Sağlıklı beslenme nedir nasıl olmalıdır?
Beslenme; büyüme ve gelişmenin sağlanması, yaşamın sürdürülmesi ve sağlığın korunması için besinlerin kullanılmasıdır. Sağlığı korumak, geliştirmek ve yaşam kalitesini yükseltmek için vücudun gereksinimi olan besin ögelerini yeterli miktarlarda ve uygun zamanlarda almak gerekmektedir Bu nedenle aslında beslenme bilinçli yapılması gereken bir eylemdir.
Yeterli ve dengeli beslenme bireyin kilosuna, boyuna, fiziksel aktivite durumuna, yaşına, özel sağlık durumuna göre enerji ve besin öğelerinin ihtiyaçları kadar alınması ile mümkün olur. Vücudun her besin ögesine belirli miktarlarda ihtiyacı vardır. Bu nedenle yeterli ve dengeli beslenmek ancak karışık bir beslenme ile mümkündür.
Besinlerin içerisinde karbonhidrat, protein, yağ, vitamin, mineral, posa ve su gibi besin öğeleri bulunmaktadır. Her bir besinde bu bahsettiğim besin öğelerinden birinden az birinden çok biri bulunur. Tüm besin gruplarından her gün belirli ölçülerde tüketmek bu besin öğelerini de değeli bir şekilde vücuda almaya yardım eder.
Yapılan uzun süreli araştırmalar sonucu, hangi besin öğesine vücudun ne kadar ihtiyacı olduğu, fazla veya eksik alınmasında ortaya çıkan rahatsızlıklar belirlenmiştir. Bunlar göz önünde bulundurularak belirli oranlamalar ve genellemeler yapılmıştır. Dünya sağlık örgütünün belirlediği bu genellemelere bakarsak bir bireyin alması gereken enerjinin %55-60’ı karbonhidratlardan, %12-15’i proteinlerden, %30’u ise yağlardan oluşmalıdır. Kişinin sağlığını en iyi şekilde devam ettirmesini sağlayacak oran budur. Özel sağlık durumları göz önüne alınarak bu oranlarda oynamalar yapılabilir. Ama bu oynamalar ancak doktor – diyetisyen kontrolünde yapılabilir.
Bir besin öğesinden zengin veya fakir beslenmek yada hiç almamak vücutta dengesizliklere yol açarak beraberinde sağlık problemleri getirebilir. Çağımızın hastalığı obezitenin de temellerinde dengesiz beslenme örüntüleri bulunmaktadır. İlaçta doz ölüme de sebep olur şifayı da beraberinde getirebilir mantığı ile yaklaşarak her zaman besin seçiminde denge ve doğru miktarı belirlemeyi bilmek kişinin kendi sağlığı için yapacağı en büyük yatırımdır. Unutmayın sağlığımız hayatımızdır. Sağlığımızı besin seçimleri ile kaybetmek veya kazanmak elimizde ve bu kadar kolay.
Dyt. Gözde Şahin