Gerçek hayatta kendinizi nasıl tanımlıyorsunuz? Sosyal medyadaki hayatınızdan farklı mısınız? Günlük yaşantınızda sizi siz yapan özelliklerinizi sosyal medya ortamına taşımak için ne tür paylaşımlara yer veriyorsunuz? Paylaşmaktan kaçındığınız bir içerik var mı? Sosyal medyada göstermediğiniz bir kişilik özelliğiniz var mı? Eğer varsa bunlar nelerdir? Fenomenler sosyal medyada nasıl bir benlik algısı yaratıyor?
Sosyal medya, geleneksel medyadan farklı olarak kişilerin anlık geribildirim alabilmelerine imkân veren, bilgi aktarımından, eğlenceye kadar pek çok işleve sahip olan ve bireylerin kimlik ya da imaj oluşturabildikleri bir iletişim ortamı sağlamaktadır. Bu açıdan bakıldığında sosyal medya, kalabalık kitlelere ulaşarak, bu kitleler tarafından beğenilen ve onaylanan kusursuz imajların yaratıldığı mecralar olarak da kabul edilmektedir.
Günümüzde yeterince bilinmeyen kişisel marka kavramı bireylerin, bir dizi kişisel pazarlama faaliyetiyle hedef kitleye kendilerini tanıtma çalışması olarak tanımlanmaktadır. Ancak kişisel markalaşma bir başka yönden bakıldığında bireylerin, diğer kişiler tarafından nasıl algılandığının yönetilmesi ve bu yönde doğru algının yaratılması amacıyla kimliğin amaca uygun şekillendirilmesini içermektedir.
Ülkemiz için yeni yeni duyulmaya başlanan ve sıklıkla ünlüler üzerinden kabul gören kişi marka kavramı günden güne sıradan insanlar için de uygulanabilir hale gelmektedir. Kendisini “küçük ölçekte kişisel marka” ya da “kişisel marka adayı” olarak tanımlamakta, sosyal medyayı da bu anlamda araç̧ olarak kullanmaktadırlar. Bu kapsamda bireyler temelde sosyal medya mecraları üzerinde ego tatmini amaçlı var olmakta, var olan kimliklerini ya da kişilik özelliklerinin yansıtmak istedikleri bölümlerini açarak beğeni ve onay almak amacıyla sosyal medya mecralarını aktif olarak kullanmaktadır. Günümüze kadar özelliklerini spesifik bir ortamda dışa yansıtma imkânı bulamayan birey için sosyal medya kavramı insanlar arasındaki iletişimi farklı boyutlara taşımış̧, artık sadece iletişim kurmanın ötesinde kitleleri etkileyen, fark edilmeyi ve bilinirliği sağlayan bir araç̧ olarak değerlendirilmeye başlanmıştır.
Bireylerin sosyal medya mecralarında yer alması, görünür olma cabasının bir yoludur. Günümüzde yeniden yaratma kavramı çerçevesinde, bireyler yaşamlarını ve kimliklerini estetik ve yaşamsal mükemmellik üzerine yeniden şekillendirme ihtiyacı içindedirler. Tüketim kültürü̈ ve popüler kültürün toplum üzerinde yarattığı baskı bireylerin, içinde bulundukları sosyal yapı içerisinde kabul görme isteğini harekete geçirmekte, kendinden bahsettirme isteği yaratmaktadır.
Sosyal ağlarda kurulan iletişim sırasında birey, karşı tarafta yaratmayı istediği algıyı, kullandığı iletişim taktikleri ile yöneterek istediği imajı yansıtma imkanına sahip olmaktadır. Benliğin kurgulandığı, çizilen imajlarla, oluşturulan hikayelerle kusursuzluğun yaratıldığı sosyal ağlar, her bireyin kendisini özel hissettiren bir uygulama alanı haline gelmiştir. Bu bağlamda, kişiler kişilerin sosyal medyada yer alma motivasyonları ve bireylerin sanal ortamı kullanarak yarattıkları kişi marka faaliyetlerinin benlik sunumu kavramı önem kazanmıştır.
Uzman Psikolog Damla KANKAYA
Psikoloji Öğrencisi Ayşe GÖKOĞLU
