Yeme Problemi Olan Yakınınıza Nasıl Davranmanız Gerekir?
Yeme Poblemi Olan Bir Bariatrik Cerrahi Hastasına Neler Söylenmemeli?
Bariatrik Cerrahi (tüp mide) Sonrası Yeme Problemleri
Bariatrik cerrahi ameliyatları sonrasında bireyin yeme düzeni konusunda çok ciddi düzenlemeler yapması gerekmektedir. Gastirik kısıtlanma sebebi ile birey sadece 100 ml civarı besin tüketebildiğinden dolayı , tükettiği besin çeşitine çok iyi bir şekilde karar vermeli ve buna göre besin alımı sağlamalıdır. Bu durum aynı zamanda kilo vermenin temel mekanizmasıdır. Hastalar az miktarda yemeye, bütün gıdaları iyi çiğnemeye ve tokluk hissi oluşur oluşmaz yemeyi durdurmaya yönlendirilmektedir. Ameliyattan sonraki dönemde ilk altı ay üst gastrointestinal sistemin dolgunluğu sebebiyle bireylerde sık sık kusmalar görülmektedir. Bu kusmalarda bireylerin ayırt etmesi gereken en önemli nokta istemli zayıflamak için mi kusuyorum yoksa bir rahatsızlığım var ve bunu gidermek için mi kusuyorumdur. Genelde hastalar mideleri ile tam tanışma sağlayamadıklarından yememeleri gereken miktarlarda besit tüketmeleri sebebi ile kendilerini rahatlatmak amacı ile kusmaktadır. Pek çok hasta için uygun gıda seçimleri bu belirtilerin ortaya çıkmasını engeller.
Bu gibi durumların yanı sıra aynı zamanda hastalar ilk 15 günlük sıvı diyetlerine uyum göstermektede zorlanmaktadır. Bazı bireyler her türlü uyarıya rağmen yüksek kalorili sıvı tüketmekte ısrarcı davranmakta ve yeme şekillerini küçük abur cuburlar ile beslenme haline dönüştürmektedir. Bu sebep ile ameliyatın ideal sonuçlarını elde etme yolunda birey zorlanmaktadır. Bu tarz uyumsuz yeme davranışı gösteren hastalar için davranışsal kilo verme yöntemlerinin uygulanması ve beslenme uzmanı ile birebir çalışması sağlanmalıdır. Tüm bu durumlar, ameliyat sonrası yeme tutumlarındaki değişiklikleri davranışsal açıdan izah ederken göz önüne alınması gereken konulardır. Çünkü oluşan bu yeme problemlerinin dürtüsel yeme atakları ya da kendini kusturma gibi belirtilerle seyreden özgül yeme bozukluklarından ayırt edilebilmesi gerekmektedir.
Yeme Problemi Olan Yakınınıza Nasıl Davranmanız Gerekir?
Karşınızdaki bireyin zor zamanlar geçirdiğini unutmayın yumuşak ve şefkatli olun.
Bireyi kontrol ettiğiniz konusunda tedirgin etmeyin, açık olması için ona güvende hissettirin.
Tedavi için destekleyici olun ah vah demektense başarabilirsin demeyi tercih edin.
Bariatrik cerrahi ve sonrasında ki yeme bozuklukları konulu uzman yazılarını okuyun, araştırın. Bu destek olmaya çalıştığınız bireye daha sağlam destekler vermenizi sağlayacaktır.
Yemek ve kilo hakkında konuşmayın! Kişiyle sürekli ne yiyip yemediği, ne kadar kilo alıp verdiği hakkında konuşmayın. Anoreksiya veya bulimia nervoza olan birine ‘Seni iyi gördüm, yüzüne renk gelmiş’ ya da ‘Kilo aldığından beri sağlıklı görünüyorsun’demek ‘Şişmansın’ olarak algılanır.
Eğer sevdiğiniz kişi iyileşmek için yollar arıyorsa, onun moralini bozup ümidini kaybetmesine izin vermemeye çalışın. Ona yardımcı olmak olsun en temel amacınız zorlanma hisleri yaşatmayın.
Yeme Poblemi Olan Bir Bariatrik Cerrahi Hastasına Neler Söylenmemeli?
Zaten yıllarca hassasiyetleri üst safhada yaşamış olan bariatrik cerrahi hastaları; bu dönemde ameliyatı son çare olarak düşünmüş ve bu işi en kısa zamanda sonlandırmış kişilerdir. Birçok hasta ameliyat sırasında üst düzey korku yaşamakta ve bu korkularını ameliyat sonrasında da devam ettirmektedir. Bu sebep ile bariatrik cerrahi ameliyatı olmuş ve şu anda yeme dönemi ile ilgili bir uyumsuzluk yaşıyor ise bireye söylenen her cümle düşünülerek dile getirilmelidir.
‘Peki Ben Ne dememeliyim?’ diyenlerdenseniz kısaca aşağıya bir göz atabilirsiniz..
“Hasta gözüküyorsun”
“Çok zayıfladın, iskelet gibi gözüküyorsun”
“Ye artık!”
“Neden hiç bir şey yemediğini hiç anlamıyorum!”
“Banyodan uzak dur!”
“Böyle yaparak bizi çok üzüyorsun.”
“Kendi hayatını da bizimkini de mahvediyorsun.”
“Her şeyin var daha ne istiyorsun?!”
Yeme bozukluğu, kişilerin seçerek edindikleri bir durum değildir. Yeme bozukluğu depresyon, stres, kaygı, öfke gibi duygularla baş etmeye yarayan bir mekanizmadır. Diğer bir deyişle, ifade edilemeyen duyguların dışa vurumudur. Bazen kişinin hayatı dışarıdan mükemmel bir tablo çizse de, hayatında her şey yolunda gidiyor gibi gözükse de kişinin kendisi ile ilgili duygu ve düşünceleri, özgüven eksikliği yeme bozukluğuna sebep olabilir.
Unutmayın !!
Zor zamanlar geçiren bireylerin en çok
desteklenme duygusuna ihtiyacı vardır..
Uzm. Klinik Psikolog- Bariatrik Psikolog