Koronavirüs, virüs bulaşmış olan kişiye temasla ya da damlacık yoluyla sağlıklı kişilere bulaşır. Dolayısıyla hamile bireylere bulaşma şekli, diğer kişilerle aynıdır. Gebelerin koronavirüsten korunma yöntemlerinin başında temel hijyen kuralları yer alır. Özellikle, ellerin su ve sabunla en az 20 saniye boyunca yıkanması son derece önemlidir. Ellerle ağız, burun ve gözlere dokunulmamalı, hapşırırken tek kullanımlık peçete kullanılmalıdır. Peçete bulunmadığı durumlarda ise dirsek içinde hapşırılmalıdır. Zorunlu olmadıkça evden çıkılmamalı ve eve misafir kabul edilmemelidir. Evden çıkılması gerektiğinde maske takılmalı ve kalabalık ortamlardan uzak durulmalıdır. Sosyal mesafe kuralları çerçevesinde diğer insanlara 2 metreden daha fazla yaklaşılmamalı, tokalaşılmamalı ya da sarılınmamalıdır. Para, asansör düğmesi, kapı zili gibi gün içinde pek çok kişinin dokunduğu nesnelere dokunduktan sonra eller su ve sabunla yıkanmalıdır. Cep telefonu, havlu, bardak gibi kişisel eşyalar başkalarıyla paylaşılmamalıdır. Bu süreç boyunca kapalı ve havalandırılmayan ortamlarda bulunulmamalıdır. Uyku düzenine, sağlıklı ve dengeli beslenmeye dikkat edilmelidir. Gün boyunca en az 2 litre su içilmeli, riskli bölgelere seyahat edilmemeli, gerekmedikçe toplu taşıma araçları kullanılmamalıdır.
Emziren Anneler Nelere Dikkat Etmeli?
Koronavirüs salgını boyunca yapılan sınırlı araştırmalar neticesinde anne sütünden bebeğe koronavirüsün bulaştığı saptanmamıştır. Koronavirüs pozitif olan emzirme dönemindeki annelerden alınan süt numunelerinde de virüse rastlanmamıştır. Bu yüzden yeni doğum yapan annelerin bebeklerini emzirmekten çekinmelerini gerektirecek bir durum yoktur. COVID-19 olan emziren anneler ise bebeklerini emzirmeden önce ellerini su ve sabun ile yıkamalı, maske ve eldiven takmalıdır. Mümkünse emzirme sırasında solunum hijyeni uygulanmalıdır. Ancak bu durum annenin içine sinmiyorsa, anne sütü sağılarak biberon aracılığıyla bebeğe verilebilir. Relaktasyon olarak tanımlanan yöntemle bebek beslenebilir. Gerektiğinde bebeğe hazır mama ya da donör anne sütü de verilebilir.
Koronavirüs Dönemine Gebelik Takibi Nasıl Yapılmalı?
Koronavirüste etkili bir yol olan genel izolasyon ve kişisel karantina, gebelik takibi aralıklarının uzamasına yol açabilir. Ayrıca anne adaylarının hastane ortamına girmekten çekinmesi de benzer şekilde doktor ziyaretlerinin aksamasına neden olabilir. Normal seyreden gebeliklerde bu durum bir süre tolere edilebilse de yüksek riskli gebeliklerde problemleri beraberinde getirebilir. Farklı bir deyişle koronavirüsten korunmak için alınan önlemler, zaman zaman anne ve bebeğin sağlığı üzerinde olumsuz etkilere yol açabilir. Gebeliğin ilk 12 haftasının düşük riski taşıdığı göz önünde bulundurulmalıdır. Ayrıca 16 ve 20. haftalar da gebelik takibinde önem teşkil eden dönemler arasındadır. Bu yüzden anne adaylarının gebelik takibini tümüyle bırakması kesinlikle önerilmez. Ancak alınan önlemler kapsamında 34. haftaya kadar ayda 1 yapılan rutin gebelik kontrolleri 1 buçuk aya, 34. haftadan sonra her 2 haftada bir olan kontroller ise 3 haftaya çıkarılabilir. Hekim ile online görüşme yapmak ya da telefonla iletişim hâline kalmak son derece önemlidir. Böylece hekim, anne adayının ne zaman kontrole gelmesi gerektiğini planlayabilir, riskli dönemlerin atlanmaması konusunda uyarılarda bulunabilir.
Koronavirüs Doğum Şeklini Etkiler Mi?
Doğumun doğal yollardan ya da sezaryen ile yapılması gebeliğin mevcut seyrine, anne adayının ve bebeğin sağlık durumuna göre kararlaştırılır. Yapılan sınırlı araştırmalar ışığında koronavirüsün doğum şekli ile bağlantısının olmadığı söylenebilir. Dolayısıyla doğum şekli, önceden planlandığı şekilde gerçekleştirilebilir. Anne ve bebeğin genel sağlık durumu yerindeyse vajinal doğum tercih edilebilir. Doğumdan sonra eve ziyaretçi kabul edilmemesi sosyal izolasyon kurallarının uygulanmaya devam edilmesi, anne ve bebek sağlığı açısından son derece önemlidir.
Hamilelikte Koronavirüse Yakalanılırsa Ne Yapılmalı?
Alınan tüm önlemlere rağmen koronavirüse yakalanılması durumunda anne adayı, maske takarak en yakın sağlık kuruluşuna başvurmalıdır. COVID-19 tanısı için tomografi gibi radyolojik görüntüleme yöntemlerine başvurulması gerekebilir. Hekim, bebek için gerekli önlemleri aldıktan sonra radyolojik görüntüleme yapılabilir. Dolayısıyla anne adayının kendi sağlığı için bu gibi tetkiklerin yapılmasına onay vermesi önerilir. Gebelerin koronavirüse yakalanmaları durumunda tedavi ve takip süreci, diğer bireylerden farklı şekilde uygulanmaz. Bu süreç boyunca anne adayının genel sağlık durumuna bağlı olarak hekim, kişinin tedavisini evde ya da hastanede uygulayabilir.
Koronavirüs salgını boyunca gebelik takibinizi yaptırmak için gerekli önlemleri aldıktan sonra en yakın sağlık kuruluşuna başvurmaktan çekinmeyin.
