KEMİK ERİMESİ (OSTEOPOROSİZ)
Kemik kütlesinin azalması ve kemik dokusunun bozulmasıyla kemikler zayıflar ve kırılabilir bir duruma gelir.Bu durum OSTEOPOROSİZ olarak bilinir.
KEMİK ERİMESİNİN NEDENLERİ
Osteoporosizin oluşumundaki başlıca faktörler; KALITIM,yapım sürecinde doruk kemik kütlesinin düşüklüğü,kalsiyum atımını artıran ilaçların kullanımı(antikonvulsantlar,kortikosteroidler, v.b.)
Östrojen salgısının durması,hareketsizlik,aşırı zayıflık,aşırı tuz ve kafein alımı,sigara içimi,yetersiz kalsiyum ve D vitamini alımı,kalsiyum emilimini azaltan ilaç kullanımı(antasitler,tetrasiklin vb.)çevresel kontaminatlar(kurşun,kadminyum,aliminyum vb.) çeşitli hastalıklar(hipertroidizim,diyabet,böbrek yetmezlikleri,emilim bozuklukları, vb.)yaş,cinsiyet,paratreoid hormonu bozukluğudur.
KEMİK ERİMESİNİN TEDAVİSİ VE KORUNMASI
Büyüme çağında düzenli fiziksel aktivite ile birlikte yeterli kalsiyum ve D vitamini alınarak kemik kütlesi doruğa çıkartılır.
Riskli bireylere menopoz başlangıcında ‘’östrojen yerine koyma’’ tedavisi uygulanabilir.Östrojen progesteronla birlikte kullanıldığında yan etkisi daha azdır.Hareketsizlikten kaçınılarak düzenli egzersiz yapılır.Yeterli kalsiyum alınır.Kalsiyum dengesini artı düzeyde tutmak için kalsiyum alımı günlük 1000-1200 mg/gün düzeyde tutulabilir.Diyette TUZ azaltılmalıdır.Aşırı protein alımından ve aşırı zayıflıktan kaçınılmalıdır.VÜCUT KİTLE İNDEKSİ 25-26 civarında tutulması uygun olur.Gerekirse , erken dönemde kalsitonin(kan da bulunan kalsiyumun kemiklere geçişini sağlayan hormon) ve D vitamini tedavisi yapılabilir.
Kalsiyumun en iyi kaynağı süt ve süt ürünleridir.Günlük alınan 2 su bardağı süt veya yoğurt kalsiyum gereksinmesinin yarısını karşılar.Süt yağının çoğu doymuş yağ asitlerinden oluştuğu için yarım yağlı süt tercih edilmelidir.
Pekmez,kurubaklagiller ve yeşil sebzeler de diyete yeterince yer almalıdır.Menopoz sonrası kadınlarda demir gereksinmeleri azaldığı için hayvansal protein gereksinmesinin çoğunluğunu süt ve süt ürünlerinden sağlanmasının bir sakıncası yoktur.
Kafein içere4n çay,kahve ve kola gibi içeceklerin aşırı tüketilmesinden sakınılmalıdır.
İçecek olarak süt,ayran ve bitki çayları(nane,kekik,kuşburnu,ıhlamur,ada çayı vb.) tercih edilmedir.
DİYETİSYEN MAHMUT GÜMÜŞAY
BESLENME VE DİYET UZMANI
Kaynak;
Diyet El kitabı;A,BAYSAL;M,AKSOY;H.T.BESLER;N.BOZKURT;S.KEÇECİOĞLU;
S.M.MERCANLIGİL;T.K.MERDOL;G.PEKCAN;E.YILDIZ;hatipoğlu,yenilenmiş 6.baskı,2011
