Ülser gastrointestinal kanalda asit ve pepsin içeren mide salgısı ile temas edebilen herhangibi bir yerde mukozadan başlayan ve en az muskularis mukozayı da içine alan ,sınırları belli doku kaybı ile karekterize akut veya kronik bir yaradır.Peptik ülserin başlıca görüldüğü yerler,MİDE,doudenum,özafagus alt ucunda ve ileum-meckel divertikül içidir.Akut ülser;fibrotik doku bırakarak iyileşir,stres ülseri ile eş anlamlıdır.
Kronik ülser her yaşta görülmekle birlikte çocukluk çağında az görülür.Doudenal ülser 25-55 yaşlar,mide ülseri ise 40-70 yaşlar arasında sık görülür.Her 100 kişinin 2-6 ‘ında peptik ülser olduğu,her yıl nüfusun binde 1-2 ‘sinde yeni ülser gelişebileceği bildirilmiştir.Erkeklerde kadınlarda göre dodenum ülseri 4,mide ülseri ise 2 kat daha sık görülmektedir.
NEDENLERİ
>>Mukozaya saldıran(agresif) hidroklorik asit,pepsin,safra tuzları,alkol,ülserojen ilaçlar gibi faktörler,
>>Mukozayı koruyan(defansif) mukoza bariyeri,mukus,bikarbonat sekresyonu,lokal mukoza kan akımı,hücre proliferasyonu,prostoglandin gibi faktörler,
>>Kalıtım,çevresel etmenler, BESLENME ALIŞKANLIKLARI,
>>Pepsin salgısı
>>Mukozadaki kan akımının azalması
>>Mukoza bariyeri bozulmaı(safra asitleri,alkol,aspirin ve beslenme yetersizliği-dengesizliği),
>>Enfeksiyon,
>>Sigara,alkol,kahve ve çay çok tüketilmesi,
>>FİZİKSEL STRES:Yanık,travma,büyük ameliyat sonrası akut ülserler oluşur.
>>Yemek yeme zamanlarının düzensizliği,uzun süre aç kalma,çabuk yemek yeme,birden aşırı yemek yeme,yorgun,üzüntülü,sinirli iken yemek yeme gibi durumlar mide fonksiyonlarını olumsuz etkiler.
>>Diş ve diş et rahatsızlıklarından dolayı yemekleri çiğnemeden yutma da mide mukozasının tahriş olmasına neden olur.İyi çiğneme, bol mukus ve tükrük salgılanmasına neden olur.Bu salgılar mide salgısına karşı mide duvarını korurur.
DİYET TEDAVİSİ
>>Genel olarak hastalığın şiddetine göre, diyet posası az olmalı veya hiç alınmamalı,mideyi uyarmayan,tahriş etmeyen,yumuşak besinler tercih edilmeli ,
>>Bol enerjili ve vitamin mineral bakımından dengeli olmalıdır.(diyetisyeniz planlar)
>>Yeterli protein tüketilmelidir(doku onarımı için)
>>TUZ tüketimi kontrol altına alınmalı ve kısıtlı olmalıdır,
>>Sık sık yemek yenmeli,asitli içecekler içilmemeli,koyu çay,kahve,alkol tüketilmemeli,
>>Aşırı baharatlı besinler ve acı tüketilmemelidir,
>>Çok sıcak ve çok soğuk içecekler içilmemelidir,
>>Uzun süre vücut aç bırakılmamalı,hızlı yemek yenmemeli,iyi çiğnenmeli lokmalar
Bunlar genel bilgi niteliğindedir gerçek tedavi için DİYETİSYENİNİZLE birlikte beslenme programınızı düzenleyiniz.Her insan (kilo,cinsiyet,yaş,boy,meslek,hastalık durumu, vb)için değişik durumlar söz konusudur ve kesinlikle kendi kendinizi tedavi etmeye kalkışmayınız.
DİYETİSYEN MAHMUT GÜMÜŞAY
BESLENME VE DİYET UZMANI
Kaynak;
Diyet El kitabı;A,BAYSAL;M,AKSOY;H.T.BESLER;N.BOZKURT;S.KEÇECİOĞLU;
S.M.MERCANLIGİL;T.K.MERDOL;G.PEKCAN;E.YILDIZ;hatipoğlu,yenilenmiş 6.baskı,2011
