KAN ŞEKERİNİN KONTROL ALTINDA TUTULMASININ ÖNEMİ
Yaşam tarzını değiştirerek sağlıklı beslenen, spor yapan ve ilaçlarını düzenli kullanan bireylerin kan şekerini belirli düzeylerde tutabiliyor oluşu onları diyabetin sebep olabileceği birçok hastalıktan korumaktadır. Kan şekeri düzeyinin sürekli kontrol edilmesi ve olması gerekenden yüksek veya düşük olduğu zamanlarda gerekli müdahalelerin yapılması onların daha konforlu bir yaşam sürebilmesi ve vücut sağlıklarının korunması için çok önemli bir detaydır. Yine de kan şekeri çok yükselmiş bir bireyin kan şekerinin aniden olması gereken seviyelere getirilmesi önerilmez çünkü bu durum vücutta hipoglisemi atağı etkisi yaratabilir. Kan şekeri olması gerekenden çok daha fazla yükselmiş bir bireyde yavaş yavaş normal düzeye inmesi ve hep belirli bir aralıkta kalmasını sağlayabilmek hedeflenir. Aynı şekilde kan şekeri aniden fazla düşmüş bir bireyde de kan şekerinin yavaş yavaş kontrollü bir şekilde normal düzeylere getirilmesi istenir. Aksi halde kişinin kan şekerinin bir anda fazla yükselmesi normal seviyeye ulaşmış dahi olsa vücutta kan şekerini düşüren insülin seviyesinin fazla artışına sebep olarak kan şekerinin öncekinden daha da düşük bir hal almasına ve kişiyi ciddi bir hipoglisemi atağına sokmaya sebep olur (1).
Kan şekerinin sürekli yüksek veya düşük seviyelerde olmasının zararlarını incelemek gerekirse;
KAN ŞEKERİNİN SÜREKLİ YÜKSEK SEYRETMESİ (2)
-İNSÜLİN RESEPTÖRLERİNE ZARAR VERİYOR.
Kan şekerinin sürekli yüksek olması glikozu insülin sayesinde içerisine alacak olan dokuların insülini algılayıcı reseptörlerinin bir süre sonra sürekli insülin salınımıyla insüline duyarsızlaşmaya başlamasına ve insülin hassasiyetlerinin azalmasına sebep olur.
-PANKREASI ÇOK FAZLA YORUYOR.
İnsülin hassasiyeti azaldığında dokular daha az miktarda insülinle glikozu içine alabilecek haldeyken bir süre sonra glikozu içeri alabilmek için hep daha fazla insüline ihtiyaç duyar. Bu da pankreasın daha fazla çalışıp daha fazla insülin salgılaması ve bir yerden sonra pankreasın fazla çalışmasından dolayı harabiyete uğramasına sebep olur. Ve pankreas artık istese de yeterli insülini salgılayamaz hale gelir.
-GÖZ SAĞLIĞINI BOZUYOR.
Kan şekerinin sürekli yüksek düzeylerde gitmesi gözün retinasındaki damarların yapısını bozmaya sebep olabilir. Diyabet hastalarının yılda en az 1 kez göz kontrollerinden geçmeleri önerilir. Göz sağlığı kontrol altında olmazsa, yüksek kan şekerinin de sürekli olarak dengelenememesiyle ilerleyen zamanlarda görme kayıplarına sebep olur.
-SİNİRLERE ZARAR VERİYOR.
Yıllarca devam eden sürekli kan şekeri yüksekliği özellikle eller ve ayaklardaki sinirlere zarar veriyor. Sinirlerin zarar görmesi durumuna nöropati deniyorç El ve ayaklarda görülmeye başlayan nöropati kendini uyuşma, karıncalanma, soğuma, yanma, hissizlik, batma, ağrı, sızı gibi belirtilerle gösteriyor (3).
-AYAKLARDA YARALANMALARA YOL AÇIYOR.
Kan şekeri yüksek seyreden bir bireyin ayaklarında sebepsiz ve farkedilmeyen yaralar oluşabilir. Bu yaralar çok zor iyileşme gösterir hatta bazı durumlarda yara git gide büyüdüğünden yara oluşan bölgenin alınması (ampütasyon) gerekebilir.
KAN ŞEKERİNİN SÜREKLİ DÜŞÜK SEYRETMESİ
-KALP VE DAMAR SAĞLIĞINDA BAZI SORUNLARA YOL AÇAR.
Kan şekeri seviyesinin olması gerekene göre daha düşük halde olması glukagon, epinefrin ve norepinefrin seviyelerinin artışına sebep olur bu da kalp ritminde bozulmalara, aşırı terlemeye, kalp hızında artış ve çarpıntı hissine sebep olur. Vücutta oksijen tüketimi artar ve kalbin iş yükü artar. bu durum yüznden kan şekeri düşüklüğü yani hipoglisemi rahatsızlığı olanlarda kardiyovaküler hastalık riskleri artış gösterir (4).
-BEYİN FONKSİYONLARINA ZARAR VEREBİLİR.
Beyin enerji olarak sadece glikozu kullanır fakat glikozu sentezleyemez ya da depolayamaz. Kan şekeri düşüklüğünde beyne glikoz yetersiz gelir. Bu da beyin fonsiyonlarında bozulmalara yol açar. Öğrenme güçlükleri, hafıza sorunları, duygusal bozukluklar gibi sorunlar yaratır. Ciddi kan şekeri düşüşleri ise koma hatta kalıcı beyin hasarlarına sebep olabilir.
