ERGENLİK DÖNEMİNDE AKRAN İLİŞKİLERİ
Ergenlik döneminde akran ilişkileri, çocukların paylaşım ve iş birliği içinde bir arada olmalarını desteklemekle birlikte, kişiler arası ilişkiler için gerekli becerileri kazanmalarında, problem çözmelerinde ve sorunlarla baş edebilmelerinde önemli rol oynamaktadır. Bu döneminde çocuklar arkadaşları arasında kendilerini bağımsız bir birey olarak görürler. Ailelerinden ziyade akranları tarafından daha iyi anlaşıldıklarına inanırlar. Ait olma, kabul görme, bağlanma gibi sosyal gereksinimler, akranları ile daha fazla vakit geçmelerine neden olur.
“Akran Dayanışması” sayesinde çocuklar kişisel, sosyal ve akademik konularda birbirlerine yardım ederek birbirlerini olumlu yönde etkilemektedirler. Bu dayanışma onların kimlik kazanmalarına ve kendilerini güvende hissetmelerine yardımcı olur. Ayrıca, onların sorumluluk bilincinin artmasına, akademik başarılarının yükselmesine, istenmeyen davranışlardan uzak kalmalarına, etkili iletişim kurma becerilerinin kuvvetlenmesine destek olur. Ancak bazen akran grubunun kontrolüne girmek ne yazık ki akran baskısını da beraberinde getirmektedir.
Akran Baskısı ve Akran Zorbalığı Nedir?
Çocuğun bir şeyi yapmak için arkadaşları tarafından zorlanması veya cesaretlendirilmesine “Akran Baskısı”, güçlü durumdaki kişi ya da kişilerin karşı koyma gücü olmayan bireylere karşı fiziksel, sözel, psikolojik, sosyal veya siber olarak zarar vermesine ise “Akran Zorbalığı” denir. Yapılan araştırmalara göre zorbalığa maruz kalan çocukların kaygı seviyelerinde bir artış olduğu, değersizlik, endişe, korku, çaresizlik gibi duygularla karşı karşıya geldikleri vurgulamaktadırlar.
Zorbalığın nedenlerine baktığımızda; dikkat çekmek, baskıcı davranarak daha fazla sosyal statüye sahip olmak, akranları arasında popüler görünmek, isteklerini saldırganlıkla elde etme inancına sahip olmak, ailede veya yakın çevrede bu tür zorbalık eylemlerinin sorun çözme yöntemi olarak kullanmak gibi sebeplerden dolayı gerçekleşebildiğini söyleyebiliriz. Bu sebeple öncelikle aile ortamından başlayarak çocuklara sevilip sayıldıklarını, anlaşıldıklarını, saygı gördüklerini, yargılanmadan dinlenebildiklerini, kabul gördüklerini hissettirmek çok önemlidir
Anne ve babalara öneriler
Ebeveyn olarak rol model olun. Kendi sınırlarına ve mahremiyetine saygı gösterilen çocuklar, başkalarının ihtiyaçlarına ve sınırlarına saygılı bireyler olurlar. Onların yalnız kalma ve mahremiyet ihtiyacına saygı duyun. Odalarına izin alarak girin.
Çocuğunuzun sosyal becerilerini zenginleştirmeye çalışın. Arkadaşlarıyla zaman geçirmesine fırsat verip, arkadaşlarını eve davet etmelerine destek olun. Sorumluluk alma, duygularını ifade edebilme, karşı tarafın duygularına değer verme gibi becerileri deneyimlemesine yardımcı olun. İstemediği bir durum karşısında hayır diyebilme yetisini kuvvetlendirin.
Çocuğunuza evde demokratik bir aile ortamı sağlamaya çalışın. Aile içerisinde yalnızca yetişkinlerin sözünün geçtiği bir ortamın olmamasına özen gösterin. Bu durumun çocukta öfke, mutsuzluk ve haksızlık gibi duygularını artırabileceğini unutmayın.
