Kürtaj rahim içinde istenmeyen bir gebeliğin boşaltma işlemine verilen isimdir.
"Kürtaj hiçbir zaman bir aile planlaması yöntemi değildir". Modern aile planlaması yöntemlerini etkin bir şekilde uygulamak ve istenmeyen gebelik oranlarını azaltmak kadın doğum hekimlerinin önceliğidir. Aile planlaması yöntemlerinin başarısızlığı sonucu oluşan beklenmeyen bir gebelik ortaya çıkmışsa, son çare olarak kürtaja başvurulmalıdır. Kürtaj, gebelik sonlandırılması için yapılabileceği gibi düşük yapan kişilerde rahim içinde fetüs ve plasentaya ait dokuların temizlenmesi için de yapılabilir. Anormal, uzun süreli ve fazla adet gören kadınlara da küretaj gerekebilir. Buradaki işlemin adı tanısal amaçlı yani "Probe Küretaj" dır. Yapılan küretaj sonrası kanama kesilir ve alınan rahim içi dokusu patolojiye gönderilerek kanamanın nedeni araştırılır. Yani yapılan işlem ile hem tanı hem de tedavi bir arada yapılmış olur.
Kürtajda ülkemizdeki yasal boyut nedir?
Gebelik tahliyesi amacıyla yapılan kürtajlarda (legal küretaj) yasal sınır ülkemiz için "son adet tarihinden itibaren 10 hafta" ile sınırlıdır. Her iki eşin yazılı onamı gerkemketdir. Son adet tarihi, son adetin ilk (başlangıç) günüdür. Gebelik bu gebelik haftasının daha üstünde ise anne ve babanın rızası olsa bile küretaj yapılamaz. Ancak gebeliğin devam etmesi anne için hayati bir tehlike oluşturuyorsa, örneğin annede şiddetli bir kalp, böbrek, karaciğer hastalığı, astım veya hipertansiyon gibi bir durum varsa, ağır fetal anomali durumunda veya gebelik için zararlı olabilecek ilaçlar kullanmak zorunda ise "anne hayatı düşünülerek" gebelik haftasına bakılmaksızın gebelik sonlandırılabilir. Bunun için resmi bir hastaneden "sağlık kurulu raporu" en az üç doktor imzasıyla çıkartılmalıdır.
Dikkat edilmesi gerekenler..
Kurtaj her bakımdan bir "cerrahi bir girişim"dir. Uygun koşullarda ve deneyimli kişiler tarfından gerçekleştirilmeli.
Kurtaj yapılmadan önce; gebeliğin büyüklüğü ve yerleşimi tespit edilmeli ve hastaya ait kişisel riskler değerlendirilmeli.
Kurtaj işlemi steril ortamda, genel ve lokal anesteziyle uygulanabilir.
Küretaj işlemi genel anestezi ile uygulanacaksa hastanın işlemden en az 6 saat öncesinden itibaren aç ve susuz olması istenir. Bunun amacı midenin boş olmasını sağlamak ve genel anesteziye bağlı oluşabilecek bulantı sonrası kusmuğun akciğerlere kaçıp yutulmasını engellemektir.
Lokal anestezi ile kuretaj girişimi hasta tok iken de yapılabilir. Lokal anestezili girişim, hastanın rahim ağzı bölgesine yapılan uyuşturucu ilaçlarla işlemin yapılmasıdır. Bu yöntemle genel anestezi riskleri alınmamış olur ancak hastalar genel anesteziye göre daha fazla ağrıyla karşılaşacaklardır.
Kürtajın ne gibi riskleri vardır?
Tecrübeli kişiler tarafından uygulanıldığı takdirde, normal gebelik haftalarında yapılan kürtaj işlemi sırasında oluşabilecek riskler oldukça azdır. Ancak yine bir cerrahi girişim olduğu için bazı riskler de taşır. Bunlar:
Rahim, barsak, mesane delinmeleri.
Kanamalar
Gebeliğin tahliye edilememsi
Rahim içinde kürtajdan sonra parça kalması
İşlem sonrası rahim içinde enfeksiyon gelişmesi (endometrit)
Anesteziye bağlı problemler olabilir.
Rahim içi dokunun (endometrium) tahribi veya rahim içinde yapışıklıkların oluşması (Asherman sendromu) sonucu adet görememe veya adetlerin azalması. Sık ve tekrarlayan küretaj işleminden sonra bu risk artar.
Gebeliğin tam olarak tahliye edilememesi rahime ait anatomik değişikliklerden veya gebeliğin çok erken bir haftada olmasına bağlı olabilir. Genellikle önerilen en az 7- 10 gün adet gecikmesi sonrası işlemin yapılmasıdır. İşlem yapılmadan önce gebelik ultrason yardımıyla rahim içinde görünebilir durumda olmalıdır. Bu şekilde gebeliğin bir dış gebelik olmadığı da anlaşılmış olacaktır. Yine, rahim içinde parça kalması da rahim kasının tam olarak kasılmasını önleyerek kanamaya sebep olabilir. Bazen parça kalmasına bağlı kanamalar, işlemden birkaç gün sonrasından itibaren de başlayabilir.
Kürtaj sonrası neler yapılmalıdır?
Kürtaj eğer genel anesteziyle yapılmışsa ilk gün için biraz sersemlik hissi, bulantı, halsizlik, hafif kasık ağrısı ve hafif kanama olması normal kabul edilir. Şikayetler genellikle birkaç saatten sonra azalacaktır. Kürtajdan sonra belli süreyle 2-10 gün arasında hafif, pıhtısız vajinal kanamalar normaldir. Bazen işlemden sonra hiç kanama görülmeyebilir, bazen de belli sürelerle ara ara kanama şikayetleri olabilir. Genel olarak beklenen kanamanın gittikçe azalarak devam etmesinden sonra kesilmesidir. Genel anestezi ile yapılmışsa işlemden yaklaşık iki saat sonra yemek yenilebilir. Yenilen ilk öğün hafif, az yağlı, tuzlu ve sıvı gıdalardan zengin olmalıdır. Çorba türü veya kahvaltı tarzı gıdalar ideal olabilir. Zaman içinde 3-4 saat sonra eğer bulantı yoksa normal gıdalarla beslenmeye geçilebilir. Kürtaj sonrası hekimin reçete ettiği ağrı kesici (analjezikler) ve antibiotikler düzgün şekilde kullanılmalıdır. Genel olarak enfeksiyon oluşmaması için 10-15 süreyle ilişki önerilmez. Eğer ki bir düşük veya ölü bebek nedeniyle kürtaj yapılmışsa en az 3 ay süreyle bir aile planlaması yöntemiyle korunma önerilir. Bu süre sonunda rahim kendini tam olarak toplayabilir. Kürtajdan hemen sonra banyo yapılmasının her hangi bir sakıncası yoktur. Fakat enfeksiyon riski nedeniyle vajinal duşya küvete oturmak önerilmez.
İlk adet ne zaman görülecektir?
İşlemden ortalama bir ay sonra (kişinin bir periyot uzunluğu sonrasında) normal adet görülecektir. İlk adette görülen bir kaç günlük gecikme ise normaldir.
İşlem sonrası ne zaman spiral takılabilir?
Spiral uygulaması kürtaj işlemini ile aynı seansta veya bir ay sonra normal adet döneminde de yapılabilir.
