Özşefkatin bir başkasına gösterdiğiniz şefkatten hiçbir farkı yok aslında, sadece başkası yerine kendinize gösteriyorsunuz şefkati. Bir başkasına şefkat gösterebilmek için öncelikle onun durum karşısında ne kadar zorlandığını, hatta acı çektiğini kavrayabilmelisiniz. Yolda yürümekte zorluk yaşayan birisini gördüğünüzde, o kişinin ne kadar zorlandığının farkına bile varmadan yolunuza devam ediyorsanız, doğal olarak şefkat de hissedemezsiniz. Şefkat, başkalarının zorluklarını, acısını kalbinizde hissedebilmek demektir. Başkalarının acısını kalbinizde hissettiğinizde sıcaklık, şefkat ve zorluk yaşayan, acı çeken kişiye bir şekilde yardım etme arzusu oluşur. Şefkatli olmak demek zorluk yaşayanlara yargılayarak, eleştirerek değil anlayış ve empati ile yaklaşmaktır, kusursuzluğun insana dair olmadığını anlamaktır.
Özşefkat zor zamanlar yaşadığınızda, başarısız olduğunuzda ya da kendinize hoşlanmadığınız özelliklerinizi fark ettiğinizde tıpkı diğerlerine yaklaştığınız gibi kendinize de hoşgörülü ve şefkatle yaklaşmanız demektir. Yaşadığınız zorluk karşısında kaya gibi sert durmaya çalışmak yerine kendinize “şu an zorlanıyorum” deyin. Ve kendinizi nasıl teselli edebileceğinize, kendinize nasıl iyi davranacağınıza bakın.
Kendinizi yapamadıklarınız, yetersizlikleriniz veya eksiklikleriz karşısında acımasızca eleştirmek, yargılamak yerine, başarısızlıkla karşı karşıya kaldığınızda özşefkat kendinize anlayışlı ve nazik olmanız anlamına gelir. Mükemmel olmaya çalışmak, malum bu boyutta imkânsız olanı beklemek demektir.
Kendinize değer verdiğiniz için, daha sağlıklı ve mutlu olmak için, kendinizdeki bazı olumsuz özellikleri olumluya değiştirmek için çaba gösterebilirsiniz. Aslına bakarsanız özşefkat insan olduğunuzu kabul ettiğiniz anlamına gelir, aksaklıklarınızla da eksiklerinizle de, olumsuz yanlarınızla da. Hayat her zaman istediğiniz gibi gitmeyecek, siz de herkes gibi hayal kırıklıkları yaşayacak, kayıplarla karşılaşacak, hatalar yapacak, sınırlarınız olduğu gerçeği le yüzleşecek, ideallerinizin uzağında kalacaksınız. Bu insan olmanın getirisidir ve her insan için geçerlidir. Bu gerçekle savaşmak yerine izin verin kendinize, şefkatle yaklaşın kendinize ve çevrenizdekilere.
Şu bir gerçek ki kendinize şefkat göstermeniz hayatı daha yönetilebilir kılıyor.
Özşefkatin üç ana özelliği vardır; kendine iyi davranma, insan olduğunuzun farkına varıp kabul etme ve farkındalık.
Kendinize iyi davranarak insanların mükemmel olmadığını ve kimsenin mükemmel hayatlar yaşamadığını fark ve kabul edersiniz. Böylelikle işler yolunda gitmediğinde kendinize eleştirel yaklaşmak yerine iyi davranır ve kendinize acıyıp “ne kadar zavallıyım” diye düşünmek yerine herkesin hayatında bir şeylerin sıkıntılı olduğunu görürsünüz.
Malum, herkes olumsuzluk yaşayabilir, herkesin başına kötü olaylar gelebilir. İnsan olmak sadece iyiden güzelden ibaret değil. Zorluk yaşamak, aksamak, eksiklik yaşamak insan olmanın doğal bir parçasıdır. Siz de aksaklıkları, olumsuzlukları kabul ederek insan olduğunuzun farkına varıp kabul etmiş olursunuz.
Farkındalık acılarınızla, zorluklarınızla, eksikliklerinizle yüzleşmek ve bunları kucaklayarak kabul etmek demektir. Çoğu insan acıları, zorlukları ve eksiklikleri ile yüzleşmek istemez, kaçınmayı hatta inkâr etmeyi tercih eder.
Özşefkat ve hayattaki huzur arasındaki bağlantı nettir. Özşefkat, yüksek özdeğer, daha yoğun sosyal ilişkiler, daha yüksek duygusal zekâ ve yaşamla ilgili daha fazla doyum almanızı sağlar. Daha az kaygı, daha az depresif duygular ve daha az başarısızlık korkusu yaşamanızı sağlar.
Kendinize şefkat göstermeyi öğrenebilirsiniz:
Sürekli kendinizi inceleyip yargılamaktan vazgeçin,
Kendinizi olduğunuz gibi kabul edin zayıflıklarınızla, aksaklıklarınızla, kendinizi yargıladığınız özelliklerinizden ibaret olmadığınızı görün,
Kendi zayıflıklarını bilen ve o zayıflıklara sevecenlikle, şefkatle yaklaşan bir dostunuzun gözleri ile bakın kendinize.
Zorluk yaşadığınızda kendinizi teselli edin, yüreklendirin kendinizi, kendinize iyi davranın, şefkat gösterin.
Bir olumsuzlukla karşılaştığınızda kendinize şu soruları sorun: Ne görüyorum? Ne hissediyorum? Neye ihtiyacım var? Kendimden ya da bir başkasından ne istiyorum?
Bir başarısızlıktan sonra kendinize iyi davranın.
Kendinize özenle, hoşgörü ile yaklaşman.
Peki, ya siz kendinize şefkat gösteriyor musunuz?
Hata yapmanın insan doğasının bir parçası olduğunu düşünüyor musunuz?
Kendinizi kötü hissettiğinizde duygularınızı merak edip dönüp bakıyor ve anlamaya çalışıyor musunuz?
Kişiliğinizde sevmediğiniz özelliklerinizi, aksaklıklarınızı, eksikliklerinizi sabır ve hoşgörüyle karşılamak için çaba gösteriyor musunuz?
Yoksa bir şeyler kötü gidip kendinizden memnun olmadığınızda nelerin yanlış olduğuna mı odaklanıyorsunuz?
Ya da diğer insanların sizden daha mutlu olduğuna, daha iyi hayatlar yaşadığını mı düşünüyorsunuz?
Kişiliğinizdeki olumsuzlukları fark ettiğinizde üzülüyor ve kendinizi kötü mü hissediyorsunuz?
Kültür hemen herkese olumsuzluklara, problemlere odaklanıp o kadar çok enerji harcamayı öğretiyor ki çözümlere enerji kalmıyor.
Nasıl oluyor da başkalarına karşı kendinizden daha çok şefkat gösteriyorsunuz? Kendinize bu kadar katı yaklaşmak, eleştirel olmak herhangi bir şeyi düzeltiyor mu? Durumla başa çıkmanın yapıcı bir yolunu bulmanıza yardımcı oluyor mu?
Büyürken aile ve toplum maalesef yapamadıklarınıza, olumsuzluklarınıza odaklanıyor. Genel olarak öğrenme ödülle olması gerekirken ceza ile gerçekleştirilmeye çalışılıyor. Yapabildiklerinize değil, yapamadıklarınıza odaklanmanızı öğretiyor toplum size. Sistem hatalarınıza hoşgörü ile yaklaşmaz, eksikliklerinizi şefkatle karşılamaz. Siz de hataların, eksikliklerin, olumsuzlukların hoşgörü ve şefkatle karşılanacak bir durum değil, tam tersi eleştirilecek, kötü davranılması gereken bir durum olduğunu öğrenirsiniz.
Özşefkat sizi bu sarmaldan çıkartır. Kendinizi başarı ile ölçmemeyi öğrenmenizi, herkes gibi sizin de sadece bir insan olduğunuzu görmenizi sağlar. Siz de herkes gibi hata yapabilir, üzülebilir, korkabilir, kendinizi yalnız hissedebilir, kafanız karışıp yanlış kararlar verebilirsiniz. Tüm bunlar sizin başkaları için gösterdiğiniz yüce gönüllüğü kendinize de göstermenizi sağlamalı.
Siz hayattaki en önemli, en özel, en değerlisiniz.
Kedinize iyi davranın.
Özşefkati kendinizden esirgemeyin, sonuna kadar hakkediyorsunuz.
