Karaciğer kanseri
Karaciğer kanseri kansere bağlı ölümlerin arasında üçüncü sırada yer almaktadır.Karaciğer hücrelerinden köken alan bu kanser (HCC) Asya ülkelerinde azalma eğilimi gösterirken Amerika ve Avrupa ülkelerinde artmaktadır.Birçok kanser türünden farklı olarak HCC’de neredeyse bütün hastalarda altta yatan neden bilinmektedir.Bu da teorik olarak olsa da hastaların çok büyük çoğunluğunda bu hastalığın önlenebileceğini göstermektedir.Tüm dünyada bu kanserin yaklaşık yarısından Hepatit B virüsü sorumludur.Hepatit C’ye bağlı kanserlerde %30 civarında görülmektedir.Kronik karaciğer hasarına yol açan diğer nedenler arasında yer alan ağır alkol tüketimi,obesite,diabet ve bunların üzerine eklenen sigara kullanımı da diğer sorumlu faktörlerdir.Türkiye de yapılan çok merkezli bir çalışmada karaciğer kanserlerinin %57,6 Hepatit B,%16,5 hepatit C ve %14,2 alkole bağlı kronik karaciğer hastalığı zemininde geliştiği saptanmıştır.
Hepatit B aşılama ile önlenebilir bir hastalıktır.Günümüzde Dünya sağlık Örgütü verilerine göre 180 ülkede bu virüse karşı aşılama rutin aşı programlarına dahil edilmiştir.Ülkemizde hepatit B taşıyıcılık oranı % 4 civarındadır.Hepatit C için aşı yoktur ancak bu virüse karşı geliştirilen ilaçlar ile siroz gelişimini engelleme de son yıllarda büyük mesafe katedilmiştir.Hepatit C hastalığında sirozun engellenmesi kanser riskini de önemli ölçüde azaltmaktadır.Türkiyede hepatit c taşıyıcılık oranı da %1 civarındadır.
Alkol tüketiminin azaltılması,obesite ile mücadele ve diabetin engellenmesi de kanser riskini azaltmak açısından önemli yöntemlerdir.
Hepatit B ve C hastalarında rutin tarama programları kanserin erken yakalanmasına olanak tanımaktadır.Ancak birçok hasta hepatit B veya C hastası olduğunu bilmemektedir.Birçok hastada bu tanılar kanser geliştikten sonra konmaktadır.Bu nedenle bu virüslerin varlığını siroz veya kanser gelişmeden bilmek çok önemlidir.Basit kan testleriyle bu virüslerin varlığını saptamak kanser gelişimini önlemede çok yararlıdır
İtalya’da yapılan bir çalışmada Akdeniz tipi beslenmenin karaciğer kanseri riskini %50 oranında azaltabileceği gösterilmiştir.
Dünyada birçok ülkede karaciğer kanseri riskini azaltabilmek için çalışmalar yapılmaktadır.ABD’de Ulusal Kanser Enstitüsünün desteklediği araştırmalarda değişik maddelerin bu amaçla kullanımı denenmektedir.Bunlardan bir tanesi olan metformin bir diabet ilacıdır ve farklı kanser türlerinde etkinliği saptanmıştır.Bir diğer araştırılan madde de bir flavanoid olan quercetindir.Quercetin elma kabuğu,soğan ve çayda yüksek miktarlarda bulunur.Anti-oksidan ve yangı önleyici özellikleri nedeniyle hepatit-C hastalarında kanseri önleyebileceği düşüncesiyle etkinliği şu anda araştırılmaktadır.
