Başarı ve Özgüven
1.Başarı Nedir?
İnsan bebeklik döneminden itibaren hep başarılı olma arzusundadır. Emekleme ve ayağa kalkma ile başlayan bu mücadele, zaman içinde farklı şekillerde devam eder. Başarı, hedeflerimize ulaşmak için attığımız adımların ve gösterdiğimiz gayretin sonucunda elde ettiğimiz istenen sonuçları ifade eder. Bu sonuçlar akademik, mesleki, kişisel veya toplumsal alanlarda olabilir. Başarının değerlendirilmesinde kişinin kendi hayat standartları, beklentileri veya toplumun genel kabul gören ölçütleri rol oynar. Öz disiplin, azim, gayret ve özveri gibi özelliklerin birleşimiyle başarı elde edilir. Kişisel gelişim ve deneyim kazanma süreçleri, başarıya ulaşmak için önemli adımlardır. Her başarı, genellikle bir dizi zorlukla karşılaşmayı ve bunları aşmayı gerektirir.
Başarı, sadece bireysel hedeflere ulaşmakla kalmaz, aynı zamanda toplumsal etkileşimde de önemli bir rol oynar. Toplumda tanınma, saygınlık kazanma ve başkalarına ilham verme gibi unsurlar başarıyla ilişkilendirilir. Ancak, başarının tanınması veya dışsal ödüller, kişinin içsel tatmin ve mutluluğu için yeterli olmayabilir. Gerçek anlamda tatmin ve mutluluk, kişinin kendi değerleri ve amaçları doğrultusunda yaşamını sürdürmesiyle elde edilir. Bu yönüyle başarı, içsel bütünlük ve kişisel memnuniyetle de yakından ilişkilidir.
1.1.Nasıl Başarılı Olunur?
Başarılı olmak için izlenebilecek çeşitli stratejiler ve yaklaşımlar vardır. İşte başarıya ulaşmak için bazı önemli adımlar:
1.Hedef Belirleme: Net ve gerçekçi hedefler belirleyin. Bu hedefler, ulaşmak istediğiniz sonuçları somut ve ölçülebilir bir şekilde tanımlamalıdır.
2.Planlama ve Strateji Geliştirme: Hedeflerinize ulaşmak için bir plan yapın. Bu plan, adım adım ne yapmanız gerektiğini, hangi kaynaklara ihtiyacınız olduğunu ve olası engelleri içermelidir.
3.Disiplin ve Tutarlılık: Başarılı olmak için disiplinli olmak ve belirlenen plana sadık kalmak esastır. Tutarlılık, zor zamanlarda bile hedeflerinize bağlı kalmanızı sağlar.
4. Sürekli Öğrenme ve Gelişme: Bilgi ve becerilerinizi sürekli geliştirin. Yeni şeyler öğrenmek ve kendinizi geliştirmek, rekabet avantajı sağlar ve hedeflerinize ulaşmanıza yardımcı olur.
5. Zaman Yönetimi: Zamanınızı etkili bir şekilde yönetin. Önceliklerinizi belirleyin ve her günü verimli bir şekilde kullanın.
6. Esneklik ve Uyum Sağlama: Planlarınızın her zaman beklediğiniz gibi gitmeyeceğini kabul edin ve esnek olun. Duruma göre uyum sağlamak ve gerektiğinde planlarınızı değiştirmek başarı için önemlidir.
7. Pozitif Tutum ve Kendine İnanç: Olumlu bir tutum sürdürmek ve kendinize inanmak, zorlukların üstesinden gelmenize yardımcı olur. Kendinize güvenin ve motivasyonunuzu yüksek tutun.
8. Ağ Kurma ve Sosyal Destek: İlişkilerinizi güçlendirin ve profesyonel ağınızı genişletin. Diğer insanların deneyimlerinden ve bilgilerinden faydalanın.
9. Sağlık ve İyi Olma Durumuna Önem Verme: Fiziksel ve zihinsel sağlığınıza dikkat edin. Düzenli egzersiz yapmak, sağlıklı beslenmek ve yeterince dinlenmek, verimliliğinizi artırır ve sizi zinde tutar.
10. Risk Alma ve Yenilikçi Olma: Yeni fırsatlar keşfetmek ve risk almak, sizi başarıya götürebilir. Yenilikçi ve yaratıcı düşünün.
Başarı, sürekli bir süreçtir ve genellikle zaman, sabır ve sürekli çaba gerektirir. Kendi yolunuzu bulmak ve bu yolda ilerlemek, size en uygun başarı yoludur.
2.Özgüven
Özgüven kavramı, psikolojide ve sosyal bilimlerin diğer alanlarında en çok araştırılan ve üzerinde en çok çalışılan kavramlardan biridir. Araştırmalar ve ortaya atılan hipotezler, özgüven olgusunun kişinin ruh sağlığı, başarı ve mutluluğundaki önemini vurgulamaktadır (Soner, 2000). Alan yazın taraması yapıldığında, özgüven kavramıyla ilgili birçok farklı tanımın yapıldığı görülmektedir.
Kugle’a (1983) göre özgüven, kişiliği oluşturan kavramlardan biridir ve kişinin kendisini değerlendirmesi sonucunda oluşan öznel bir olgudur. Feltz (1988) ise özgüveni, “genel bir özellik olmaktan daha çok bireyin belirli bir aktiviteyi başarılı biçimde yerine getireceğine yönelik inancı” olarak tanımlamıştır. Bandura’ya (1997) göre özgüven, bireyin kendisini değerli hissetmesine ilişkin yargısıdır ve yaşanan anların mutlu, doyumlu, anlamlı, sevecen ve dengeli olmasının psikolojik ön koşuludur.
Karamoy, Wibowa ve Jafar’a (2018) göre özgüven, insanların istedikleri gibi davranabilmeleri için itici bir güç görevi görür. Akagündüz (2006) ise özgüveni, kişinin kendisine yönelik olumlu düşünceler geliştirmesi sonucu çevresindekilerle ya da kendisiyle uyumlu olması durumu olarak tanımlar. Humphreys’e (2000) göre özgüvenin iki merkezi boyutu vardır: “sevilebilir olma duygusu” ve “yeterli olma duygusu.”
Peki sizler özgüvenin tanımını yapıyor olsaydınız nasıl tanımlardınız? Bu soru üzerine kısa bir düşünce içerisine girmişsinizdir ve zihniniz bu tanımı yaparken bisikletten ilk düştüğünüz ana veya matematik dersinden düşük not aldığınız ana gitmiş olabilir. Eğer tüm bunlar zihninizde canlandıysa yalnız değilsiniz. Zihnimiz, bizi korumak üzere dizayn edildiği için olumsuzlukların karşımıza çıkması ve bu olumsuzluklar sebebiyle yapamama hissi içerisine girmemiz çok normaldir. Şimdi derin bir nefes alıp geçmiş dönem başarılarınızı düşünmenizi istiyorum.
2.1.Sağlıklı Özgüvenin İşaretleri
Sağlıklı özgüvenin belirli işaretleri vardır. İşte sağlıklı özgüven sahibi bir kişinin gösterdiği özellikler:
– Kendine Güvenme: Kendi yeteneklerine ve becerilerine güvenme ve bu konuda rahat olma.
– Yapıcı Eleştirilere Açık Olma: Yapıcı eleştirileri kabul edebilme ve bunlardan öğrenmeye istekli olma.
– Sınırlar Belirleme: Kendi sınırlarını bilme ve başkalarının sınırlarına saygı gösterme.
– Sosyal Yetenekler: Sağlıklı ilişkiler kurma ve sürdürme yeteneği.
– Risk Alma: Yeni deneyimler ve fırsatlar için risk almaya açık olma.
– Olumlu Bakış Açısı: Zorluklar karşısında olumlu bir bakış açısını koruyabilme.
– Kendi Hedeflerini Belirleme: Kendi hedeflerini belirleme ve bunlara ulaşma konusunda kararlı olma.
– Duygusal İstikrar: Duygularını dengeli bir şekilde ifade etme ve başa çıkma becerisi.
Sağlıklı özgüven belirtilerini inceleyerek, kendi özgüveninizi objektif bir teste tabi tutabilirsiniz. Bu belirtilerden bir ya da daha fazlasından yoksun olmanız, özgüven eksikliği olarak yorumlanmamalıdır.
2.2.Özgüven ve Hedefe Giden Yol
Özgüven Boşluğu adlı kitapta yazar, özgüvenle hedefe giden yolun 10 kuralını açıklar:
1. Özgüven hareketleri önce, özgüven duygusu ise daha sonra gelir.
2. Gerçek özgüven korkusuzluk değil; korkuyla kurulan ilişkinin dönüştürülmüş halidir.
3. Negatif düşünceler normaldir. Onlarla savaşmayın, onları defüze edin.
4. Kişisel kabulleniş, özsaygıdan baskındır.
5. Değerlerinize hafifçe bağlı kalın fakat onları kuvvetle uygulayın.
6. Başarı, değerlerinize uygun şekilde yaşamaktır.
7. Sonuca takılmayın; süreç için tutku hissedin.
8. Korkunuzla kavga etmeyin; ona izin verin, onunla arkadaş olun ve onu yönlendirin.
9. . Başarısızlık can yakar ama öğrenmeye niyetliysek, bu başarısızlık aynı zamanda çok harika bir öğretmendir.
10. Performansınızın zirvesine ulaşmanın anahtarı, göreve tamamen angaje olmaktır.
Bu kurallar, özgüvenin inşa edilmesi ve korunması sürecinde önemli ipuçları sunar. Özgüven, sadece bir duygu değil, aynı zamanda bir dizi davranış ve tutumla beslenen bir süreçtir.
3.Başarının Özgüven Üzerine Etkisi
Başarı, bireylerin kendilerini daha değerli hissetmelerine ve yeteneklerine güvenmelerine yardımcı olabilir. UC Davis tarafından yapılan bir araştırma, özgüvenin uzun vadeli yararlarını vurgulamakta ve yüksek özgüvene sahip bireylerin daha iyi psikolojik ve fiziksel sağlığa sahip olduğunu belirtmektedir. Başarı deneyimleri, bireylerin kendilerine olan inançlarını pekiştirir ve özgüven seviyelerini artırır.
3.1.Akademik Başarı ve Özgüven
Üniversite öğrencileri üzerinde yapılan bir araştırmada, özgüvenin akademik başarı üzerinde önemli bir etkisi olduğu bulunmuştur. Yüksek özgüvene sahip öğrenciler, eğitim faaliyetlerine daha fazla katılım gösterir ve bu da akademik performanslarını olumlu yönde etkiler.
3.2.Yaş Farklılıkları
Başarı ve başarısızlık deneyimlerinin özgüven üzerindeki etkisi yaşa bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Genç ve yaşlı yetişkinler üzerinde yapılan bir çalışmada, hem genç hem de yaşlı bireylerin başarı ve başarısızlık deneyimlerinden benzer şekilde etkilendikleri bulunmuştur. Başarı deneyimleri, her iki yaş grubunda da pozitif duygusal durumları ve anlık özgüveni artırmıştır.
Bu araştırmalar, başarının bireylerin özgüvenini artırmada önemli bir rol oynadığını ve bu durumun hem akademik hem de genel yaşam kalitesi üzerinde olumlu etkileri olduğunu göstermektedir.
Sonuç
Başarı ve özgüven, birbirini besleyen ve destekleyen iki önemli kavramdır. Başarı, bireyin özgüvenini artırarak, daha büyük hedeflere ulaşmasına olanak tanır. Özgüven ise, bireyin zorluklarla başa çıkma yeteneğini güçlendirir ve başarının sürdürülebilir olmasını sağlar. Kişisel gelişim yolculuğunuzda, hem başarıyı hem de özgüveni dengeli bir şekilde inşa etmeye odaklanmanız, yaşam kalitenizi artıracak ve sizi daha mutlu ve tatmin olmuş bir birey haline getirecektir.
Benimseyerek aile- çiftlerin sorunları ve ihtiyaçları doğrultusunda süreç planlanır ve çalışılır.
Psikolojik Danışman / Furkan YAYLACIK
