Burun tıkanıklığı ve Horlama

Burun tıkanıklığı neden olur?
Burun tıkanıklığı çok değişik sebeplerden olabilir. En sık gördüklerimiz;
 Üst solunum yolu enfeksiyonları (nezle, grip), akut-tekrarlayan bakteriyel sinüzitler,
 Alerjik rinit (allerjiye bağlı burun içi şişliği, salgı artışı),
 Burun orta bölmesinde eğrilik (septum deviasyonu) ve/veya burun eti (konka)
büyümesi, nazal valv yetmezliği,
 Kronik sinüzit, polipler gibi durumlardan kaynaklı şişlikler, kabuklanmalar,
 Kuru ortam, hava kirliliği, sigara gibi dış etkenler,
 Hamilelik, hipotiroidi gibi hormonal durumlar sebep olur.
Burun tıkanıklığının tedavisi de altta yatan duruma göre planlanır. Elbette ilaçla tedavi
edilebilecek durumlar tedavi edildikten ve eğer varsa sigara bırakıldıktan sonra cerrahi ile
düzeltilebilecek bir durum varsa sıra ona gelir.
Benim sadece gece burnum tıkanıyor...
Çok sık karşılaştığımız bir durum... Gündüz burun tıkanıklığı yoksa ama geceleri burun
tıkanıyorsa birkaç hastalık söz konusu olabilir;
 Öncelikle yatay pozisyona geçince burun içindeki şişebilir yapılar olan burun etleri
yerçekimi nedeniyle şişerler. Her insanda görülen bu durum normalde belirgin burun
tıkanıklığına sebep olmamalıdır. Eğer oluyorsa, sınırda tıkalı bir burnun burun
etlerinin hafif şişmesi ile semptom verecek düzeyde tıkanması akla gelir. Yan yatınca
da altta kalan tarafın tıkanması normaldir. Ancak bu durum fark edilebilir bir burun
tıkanıklığı hissi oluşturmamalıdır. Eğer oluşturuyorsa, üstte kalan tarafta gözden
kaçan bir tıkanıklık olabileceği düşünülmelidir.
 Diğer ihtimal de ev tozu akarı alerjisi gibi yatakta bulunan alerjenlerin kişiyi etkilemesi
veya yatak odasının tozlu-kuru havalı vb. olmasıdır. Ben de ev tozu akarı alerjisi olan
bir kişi olarak hastanedeki kanepede yattığım geceler burnumun tıkandığını ve hatta
geniz akıntısı/öksürük/nefes darlığı yaşadığımı çok defa deneyimlemişimdir...

Horlama sağlığa zararlı mıdır?

Uykudaki solunum sıkıntılarının bir spektrum olduğu düşünülürse tek başına horlama bunun
en hafif ama en sık halidir. Toplumda kişilerin yaklaşık yarısı aralıklı, dörtte biri ise sürekli
horlamaktadır. Tek başına yatan bir kişi için horlamanın ağız kuruluğu, boğazda tahriş hissi
dışında belirgin bir sağlık sorununa yol açmayacağı söylenebilir. Ancak sağlık, Dünya sağlık
örgütü tarafından bedensel ruhsal ve sosyal olarak tam bir iyilik hali olarak tanımlanır. Kişinin
kendisi uykusunu alırken gürültüden ev ahalisinin gözüne uyku girmiyorsa, yataklar-odalar
ayrılmışsa bu elbette sosyal bir “hastalıktır”. Ayrıca yıllar geçtikçe hem genelde kilo alındığı
hem de dokular gevşediği için horlama da zamanla şiddetlenme ve uykuda nefes durmalarına
evrilme eğilimindedir. Uykuda nefes durması(tıkayıcı uyku apnesi) ise çok sık görülen, sinsi ve
ciddi bir hastalıktır. Tüm bu sebeplerden ötürü horlama ciddiye alınmalı ve tedavi edilmelidir.
Gelelim horlamanın tedavisine...

En etkili horlama tedavilerinden birinin kilo vermek(vücut ağırlığının %10’u kadar)olduğunu
hastalarıma anlatsam da kalıcı kilo vermenin sıklıkla başarılamadığını görüyorum. Sigaranın
bırakılması da diğer tüm sağlık faydalarının yanında hem burun eti şişliklerini azaltarak hem
de geniz akıntısını azaltarak horlamanın tedavisinde çok faydalıdır.
Horlama ile birlikte belirgin bir burun tıkanıklığı da varsa, altta yatan durum(septum
deviasyonu, konka hipertrofisi, nazal valv yetmezliği, alerjik rinit, geniz eti burun eti
büyümesi) düzeltilmelidir.
“Ben burun tıkanıklığı ve uyku sorunlarını birlikte yaşayan hastalarıma, hem
şikayetleri uyku dışında da hayatlarını olumsuz etkilediği, hem burun içindeki
nefes almayı bozacak durumların düzeltilmesiyle(ağız kapalı uyunması ile)
uyku testi sonuçları değişeceği, hem de tüm tedavi seçeneklerinde burnun
rahat nefes alabilmesinin gerekli olması nedeniyle burun ameliyatını olası bir
uyku testi veya horlama cerrahisinden önce planlıyorum. Burundan rahat nefes
alabilmeyi sağladıktan sonra horlama düzelmezse uyku testi yaptırıyorum.”
Horlamanın çeşitli cerrahisiz tedavi seçenekleri vardır. Sadece sırt üstü pozisyonda horlayan
hastalar için yatış pozisyonunu ayarlayacak öneriler(sırt çantası ile uyuma, pijamanın sırtına
lastik top yerleştirme vb.) faydalı olabilir. Dil kökünde geriye doğru büyüklük olan ama alt
çenesi öne doğru ilerleyebilen hastalarda da ağız içi aparey’lerden faydalanılabilir.

Horlama için damak cerrahileri de yapılabilir

Yapılan muayeneler ve uyku testi ile damak cerrahilerinin olası faydaları öngörülebilir.
Bademcikler büyükse, yumuşak damak aşağıda yerleşmişse, boğaz çapı belirgin darsa
özellikle de sorunun tek bir yerdeki darlıktan kaynaklandığı düşünülürse hastanın cerrahiden
fayda görme potansiyeli yüksektir.
Uygun hastalarda yumuşak damağa yönelik birçok cerrahi seçenekten(yumuşak damağa
radyofrekans uygulaması, çeşitli palatoplastiler, bademciklerin de alındığı faringoplastiler vb.)
hastaya için uygun olanlar seçilirse horlama tedavisinde yüksek başarı elde edilebilmektedir.