Acil Korunma Yöntemleri: Ertesi Gün Hapları ve RİA

Unutulmamalı ki, düzenli bir ilişki varlığında en doğru korunma yöntemi doğum kontrol hapları veya RİA gibi gebelik önleme açısından daha güvenli bir korunma yöntemi ile hali hazırda korunuyor olmanız gerekmektedir. 

Korunmasız cinsel ilişkiye girdiyseniz ve hamile kalmaktan endişe ediyorsanız, acil doğum kontrol yöntemi kullanmak isteyebilirsiniz. Acil doğum kontrol hapı (ertesi gün hapı) veya bakır RİA (Rahim İçi Araç) olmak üzere 2 farklı yöntem mevcuttur.

Ertesi gün hapları (EGH)

Ertesi gün hapları, sperm inaktive olana kadart yumurtalıklardan yumurtanın salınmasını geciktirerek gebeliği önler.

EGH, korunmasız cinsel ilişkiden sonra mümkün olan en kısa sürede alınırsa en etkili yöntemdir. En iyisi 24 saat içinde almaktır, ancak cinsel ilişkiden 72 - 120 saat (3 - 5 gün) sonrasına kadar alınırsa gebeliği önleyebilir.

Korunmasız cinsel ilişkiden sonra, hapına göre 96 veya 120. saatten daha geç alınırsa gebeliği önlemez.

70 kg'ın altındaki kadınlarda EGH, doğru şekilde alındığında gebeliği %98 oranında önler.

70 kilonun üzerindeki bayanlarda, önerilen acil kontrasepsiyon yöntemi daha etkili olduğu için Bakırlı RİA'dır. Yine de EGH almayı tercih ediliyorsa, iki kat doz almanız gerekecektir. Bunun ne kadar işe yaradığını, yani koruyuculuğunu gösteren bir çalışma yoktur.

Ertesi gün haplarının yan etkileri

Kullanım sonrası halsizlik hissetmek sıktır. Yemekle birlikte almak yardımcı olur. Hapı aldıktan sonraki 3 saat içinde kusma olursa, tekrar alınması gerekmektedir..

Ertesi gün hapı aldıktan sonra ne yapmalı?

• EGH’nı aldıktan sonra, bir sonraki adet döneminize kadar prezervatif gibi diğer korunma yöntemlerini kullanın.
• Bir sonraki adetiniz beklediğiniz zamanda gelmelidir, ancak erken veya geç olabilir.(7-10 güne kadar gecikebilir). Ayrıca normalden daha ağır veya daha hafif de olabilir.
• İlacı kullanan kişilerde adetin uzaması, adet düzensizliği, akıntının niteliğinde değişiklikler, ruh hali değişimleri veya cinsel soğukluk görülür. Bu şikayetler kalıcı olmamakla (genellikle 1-2 gün içinde düzelir) birlikte, uzaması halinde doktora görünmeyi gerektirir. 
• Bir sonraki adetiniz gelmezse veya hafif lekelenme şeklinde olursa, gebelik testi yaptırmalısınız.
• EGH’nı aldıktan 3 hafta sonra adet olmadıysanız, tercihan kandaki gebelik testini yaptırın.
• Cinsel Yolla Bulaşan Hastalık (CYBH) taraması ve ilerleyen dönemde kullanacağınız korunma yöntemleri hakkında danışmanlık almak için doktorunuza görünün.

Hamileyseniz veya emziriyorsanız

• Hamilelik testiniz pozitif çıktıysa ertesi gün hapı kullanmayın. 
• Zaten hamileyseniz ertesi gün hapı gebeliğin sonlanmasına, yani kürtaja neden olmaz.
• Acil doğum kontrol hapı alırsanız ve yine de hamile kalırsanız, bebeğin zarar göreceğine dair bir kanıt yoktur.
• Ertesi gün hapı almak gelecekte hamile kalma şansınızı etkilemeyecektir.
• EGH emzirme döneminde alınması genellikle güvenlidir. Endişeleriniz varsa doktorunuza danışın. Unutulmamalı ki farklı hap markalarında belirli bir emzirmeden kaçınma süresi vardır. (Bknz aşağıdaki tablo)

Bakır’lı Rahim İçi Araç (RİA veya halk arasında bilinen adı ile Spiral)

• Bu en etkili (%99) acil doğum kontrol yöntemidir ve korunmasız cinsel ilişkiden 5 gün sonrasına kadar kullanılabilir. Eğer 70 kilonun üzerindeyseniz önerilen seçenektir.
• Vajinal yolla, rahim ağzından geçerek rahime (uterus) küçük bir cihaz yerleştirilir.
• Spirali bir doktorun yerleştirmesi gerekecektir. Bu genellikle 5-10 dakika süren basit bir işlemdir.
• Cihaz bir sonraki regl döneminizde çıkarılabilir veya sürekli doğum kontrolü sağlamak için 10 yıla kadar içeride bırakılabilir. 
• RİA (Spiral) uygulanması için doktorunuza danışabilirsiniz.
• Uygulanması ile ilgili çekinceleriniz varsa, doktorunuz ile etraflıca tüm seçeneklerinizi tartışın.

Bakırlı RİA nasıl korur?

• Döllenmiş yumurtanın rahmin içine yerleşmesini engeller. 
• Korunmasız ilişkiden sonraki 5 gün içerisinde uygulandıktan sonra koruyuculuk %99 olarak bildirilmektedir. 

Farklı Ertesi gün hapları ile RİA, etki mekanizmaları ve özellikleri karşılaştırmalı olarak verilmiştir. 

ÖNEMLİ HATIRLATMA!!!

Sağlığınız hakkında bilgi sahibi olmak doğal bir istektir ve internet bu konuda büyük bir kaynak sunar. 

Ancak, doğru adımların atılması noktasında doktor kontrolünde kalmak hayati önem taşır. Bu nedenle, şikayetlerinizi sadece Google’da aratmak yerine, doktorunuza başvurarak güvenilir bir değerlendirme almak sağlığınız için en iyisi olacaktır.

Unutmayın, sağlık bilgileri internette bir tık ötenizde olabilir, ancak en güvenilir sonuçlar her zaman bir uzman rehberliğinde elde edilir.

Sağlıkla kalın, periyodik jinekolojik muayenelerinizi ihmal etmeyin.