Psikopati ve Narsistik Kişilik Bozukluğu: Benzerlikler ve Farklılıklar
Psikopati ve Narsistik Kişilik Bozukluğu: Benzerlikler ve Farklılıklar
Psikopati ve narsistik kişilik bozukluğu (NKB), çoğu zaman birbirine karıştırılan ama aslında farklı yapılar olan iki kişilik örüntüsüdür. Her ikisinde de empati eksikliği, kendini aşırı önemseme ve başkalarını kullanma eğilimi görülebilir. Ancak bu benzerliklerin ötesinde, aralarında önemli farklar vardır.
Psikopati genellikle daha soğuk, duygusuz ve antisosyal davranışlarla tanımlanır. Psikopat bireyler, başkalarının duygularını anlamakta zorlanmazlar ama umursamazlar. Yani empati kurabilirler ama bilinçli olarak bunu kullanmazlar. Davranışları genellikle daha planlı ve manipülatiftir.
Narsistik kişilik bozukluğunda ise kişi, sürekli takdir edilmek ve hayranlık görmek ister. Eleştiriye tahammülü düşüktür ve kendi kusurlarını kabul etmekte zorlanır. Duygusal olarak daha tepkiseldir ve görünürde sosyal olabilir, ama bu ilişkiler genellikle yüzeyseldir.
Bu iki yapı zaman zaman bir kişide birlikte de görülebilir. Özellikle "malign narsisizm" dediğimiz durumda, narsisizm ile psikopatik özellikler bir araya gelir ve bu durum hem kişi hem de çevresi için oldukça zorlayıcı olabilir.
Tanı koymak ise kolay değildir. Bu özellikler, kişilik testleri, klinik görüşmeler ve kişinin yaşam öyküsü üzerinden değerlendirilir. Her iki durumda da psikoterapi süreci oldukça uzun olabilir ama içgörü kazanmak ve ilişkileri daha sağlıklı kurmak açısından çok önemlidir.
Sonuç olarak, psikopati ve narsisizm farklı yapılardır ama bazı ortak noktaları olduğu için karıştırılabilir. Bu yüzden hem bireylerin hem de toplumun bu konuda daha bilinçli olması önemlidir.
Kaynakça:
1. Hare, R. D. (2003). Without Conscience: The Disturbing World of the Psychopaths Among Us. Guilford Press.
2. Ronningstam, E. (2005). Identifying and Understanding the Narcissistic Personality. Oxford University Press.
3. Patrick, C. J. (Ed.). (2006). Handbook of Psychopathy. Guilford Press.
Emirhan Binici – Psikoloji Lisans Öğrencisi
Danışman: Uzm. Psk. Damla Kankaya Sünteroğlu
