Panikülektomi nedir ?
Panikülektomi, ileri derecede yağlı ve aşırı sarkmış karnı olan hastalarda karın alt bölümündeki yağ toplanmasının ve deri sarkmasının cerrahi olarak düzeltilmesidir. Diğer bir deyişle, vücuda asılı gibi duran/sarkık aşırı yağdokusu ve derinin ameliyatla alınmasıdır. Ekstra yağ ve deri,estetik bir problem değil, kimi zaman sağlık açısından zorunlu bir ameliyattır, kimi zamanda da vücudun şekillendirmesi işlemidir, aslında ikisi birdendir.
Pannus adı verilen “karın alt bölgesinde vücuda asılı gibi duran yağ ve deri toplanması” şişmanlarda, hızlı kilo vermiş şişman kişilerde, çok sık kilo alıp kilo verenlerde ve çok doğum yapmışlarda ortaya çıkabilir.
Panikülektomi gerektiren şikayetler nelerdir?Panikülektomi için kimler adaydır ?
Aşırı şişmanlık ,yüksek tansiyon,tıkayıcı uyku apnesi,şeker hastalığı,osteoartrit ve depresyon gibi ciddi hastalıklara zemin hazırlayan önemli bir halk sağlığı problemidir.Bu hastalarda aşırı yağ ve deri, bir önlük gibi kalçadan sırta doğru dolanabilir, uyluk ortasına ve hatta daha da aşağı diz altına kadar sarkabilir. Genital bölgeyi kapatır, yürümeyi zorlaştırır. Karın /kalça hizasındaki bu ağırlık sırta aşırı yük bindirir, sırt ve bel ağrılarına yol açar. Geniş pannuslu hastaların çoğu hareket etme,yürüme,yatma,ayakta durma, giyinme ve temizlenme zorluğu çeker.Vücudun katlantı yerlerinde (meme altı,bacak arası,`koltuk altı`...) sürtünme ve nemin sebep olduğu kızarıklık ve soyulmalarla karakterize cilt hastalıkları sık görülür.İleri hastalarda , bu bölgelerde tekrarlayan enfeksiyon, yara ve hatta doku kaybı görülebilir. Panikülektomi , hastayı ciddi olarak yoran,kimi zaman hayatı yaşanmaz hale getiren sorunları çözebildiği için “kişiye özel bir öneme sahiptir” Seçilmiş hastalarda şişmanlık ameliyatlarından (mide kelepçesi,by pass ameliyatları ) önce veya bu ameliyatlar ile eş zamanlı yapılabilir.
Panikülektomi, hastanın durumuna bağlı olarak, tek başına veya bir karın germe ameliyatının parçası olarak yapılabilir; tek başına yapıldığı zaman , sadece karındaki fazla deri ve yağ dokusunun çıkarılma işlemidir.Şişmanlık ya da son zamanlarda büyük/hızlı kilo kaybı yaşayanlar panikülektomi için en iyi adaylardır. Ayrıca hamilelik sonrası ortaya çıkan karın sorunlarının karın germe (abdominoplati) ile düzeltilemediği durumlar için bir seçenek olabilir. En iyi adaylar , işlem öncesi yaklaşık bir yıl boyunca nispeten kilosu stabil olanlardır.Adayın ayrıca uygun bir diyet ve egzersiz planları katılıyor olması tercih sebebidir. Adayın gastrik bypass geçirmiş olması halinde panikülektomi yapılmadan bir yıl beklemesi önerilmektedir.
Ameliyat öncesi hazırlık nasıl yapılır ?
Hasta yapılacak işlem hakkında bilgilendirilmeli, örnek olgu fotoğrafları gösterilmelidir. Rutin ameliyat öncesi kan tetkiklerine ek olarak varsa şeker ve tansiyon değerleri kontrol altına alınmalı,tam bir sistemik muayeneden geçirilmeli, ihtiyaç olan hastalarda 3-4 gün önceden pıhtılaşmayı önleyici ilaç tedavisine başlanmalı,solunum yeterliliği kontrol edilmelidir.Hasta için anestezi uzmanının uygun gördüğü zamanda ameliyat planlaması yapılmalıdır.
Ameliyat nasıl yapılır ?
Panikülektomi, karın (mide) ve karın alt bölümünde yerleşmiş aşırı ve sarkık yağ ve deriden kurtulmak için yapılır. Ameliyat hastane şartlarında ve genel anestezi altında yapılır. Ameliyat süresi 1.5-3 saat olabilir. Genellikle karın germe ameliyatına benzer kesi yapılır, bazı hallerde karında dik kesi yapmak gerekebilir.Panikülektomi'de genellikle karın germe ameliyatında olduğu gibi , karın ön duvarını kuvvetlendirmeye yönelik (plikasyon) işlemler yapılmaz.Karın deri/yağ flepleri kaldırılmaz, göbek mümkünse korunur, genellikle yeni göbek deliği oluşturulması için uğraşılmaz.İnsanın bedenine asılı gibi duran,kimi zaman önlük şeklinde vücut alt bölümünü saran aşırı/sarkık yağ ve deri ,ameliyat öncesi çizimlere uygun olarak çıkarılır, göbek fıtığı varsa onarılır, mutlaka sarkık mons pubis germe işlemi yapılır.drenler yerleştirilir.Cilt kapatılır.Bir çalışmada 4 ila 54 kgr arasında doku çıkarıldığı bildirilmektedir. Ortalama çıkarılan doku değişik çalışmalarda 2.7 ile 12.8 arasında değişmektedir. Kısaca panikülektomi,vücudu ağırlıktan kurtarmak için ,aşırı yağı ve deriyi çıkarmaya yönelik bir işlemdir.
Ameliyat sonrası bakım nasıl yapılır ?
Ameliyat sonrası ağrı,ağrı kesicilerle kolay kontrol altına alınır,enfeksiyona karşı antibiyotik verilir.Ek sistemik hastalıklar varsa bu dönemde bunlara yönelik tedaviye devam uygulanır. Hasta erken mobilize edilir. Hasta 2-3 gün sonra taburcu edilir. Drenler birkaç gün sonra çıkarılır.İzler kabul edilebilir düzeydedir,hastanın hareketleri kolaylaşır, temizlik problemleri ortadan kalkar,sıra binen ağırlık azaldığı için ağrısız hayat başlar.Giyim kolaylaşır,ilişkiler daha normalleşir.
Panikülektomi ,hasta ve ailesinin iyi bilgilendirildiği ve deneyimli bir cerrahi ekip tarafından yapıldığı takdirde ,hasta memnuniyet oranı çok yüksek ,yaşam kalitesini yükselten bir ameliyattır.