Polikistik over sendromu (pcos) ve beslenme
Polikistik over sendromu (PKOS); üreme çağındaki kadınları etkileyen, etiyolojisinde birçok genetik ve çevresel faktörün etkili olduğu, kronik anovulasyon (yumurtlamanın olmaması) ve hiperandrojenizm (androjen fazlalığı) ile karakterize yaygın bir jinekolojik ve endokrinolojik bozukluktur[1].
Kısa dönemde; adet düzensizlikleri, erkek tipi kıllanma, saç dökülmeleri, akne, obezite, infertilite ve gebelik kayıpları görülebilmektedir [2]. Uzun dönemde; Tip 2 diyabet, psikososyal sorunlar, kardiyovasküler hastalıklar, dislipidemi ve endometrial kanser riskleri yer almaktadır[2]. Tüm bu nedenlerden dolayı PCOS kadın hayatının özellikle genç erişkinlik dönemi olmak üzere tüm dönemlerini etkileyen önemli bir sağlık sorunudur[3].
POLİKİSTİK OVER SENDROMU Ve BESLENME
PCOS’lu kadınlar için beslenme danışmanlığı uzun yıllardır önemini korumaktadır. PCOS’lu kadınlarda yaşam tarzı değişikliği ilk basamak tedavi olarak görülmekle birlikte farmakolojik tedaviye alternatif değildir. İdeal vücut ağırlığının korunması, düzenli fiziksel aktivitenin sürdürülmesi ve sağlıklı beslenme alışkanlıklarının benimsenmesi metabolik hastalıkların önlenmesi ve tedavisinde büyük öneme sahiptir[4].
PCOS’lu obez kadınlar için ağırlık kaybı önceliklidir. Bu bireylerde ağırlık kaybı metabolik bozuklukları ve insülin duyarlılığını iyileştirmektedir[5].
PCOS beslenmesinde antioksidandan zengin beslenilmesi gerekir. Sebze ağırlıklı ve renkli beslenme önemli rol oynamaktadır. Glisemik indeksi düşük ve işlenmemiş karbonhidratlar, balık, yumurta, yaban mersini, nane ve ceviz beslenmeye dahil edilmelidir. Kırmızı et, Süt ve süt ürünleri kontrollü ve az tüketilmelidir. Aynı zamanda antioksidan içeriği yüksek olan baharatlarla yemeklerimizi lezzetlendirebiliriz. Bu baharatlar; Zerdeçal, Karabiber, Zencefil, Biberiye, Kekik ve Çörekotu.
POLİKİSTİK OVER SENDROMU Ve EGZERSİZ
PCOS’lu kadınlarda yaşam şekli değişiklikleri arasında düzenli egzersiz de büyük önem taşımaktadır. Yapılan araştırmalarda düzenli egzersiz yapan bireylerin; bel çevresinde azalma olduğu, insülin hassasiyetinin düzeldiği, erkek tipi kıllanma, menstrüel siklus ve lipid profillerinde iyileşme sağlandığı ve PCOS’lu bireylerde ovulasyonun sağlanmasına yardımcı olduğu görülmüştür[6]
KAYNAKÇA
1. (Evliyaoğlu, 2011; Glintborg, Mumm, Ravn ve Andersen, 2012; Hotun Şahin ve Demirgöz Bal, 2015; Kılıç, Güler ve Alataş, 2020).
2.Çakır E, Cakal E, Ozbek M, Delibaşı T. Polikistik over sendromu ve kardiyovaskuler hastalık ilişkisi. Turk Jem 2013;17:33-7.
3. Deans R. Polycystic ovary syndrome in adolescence. Med Sci (Basel). 2019;7(10):101.
4. Szczuko M, Kikut J, Szczuko U, Szydlowska I, Nawrocka- Rutkowska J, Zietek M. Verbanac D, Saso L(2021). Nutrition Strategy and Life Style in Polycystic Ovary Syndrome- Narrative Review, Nutrients, 13(7), 2452
5. Papadakis G, Kandaraki EA, Garidou A, Koutsaki M, Papalou O, Diamanti- Kandarakis E, & Peppa M. (2021). Tailoring treatment for PCOS phenotypes. Expert Review of Endocrinology & Metabolism, 16(1),9-18.
6. (Hutchison ve ark., 2010; Marsh ve ark., 2010; Mehta ve Varma 2019; Tiwari, Pasrija ve Jain 2019).
POLİKİSTİK OVER SENDROMU (PCOS) NEDİR?
Polikistik over sendromu (PKOS); üreme çağındaki kadınları etkileyen, etiyolojisinde birçok genetik ve çevresel faktörün etkili olduğu, kronik anovulasyon (yumurtlamanın olmaması) ve hiperandrojenizm (androjen fazlalığı) ile karakterize yaygın bir jinekolojik ve endokrinolojik bozukluktur[1].
Kısa dönemde; adet düzensizlikleri, erkek tipi kıllanma, saç dökülmeleri, akne, obezite, infertilite ve gebelik kayıpları görülebilmektedir [2]. Uzun dönemde; Tip 2 diyabet, psikososyal sorunlar, kardiyovasküler hastalıklar, dislipidemi ve endometrial kanser riskleri yer almaktadır[2]. Tüm bu nedenlerden dolayı PCOS kadın hayatının özellikle genç erişkinlik dönemi olmak üzere tüm dönemlerini etkileyen önemli bir sağlık sorunudur[3].
POLİKİSTİK OVER SENDROMU Ve BESLENME
PCOS’lu kadınlar için beslenme danışmanlığı uzun yıllardır önemini korumaktadır. PCOS’lu kadınlarda yaşam tarzı değişikliği ilk basamak tedavi olarak görülmekle birlikte farmakolojik tedaviye alternatif değildir. İdeal vücut ağırlığının korunması, düzenli fiziksel aktivitenin sürdürülmesi ve sağlıklı beslenme alışkanlıklarının benimsenmesi metabolik hastalıkların önlenmesi ve tedavisinde büyük öneme sahiptir[4].
PCOS’lu obez kadınlar için ağırlık kaybı önceliklidir. Bu bireylerde ağırlık kaybı metabolik bozuklukları ve insülin duyarlılığını iyileştirmektedir[5].
PCOS beslenmesinde antioksidandan zengin beslenilmesi gerekir. Sebze ağırlıklı ve renkli beslenme önemli rol oynamaktadır. Glisemik indeksi düşük ve işlenmemiş karbonhidratlar, balık, yumurta, yaban mersini, nane ve ceviz beslenmeye dahil edilmelidir. Kırmızı et, Süt ve süt ürünleri kontrollü ve az tüketilmelidir. Aynı zamanda antioksidan içeriği yüksek olan baharatlarla yemeklerimizi lezzetlendirebiliriz. Bu baharatlar; Zerdeçal, Karabiber, Zencefil, Biberiye, Kekik ve Çörekotu.
POLİKİSTİK OVER SENDROMU Ve EGZERSİZ
PCOS’lu kadınlarda yaşam şekli değişiklikleri arasında düzenli egzersiz de büyük önem taşımaktadır. Yapılan araştırmalarda düzenli egzersiz yapan bireylerin; bel çevresinde azalma olduğu, insülin hassasiyetinin düzeldiği, erkek tipi kıllanma, menstrüel siklus ve lipid profillerinde iyileşme sağlandığı ve PCOS’lu bireylerde ovulasyonun sağlanmasına yardımcı olduğu görülmüştür[6]
KAYNAKÇA
1. (Evliyaoğlu, 2011; Glintborg, Mumm, Ravn ve Andersen, 2012; Hotun Şahin ve Demirgöz Bal, 2015; Kılıç, Güler ve Alataş, 2020).
2.Çakır E, Cakal E, Ozbek M, Delibaşı T. Polikistik over sendromu ve kardiyovaskuler hastalık ilişkisi. Turk Jem 2013;17:33-7.
3. Deans R. Polycystic ovary syndrome in adolescence. Med Sci (Basel). 2019;7(10):101.
4. Szczuko M, Kikut J, Szczuko U, Szydlowska I, Nawrocka- Rutkowska J, Zietek M. Verbanac D, Saso L(2021). Nutrition Strategy and Life Style in Polycystic Ovary Syndrome- Narrative Review, Nutrients, 13(7), 2452
5. Papadakis G, Kandaraki EA, Garidou A, Koutsaki M, Papalou O, Diamanti- Kandarakis E, & Peppa M. (2021). Tailoring treatment for PCOS phenotypes. Expert Review of Endocrinology & Metabolism, 16(1),9-18.
6. (Hutchison ve ark., 2010; Marsh ve ark., 2010; Mehta ve Varma 2019; Tiwari, Pasrija ve Jain 2019).
