Mayasıl (anal dermatit) anüsün en ağır kaşıntılı hastalığıdır ve dayanılmaz düzeylerde kaşıntıya sebep olabilmektedir.Özellikle sıcak mevsimler hastalar için çekilmez olur, mayasır olarak ta adlandırılır. Bebeklerde görülen pişiğe benzer bir durumdur,farklı olarak çok daha uzun sürer ve tedavisi daha zahmetlidir.
Anal dermatit belirtileri ;
Makatta özellikle geceleri artan kaşıntı.
Anüs ve civarında ıslaklık .
Az kanama
Bölge cildinde kabalaşma ve sertlik.
Memeler olması
Çamaşırı kirletecek düzeyde akıntıya benzer pis kokulu akıntı
Yapısal değişiklik ve tahrişe bağlı hafif ağrı
Cildin elastikiyetinin azalmasından kaynaklanan küçük çatlaklar
Anal dermatit nasıl anlaşılır
Bu konuda tecrübeli cerrah muayenesiyle % 100 yakın doğru konur,diğer tetkik ve teknolojinin anlamlı faydası olmaz.Erkeklerde daha sık görülür.Muayenede anüs çevresindeki cildin kabalaştığı,hassaslaştığı,çok nemli olduğu, koktuğu ve çatlaklar olduğu gözlenir,akıntıya benzer cilt salgısı ve bunun çamaşırda yaptığı kirlenme görülür.
Anal dermatit sebepleri:
Aşırı temizlik(sıkça sabun kullanmak cildi koruyan tabakayı yok eder)
Baharat tüketimi(özellikle karabiber)
Patlıcan ve domates,çikolata( bazı kişiler yemeyi bırakınca düzelir)
Fazla kilo(bölgenin havalanması azaldığı için nem artar)
Sıcak hava(terleme artar)
Fazla oturmak(bölgenin yeterince havalanmadığı için nem artar)
Kaşımak (tahrişi artırarak kısır döngü başlatır),Sentetik iç çamaşırı,Sentetik kadın bağı
Tedavi
Sebep olabilecek yukarda sayılan etkenler ortadan kaldırılmalıdır. Kullanmaya başlandığı gün kaşıntı ve ıslaklık azalmaya başlar ve 3 günün sonunda tama yakın düzelmiş olur.Şikayetler tamamen geçse de 3 gün daha günde tek doz pruzon kullanmak uygundur.Yetişkinlerde görülen pişik benzeri bu durumun tedavisi daha uzun sürer ve sebebin mutlaka tespit edilmesini gerektirir. Sebep ortadan kaldırılmazsa ilaçla düzelse de tekrar ortaya çıkabilir.
Anal dermatit tedavisin için olarak üretilmiş pruzon merhem mayasıldan kaynaklanan şikayetleri ilk kullanımda büyük oranda geriletir 2-3 gün kullanımda tamamen düzelir. Pruzon merheme alternatif olarak kortizonlu merhemler kullanılabilir ancak yan etkileri konusunda dikkatli olunmalıdır , kısa süre kullanıp bırakılmalıdır yoksa kortizonun kendisi cilt yapısını bozar.
Op.Dr.atilla KAYA
