Erkek kısırlığının en büyük nedenleri arasında varikosel üst sıralarda yer alır. Şikayete sebep olan varikosel, kısırlık ile yumurtalık ağrısına sebep olur. Hastalar ağrılarının ayakta durduğu zaman fazlalaştığını ifade ederler. Kısırlık nedeniyle hekime müracaat eden hastalarda klinik muayene, gerekirse renkli doppler ultrasonografi ile tanıya varılır.
Varikosel, testis ve çevresindeki organların toplar damarlarının genişlemesidir. Bu olay erkeklerin yaklaşık %20’sinde görülür. Ergenlik öncesi erkeklerde daha nadirdir. Yetişkinlerde %15-20 arasında görülmektedir.
Varikosel genellikle sol tarafta ortaya çıkar. Bunun nedeni de sol testis toplar damarlarının sol böbrek toplar damarına direk ve dik açıyla açılmasıdır. Bu nedenle sol tarafta %90, sağ tarafta ise yaklaşık %10 oranında görülmektedir. Karın arka duvarı lenf bezlerinin büyümesi, böbrek tümörlerinin damarlara baskı yapması, karın arka duvarı kanserlerinin, toplar damarlarda tıkanma yapması gibi karın arka duvarı hastalıklarında varikosele rastlayabiliriz. Bu ciddi hastalıklar sonucunda da varikosel oluşabileceği için hastaların daha dikkatle muayene edilmeleri gerekmektedir.
Erkek kısırlığının en büyük nedenleri arasında varikosel üst sıralarda yer alırken, hastaların bir kısmında varikosel bulunmasına rağmen çocuk sahibi olunabilmektedir. Varikosel; sperm sayısında azalma, azalmış sperm hareketliliği ve anormal sperm şekillerine yol açabilir. Hastalığın yetişkinlerde ilk belirtisi kısırlık olabilmesine rağmen çocuklarda genellikle ailelerin tesadüfen görmeleri veya rutin fizik muayeneleri sırasında ortaya çıkar. Bunların çoğu şikayete sebep olmasa da elimizdeki bilgilere göre çocuklarda hasara yol açabilmektedir. Varikoseli bulunan çocukların % 75’inde testis küçülmesi, % 90’ında anormal testis biyopsisi sonucu bulunmaktadır. Çocuklarda varikoselektomi konusunda fikir birliği yoktur. Çocukta varikosel olmasına rağmen şikayeti olmayabilir. Testiküler büyümenin duraklaması veya hastanın varikoselden rahatsızlık duyması halinde ameliyat önerilir. Testis küçülmesine sebep olan varikosel hastalarında ameliyattan sonra küçük olan testisin sağlıklı olan testis boyutuna ulaşması mümkün olur. Bu çocuklarda her ne kadar testiküler boyut ölçümünde orşiodometre kullanılsa da ultrason ile ölçüm daha doğru sonuç veren bir yöntemdir.
Şikayete sebep olan varikosel, kısırlık ile yumurtalık ağrısına sebep olur. Hastalar ağrılarının ayakta durduğu zaman fazlalaştığını ifade ederler. Kısırlık nedeniyle hekime müracaat eden hastalarda klinik muayene, gerekirse renkli doppler ultrasonografi ile tanıya varılır. Tanı konmuş hastalarda kasık bölgesinden yapılan bir ameliyatla başarılı sonuçlar elde edilir. Hastaların çoğunda sperm sayısı ve kalitesi artar. Ameliyattan sonraki altıncı ay ile bir yıl arasında sperm değerlerinde %70 oranında düzelme gerçekleşirken, %30-40 oranında çocuk sahibi olunabilmektedir. Bazı hastalarda yeni toplar damarların oluşması sonucu hastalık tekrarlanmaktadır; bu durumda ikinci bir ameliyata gerek olacaktır. Bu nedenle tanı konduktan sonra doğru ve yeterli tedavinin ilk ameliyatla yapılması çok önemlidir. Son yıllarda mikroskobik ve laporoskopik cerrahinin de gelişmesiyle birlikte varikosel ameliyatlarında bu teknikler kullanılmaktadır.
