Üst solunum yolları; burun
boğaz
kulak
yutak borusu
ve solunum yolunun üst kısmını kapsar.
Üst solunum yolu enfeksiyonları (ÜSYE)
Soğuk algınlığı
Rinit + Sinüzit
(Rhinosinüzit)
Bademcik iltahabı
Farenjit
Orta kulak iltahabı ve
Akut Bronşit ‘dir.
Üst solunum yolu esas olarak virüslerin neden olduğu klinik tablolardır. Bu enfeksiyonlar da sıklıkla ;
Ateş
Burun akıntısı
Öksürük
Boğaz ağrısı
Baş ağrısı görülür.
ÜSYE enfeksiyonlarında en sık görülen belirti ateş olup, ateşin çocuklarda ve özellikle küçük çocuklarda yüksek oluşu çoğu kez paniğe sebep olmaktadır. Diğer belirti ve bulgular enfeksiyonun lokaliasyonuna göre değişmektedir.
Viral olan bu enfeksiyonların çoğunda tablo tanımlanamamakta ve antibiotik başlanmaktadır.
Antibiotik ÜSYE ‘na ne zaman gerekir?
Akut bakteriyel otit (Orta kulak iltahabı)
Streptokoksik tonsillofarenjit (Streptokokların neden olduğu bademcik iltahabı)
vakalarında antibiotik kullanılabilir.
Bunun dışında kalan ÜSYE enfeksiyonlarında antibiotik kullanma endikasyonu yoktur.
Üst solunum yolu enfeksiyonlarında birçok antibiotik gereksiz ve yanlış kullanılmaktadır. Bakterilerin neden olduğu ÜSYE ‘ler de ise geniş spektrumlu antibiotikler kullanılmamalı ve etkene yönelik planlama yapılmalıdır.
Antibiotik tedavisi gereken durumlarda ise acele edilmemeli ve erken antibiotik tedavisinden kaçınılmalıdır.
ÜSYE hastalarda antibiotik kullanmayınız uyarısı komplikasyonlara yol açabilir mi?
ÜSYE da antibiotik kullanımının %10 azalması
Her yıl bir zatürre vakası
On yılda ise bir bademcik apsesine yol açmaktadır.
Durum böyle olunca erken antibiotik tedavisinden kaçınılmalı , klinik tablo izlenmeli ancak gereken vakalarda antibiotik tedavisi başlanmalıdır.
Antibiotikler ciddi bakteriyel enfeksiyonlarda kullanılmalıdır. Virüslerin neden olduğu enfeksiyonlarda antibiotiklerin yeri yoktur.
Diğer taraftan antibiotiklerin ciddi yan etkileri bilinmektedir.
Böbrek fonksiyonlarını bozabilir.
Karaciğer üzerine toksik etkisi vardır
Bağırsak florasını bozarak ishale neden olabilir.
Akut üst solunum yolu enfeksiyonlarında tedavi
Hastanın sıvı alımının artırılması
Burun tıkanıklığı olan hastaların serum fizyolojikle burun tıkanıklığının giderilmesi
Ağrı kesici ve ateş düşürücülerin kullanılması
İstirahat şeklinde özetlenebilir.
Viral enfeksiyonlarda Aspirin Reye sendromuna neden olduğu için kullanılmamalıdır. Semptom giderici ilaçların üst solunum yolu enfeksiyonu olan çocuklarda kullanımı sakıncalıdır.
Özetle ;
ÜSYE çoğunlukla virüslerin neden olduğu tablolardır.
Antibiotik tedavisi ancak streptokoksik boğaz enfeksiyonu ve komplike orta kulak enfeksiyonlarında önerilebilir.
Erken antibiotik tedavisinden kaçınılmalıdır.
Hızlı tanı yöntemleri gerek bakteriyel ve gerekse viral enfeksiyonların tanısında kullanılmalıdır.
Antibiotik tedavisi için beklenmelidir. Ancak laboratuvar tanısı ile tanımlanan bakteriyel üst solunum yolu enfeksiyonunda kullanılmalıdır.
