmayan bir ruhsal durum tanımlanmaktadır. Yalnızlık, bireyin sosyal ilişkilerinde önemli eksiklikler olduğunun bir işaretidir. İnternet bağımlısı olarak tanımlanan bireylerin sosyal ilişkilerinin azaldığı ve kişilerarası ilişkilerde sorunlar yaşadıkları ve yalnızlık duygusuna kapıldıkları bildirilmiştir. Bu bağlamda kişilerarası ilişki tarzlarının önemi devreye girmektedir. Birçok yaşamsal zevk ve mutluluk, diğer insanlarla kuracağımız ilişkilere bağlıdır ve ne kadar iyi iletişim kurduğumuza göre değişmektedir. İnterneti yoğun olarak kullananların aileleri ve arkadaşları ile daha az etkileşimde bulundukları, onlara daha az zaman ayırdıkları belirtilmektedir. Bu durum soysal yaşam ağının sınırlarını daraltarak sosyal uyum bozukluğu için uygun bir zemin oluşturmuştur. Bunun yanı sıra internetin tahmin edilenden de hızlı yaygınlaşması sosyalleşmeyi tamamen üst raflara kaldırıp jestlerin, mimiklerin, ifadelerin olmadığı iletişim şekline dönüşmüştür.
Sosyal desteğin olmadığı ya da yetersiz kaldığı durumlarda fiziksel ve psikolojik sıkıntıların olduğu belirtilmektedir (Holahan ve Moos, 1982). Sosyal destek ile internet kullanımı arasındaki ilişkilere baktığımızda, bazı çalışmalarda iki değişken arasında anlamlı bir ilişki olmadığı belirtilirken (Miller, 2008), bazılarında yakın bir ilişkiden söz edilmektedir (Yeh, Ko, Wu ve ark., 2008). Sosyal destek eksikliği depresyon ile ilişkili bulunmakta, internet bağımlılığına yatkınlığı da artırmaktadır.
Psk. Özlem Semra YILDIZ