Birçok çocuk ders çalışması gerektiğini bilse bile ders çalışmaya başlamakta zorluk çeker. Bu noktadaki temel sorun motivasyon eksikliğinden kaynaklanmaktadır. Motivasyonu kısaca bir insanı belli bir amaç için harekete geçiren güç olarak tanımlayabiliriz. Motivasyonu dışarıdan beklemeyip çocuğun yaratması önemlidir. Öncelikle amacın ders çalışmak olmadığını, ders çalışmanın sadece çocuğu hedefe götürecek bir araç olduğunu çocuğa söylemek gereklidir. Burada hedef notları yükseltmek, istediği liseyi ya da istediği üniversiteyi kazanmak olabilir. Çocuğunuzun kendi hedefini kendi bulması konusunda onu cesaretlendirmeniz önemli fakat daha önemli bir konu çocuğunuzun hedefini sizin bulmamanız gerektiğidir. Örnek verecek olursak istediği üniversitenin istediği bölümünü kazanma arzusu çocuğunuz için ders çalışma motivasyonu olacaktır. Motivasyon sahibi olmak demek günün her boş anında ders çalışmak ya da ders çalışma isteğiyle dolup taşmak demek değildir, eğer çocuğunuz sevmediği, sıkıcı bulduğu ya da zorlandığı konulara geldiğinde de ders çalışması gerektiğini biliyor ve masanın başına oturuyorsa ders çalışma motivasyonuna sahiptir diyebiliriz. Peki çocuğunuzda ders çalışma motivasyonu yoksa neler yapılabilir?
Öncelikle çocuğun teknolojiyle (telefon, tablet, bilgisayar, televizyon) ilişkisinin sınırlandırılması gerekir. Ders çalışma süresi boyunca telefonun veya tabletin çocuğun ders çalıştığı ortamda bulunmaması önemlidir. Bu çocuğunuzun dikkatini daha rahat toplamasına ve dikkatinin kolay kolay dağılmamasına neden olacaktır. Önemli bir sınav, ödev teslimi, proje teslimi olması gibi yoğun dönemlerde çocuğun teknolojiyle ilişkisi maksimum 1-2 saat olmalıdır.
Çocuğunuzu ödüllendirmek motivasyonu artırmakta önemlidir. Ödüllendirme ne şekilde yapılabilir? Öncelikle çocuğunuzun haftalık bir ders çalışma programı olmalıdır. Bu noktada okuldaki rehberlik öğretmenlerinden yardım alınabilir. Bir hafta sonunda çocuğunuz programını büyük ölçüde uyguladığında o hafta sonu sinemaya gidebilirsiniz. Uygulamadığında ise çocuğunuzun yapmaktan hoşlandığı bir şeyi elinden almanız gerekmektedir. Örneğin telefonla geçirdiği süreyi kısıtlayabilirsiniz. Bu çocuğunuza ceza vermek demek değildir. Literatürde olumsuz pekiştireç adı verilen bu uygulama cezadan farklıdır. Bu kısımda önemli bir nokta da çocuğunuz ders çalışma programı oluştururken “günde 4 saat ders çalışmalıyım” yerine “bugün şu konuyu bitirmeliyim” şeklinde bir program hazırlamalıdır. Yani programı saat üzerinden değil soru sayısı veya konu üzerinden hazırlamak gerekmektedir.
Kimi çocuklar bireysel olarak ders çalışmaktansa grup halinde çalışmaktan daha çok motive olurlar ve onlar için daha verimli olur. Böyle bir durum söz konusu ise çocuğunuzun arkadaşları ile ders çalışmasına izin verin. Kütüphanede veya sizin evinizde ders çalışabilirler. Gerçekten verimli olup olmadığını gözlemleyebilmek için ders çalışma grubunun öncelikle sizin evinizde toplanmasını önerebilirsiniz.
Çocuğunuzun arkadaş çevresinin de çalışmaktan keyif alan ya da çalışması gerektiğini bilen kişilerden oluşması çocuğunuzun ders çalışma motivasyonunu artıracaktır.
Dersin başına oturup saatlerce kalkmamak yine çocuğun motivasyonunu düşürmeye ve çabuk yorulmasına neden olacaktır. Ders çalışırken kısa molalar vermek önemlidir. Böylelikle temiz bir zihinle ders çalışmaya başlamak daha etkili öğrenmeye neden olacaktır. Fakat bu molaların süresinin uzamamasına dikkat etmek gerekir. Molalar sıklaşır veya süreleri uzarsa dersin başına oturmak daha da zorlaşacaktır.
Ders çalışma dönemlerinde çocuğunuzun doğal olarak sıkıldığı çalışmak istemediği dönemler olacaktır. Bu dönemlerde çocuğunuza dert ortağı olun. Onun sorunları, sıkıldığı yerleri dinleyin. Çalışmasının, iyi bir başarı elde etmesinin önemli olduğunu fakat başarısız olması durumunda onu hala seveceğinizi, sevginizin çocuğunuzun başarısıyla ilgisi olmadığını vurgulayın.
Son olarak çocuğunuzun pes etmesine izin vermeyin. Üst üste gelen başarısızlıklar motivasyonu düşürecektir ve “çabalamama rağmen başarısız oluyorum” düşüncesine neden olacaktır. Bu noktada çocuğunuz ders çalışmayı bırakabilir veya azaltabilir. Fakat unutulmaması gereken önemli kısım ders çalışmanın bir süreç olduğu ve zaman zaman başarısızlıklar olsa bile süreç sonunda istenen başarıya ulaşılması için düzenli bir şekilde ders çalışılması gerektiğidir.
Bunların hepsini yapıyorsunuz yine de çocuğunuzun motivasyonunu sağlayamıyorsunuz ya da başarısında bir değişim olmuyorsa. Yaşadığınız problemle ilgili çalışan bir uzmandan yardım almayı unutmayın.
