Herkes tıpkı çocuklukta olduğu gibi yetişkinlikte de sevmeye ve sevilmeye ihtiyaç duyar. Sevgi, insan davranışlarında önemli bir yer tutar. Fakat sıklıkla unutulan şey, herkesin sevgisini farklı şekillerde gösterdiğidir. Ayrıca herkesin sevildiğini anlama yolu da farklıdır. Her ilişkinin kendine ait bir normu, sevgiyi yaşama ve gösterme şekli vardır.
Her ne kadar sosyal medya bizlere, ‘olması gereken ilişki şeklini’ dayatmaya çalışsa da aslında partnerler ilişkilerine ait olan sevgiyi yaşama şeklini ve sevgi dilini anlamaya çalışmalıdır. İlişkilerde yaşanan en büyük sorunlardan biri de budur. Birbirlerinin sevgi dillerini anlamakta zorluk çekerler. Karşı taraftan ‘olması gerekeni’ beklemeye başlarlar. Bu beklentilerin karşılanmadığı durumlarda da ilişki içinde tartışmalar ve anlaşmazlıklar oluşur. Sık sık partnerinin sevgi dilini anlamaya, öğrenmeye çalışmak yerine kendi birincil sevgi diliyle sevgisini gösterir ve aynısını karşısından bekler. Fakat sağlıklı bir ilişki için öncellikle partnerinizin ve kendinizin sevgi dillerini anlamalı ardından da partnerinizin birincil sevgi dilini konuşmayı öğrenmelisiniz.
Evlilik terapisti Gary Chapman’a göre 5 farklı sevgi dili vardır;
- Onay Sözleri:
Sevgiyi göstermenin yollarından biri de onay sözleridir. Onay sözleri; övgü verme, cesaretlendirme ve ricaları içerir. Birincil sevgi dili onay sözleri olan kişiler, sözlü iltifatlar veya takdir sözleri duyarak sevildiklerini hissederler. Sözlü iltifatlarınızı ve takdir sözlerinizi duyduklarında, istediğiniz her neyse yapmak için güdülenirler. Kendisini güvensiz hissettiği alanlardaki gizli potansiyelini çıkarmak için sizin cesaret verici sözlerinizi beklerler. Taleplerden çok iltifatlar, cesaret verici sözler ve ricalarla partnerinizin öz değerini onaylar, yakınlık yaratır, yaralarını tamir edebilirsiniz. Sevgiyi dürüst ve sevecen bir tavırda ifade etmek önemlidir. Partneriniz genellikle sesinizin tonuna yüklenmiş mesajı yorumlayacaktır, kullandığınız kelimeleri değil.
Partnerinizden birtakım şeyler talep ettiğinizde siz ebeveyn o da çocuk olursunuz. Arzularınızı ifade ettiğiniz yol talepkar olursa, onu kendinizden uzaklaştırabilirsiniz. Ondan bir ricada bulunduğunuzda onun değerini ve yeteneklerini onaylarsınız. Onun sizin için anlamlı ve değerli bir şey yapabileceğini ve böyle bir şeye sahip olduğunu belirtmiş olursunuz. Bir rica, seçim unsurunu ortaya koyar. Rica edin çünkü sevgi daima bir seçimdir.
Son hafta boyunca partnerinizle ilişkinizi bir gözleyin. Partnerinizin size yaptığı bir övgüyü düşünün. Ne dedi? Siz ne yaptınız? Cevap olarak ne dediniz? Sesiniz sertleşti mi? Tutumunuz alaycı veya bakış açınız yargılayıcı oldu mu? Esas olarak partnerinizin olumsuz bulduğunuz davranışlarına mı odaklandınız? Partnerinize bu yakınlarda nasıl bir övgü, onay, destek sözcüğü kullandınız? Ona nasıl övgü verebilirsiniz? Düşünün. Partnerinizin iyi yanları neler? Liste yapın. Bu yanlarını beğendiğinizi ona nasıl söyleyebilirsiniz?
Teşekkür etmek önemli bir cesaretlendirmedir, cesaretlendirilen davranışı arttırır. Bazı cesaretlendirmeler sözlü olarak değil, bir bakış veya hareketlerle de belirtilebilir.
- Nitelikli Beraberlik:
Birlikte zaman geçirmekten hoşlandığınız birini düşünün. O kişiyle birlikteyken neler yapıyor, birlikte ne yapmaktan hoşlanıyorsunuz?
Nitelikli beraberlik, bir kişi ile özel olarak zaman geçirip o kişiyle geçirdiğiniz zamanı keyif verici kılmak demektir. Birincil sevgi dili nitelikli beraberlik olanlar için öncelik birlikteliktir. Bu, birlikte bir şeyler yapıyoruz ve o anda tüm dikkatimizi bir diğerimize veriyoruz demektir. Ortak bir uğraşta birlikte zaman geçirmek, birbirinize önem verdiğinizi, birbirinizle olmaktan zevk aldığınızı, birlikte bir şeyler yapmaktan hoşlandığınızı ifade eder. Örneğin; “İş çıkışı birlikte kahve içelim” demek bir nitelikli beraberlik isteğinin ifadesi olabilir. “İşim çok yorucu” demek partnerinizle nitelikli beraberlik yaşamamak için bir bahane olabilir. Maddi olarak sunulanlar, yakınlığın yerini tutmaz.
İki birey, deneyimlerini, düşüncelerini, duygularını ve arzularını dostça ve rahatsız edilmeyecekleri bir ortamda paylaşırlar. Biri, diğerinin söyleyeceklerini anlayışla dinler, samimi bir şekilde sorular sorar. Tavsiyede bulunmayı, ancak talep edildiği zaman yapmalıyız.
Nitelikli sohbet, yalnızca anlayarak dinlemeyi değil, aynı zamanda kendini açıklamayı da gerektirir. Eğer bir kadın ya da erkeğin birincil sevgi dili nitelikli beraberlik ve sohbet ise, onun ihtiyacı olan şey partnerinin düşünce ve duygularını anlatmasıdır.
Eğer ilişkinizin ihtiyacı olan sevgi dili nitelikli beraberlikse kendinize şu soruları sorun;
Partnerinizle mutlu bir anınız ne? Ne olmuştu?
Partnerinizle neler yapmaktan hoşlanıyorsunuz? Neler yapabilmeyi isterdiniz?
Partneriniz sizinle neler yapmaktan hoşlanıyor? O sizinle neler yapabilmeyi isterdi?
Partnerinizle baş başa iken neler anlatırsınız? O neler anlatır?
Sadece ikiniz neler yapabilirsiniz?
- Armağan Alma:
Armağanlar sevginin görsel sembolleridir. İster satın alınsın ister siz yapın armağanlar sevginin görünen, elle tutulan bir ifadesidir. Armağanın değerini ise görenin gözü belirler. Semboller duygusal değer taşırlar. Görsel semboller ise bazı insanlar için diğerlerinden daha önemlidir. Kimisi düğünden sonra nikah yüzüğünü asla çıkarmaz. Başkaları ise o yüzüğü hiç takmaz. Eğer armağan alma partneriniz ya da sizin birincil sevgi dilinizse, size verilen armağana büyük değer verir ve onu büyük bir gururla taşırsınız. Ayrıca yıllar geçtikçe verilen diğer armağanlarıda sevginin ifadeleri olarak görürsünüz. Görsel semboller olarak hediyeler olmaksızın, karşınızdakinin sevgisini sorgulayabilirsiniz.
Partneriniz size ihtiyaç duyduğunda onun yanında olmak, birincil sevgi dili armağan almak olan birisi için çok fazla şey demektir.
Sevgi dili armağan alma olan bir ilişkide olduğunuzu anlamak için şu soruları sorabilirsiniz;
Armağan aldığınızda neler hissediyorsunuz? Partnerinize ne gibi armağanlar verdiniz? Nasıl karşıladı? Partneriniz size ne gibi armağanlar verdi? Siz nasıl karşıladınız?
Partnerinize bu kış/yaz nasıl bir armağan verebilirsiniz?
- Hizmet Davranışları:
Partnerinizin sık sık sizin için bir şey yapmadığından şikâyet eder misiniz? Örneğin benim içi… yapmıyor, benimle gezmeye gitmiyor gibi. Partnerinizin sizin için bir şey yapmamasını eleştirmek, hizmet davranışlarının birincil sevgi diliniz olduğunun bir işareti olabilir. Hizmet davranışı, karşımızdaki kişi için bir şey yapmak anlamına gelir. Ona bir şey pişirmek, onu gezdirmek, ona bir konuda yardımcı olmak, onunla okula, hastaneye gitmek, hasta iken bakmak gibi... Birincil sevgi dili hizmet davranışı olanlar, partnerinin yapmasından hoşlandığı şeyleri yaparlar. Ona hizmet ederek onu memnun etmeye, onun için bir şeyler yaparak ona sevgilerini ifade etmeye çalışırlar.
Korkudan, suçluluktan ve içerlemeden dolayı yapılan hizmet davranışları sevgi ifadesi değildir. Hizmet davranışları hiçbir zaman zorlanmamalı, özgürce yapılmalı ve kabul edilmelidir.
Partneriniz sizden ona ne gibi şeyler yapmanızı bekler? Siz ondan sizin için ne yapmasını beklersiniz? Özel olarak hoşlanmadığınız fakat yapılmasından partnerinizin hoşlanacağını bildiğiniz üç basit, iş seçip. Bunları o istemeden yaparak partnerinizi şaşırtabilirsiniz.
- Fiziksel Temas:
Fiziksel temas sadece cinsel ilişki sırasında olmaz: Bir omuza dokunma, elini tutma, yanağına öpücük de fiziksel temas anlamına gelebilir. Fiziksel temas, birliktelikteki sevgiyi iletmek için güçlü bir araçtır. Fiziksel temas bazı insanların birincil sevgi dilidir. O olmadan sevildiklerini hissetmezler. Fiziksel temas sayesinde partnerinin sevgisi konusunda kendilerini güvende hissederler.
Bir ilişkiyi yaratan da bozan da fiziksel temastır. Birincil sevgi dili fiziksel temas olan birisi için bu mesaj ‘Senden nefret ediyorum’ veya ‘Seni seviyorum’ sözlerinden çok daha etkili olacaktır.
Burada önemli olan partnerinizin hoşlandıklarını keşfetmektir. Partneriniz bazı dokunuşları rahatsız edici bulabilir. Bu dokunuşları sürdürmekte ısrar etmek sevginin tersini iletmektir.
Eğer partnerinizin birinci sevgi dili fiziksel temas ise hiçbir şey ağladığı zaman onu kucaklamanızdan, ihtiyacı olduğunu hissettiğiniz de küçük bir dokunuştan daha önemli olamaz. Krizler sevgiyi ifade etmek için eşsiz birer fırsata dönüştürebilir. Fiziksel temas ek olarak ilişkinize güç katacaktır.
Herkes bu beş sevgi dilini zaman zaman kullanır ama bazı sevgi dilleri bizim baskın dilimizdir. Bazı zamanlarda da bazı sevgi dillerine daha çok ihtiyaç duyarız. Sevgimizi ifade ederken ya da başkalarının sevgisini alırken bu dillerden birini kullanırız. Önemli olan sizin ve partnerinizin hangi sevgi diline ihtiyaç duyduğunu anlayabilmektir.
Küçük bir not:
Etkin Rica Yöntemi; Rica etmek ne demektir? Rica etme ile emir verme veya azarlama arasındaki fark ne? Genelde hiç tanımadığımız ya da daha az samimi olduğumuz insanlardan bir ricada bulunacağımız zaman yakın olduğumuz insanlardan daha nazik davranırız. Partnerimizden ya da ailemizden bir şey rica edeceğimiz zaman daha rahat ve bazen emri vaki konuşmalar yaparken buluruz kendimizi. Peki sizce yakın olduğunuz insanlara aynı nezaketi gösterebilseydik neler olurdu?
Rica etme formülü;
İhtiyacın açıklanması + isteğin belirtilmesi
(“Lütfen” le birlikte olursa daha etkili olabilir) + teşekkür ifadesi (Ayrıca rica ederken, bir kişiden ne yapmamasını değil ne yapmasını istediğinizi belirtmek daha etkilidir.)
Örneğin, Geç kalma yerine akşam saat 11’den önce eve geçebilir misin, bana bağırma yerine benimle bu şekilde konuşman beni üzüyor, lütfen daha alçak bir sesle konuşabilir misin gibi…
