ERKEN KEŞİF HAYAT KURTARIR!..
Nedir bu DEHB?
Dikkat Eksikliği ve hiperaktivite bozukluğudur efendim.
Her ders çalışmayan çocuğa ‘dikkati dağınık’, her hareketli çocuğa ‘hiperaktif’ denilmemesi gerekliliğidir mesela.
Çocuğun kendisini durduramamasına neden olan dürtülerinin var olduğu,bünyesinin bu sistemle çalıştığının kabulünü gerektirir öncelikle.
Çünkü beyninin uçuşan düşünceler eşliğinde ona ‘durma’,’aklına ne geliyorsa yap’,’koş’ gibi emirler verdiği verdiği bir hastalıktır
Beyninin ön lobundaki iki nörotrasmiterin sinyal zayıflığı/bozukluğu ile ilişkili olduğu yapılan araştırmalar sonucu bulunmuştur.
Ailelerden şu ifadeleri duyuyorum;
Ama kendini bir tek derse vermiyor
Her şeyden cin gibi anlıyor
Konu tv izlemeye gelince dikkatini topluyor
Ya da masa başında saatlerce oyalanıyor
Zeki ama çalışmıyor... Tanıdık geliyor mu?
Cevap veriyorum;Doğru.
-Zeki ya da çok zeki olmak dehb tanısı almanın ilk şartıdır.
-Çalışmıyor çünkü çalışamıyor
-Yapacağı işleri sıraya koyma becerileri çok zayıf.
-Dürtülerine göre hareket ediyor,organize edemiyor işlerini,hangisini önce hangisini sonra yapmalı gibi bir soru yok zihninde.
İşlerinizi sıraya koyamadığınızı bir düşünsenize..
Mutfağa gidip dolaptan bi kaç meyve alıp geri salona getirmek için aklınızda makul bir sıra vardır.Dolabı açtığınızda elinzde tabak hazırdır ,içine meyveleri koyar,yıkar,servis tabaklarını da alır,hepsini birlikte getirirsiniz.Bu bir organizasyon becerisidir.
Dehb li birisi bu işlem için en az 5 kere mutfağa gidiyor,5 kere dolabı açıyor.
-Dehbliler odaklanamazlar.
Odaklanma nedir peki?
Çektiğimiz bir fotoğraf karesinin focus özelliğini kasdetmiyoruz.
O an kendisinden beklenilen hatta bazen kendisinin de isteyip sırf organize olamadığı için zihninde işleri sıraya koyamadığı için öğrenmeyi ıskalayabilmesinden bahsediyoruz.
Çeldiricilerin tümüne yakalanmaktan bahsediyoruz.
Dikkat eksikliğinin yetişkinde görünme formu;araç kullanan bir yetişkinin yola ve trafik işaretlerine odaklanmak yerine diğer arabaların plakalarını ezberlemek ve ilgisini çekmemesi gereken tüm uyaranları görme hali olduğunu düşünebilirsiniz.
Bu kişiler dikkatli olduğu için her şeyi gördüğünü iddia eder. Sadece görsel çeldiricilerin tuzağına düşmektedir oysa.
Çocuk için ise tüm uyaranlar cazip, tüm çeldiriciler hedef gibi görünür. Birini bırakıp diğerini incelerken vakit geçer ve tamamlanamamış bir sürü etkinlik olur.
Her saniyeye bir etkinlik lazımmış gibi davranır. Hiç bişey bulamazsa bacaklarını sallar, masaya ya da arkadaşına vurur.
2 yaş dönemi tüm uyaranların çocuk için cazip olması normalken 4-5 yaş itibari ile hala böyle davranıyorsa bu noktayı mercek altına almak gerekir. Siz ona kısaca ‘maymun iştahlı’ diyebilirsiniz fakat çocuğunuz kendi içinde dehb ile savaşıyor olabilir.
Aşırı yavaş veya hızlı konuşabilir, eşyalarını kaybedebilir, ödevlerini almayı unutabilir, basit hatalar yapabilir, dinlemiyor gibi görünebilir, sabır ve akademik uğraş gerektiren işlerle uğraşamayabilir, çok erteleyebilir, hep son dakikaya bırakabilir.
Siz bu belirtiler bizde de (baba ve ya anne de) var diyebilirsiniz, evet haklısınız. Dehb genetik kökenlidir, mutlaka yetişkin formu özellikleri sizlerde de görünür. Kısa süreli hafızanızdan, çeldiricilerden etkilenmekten ve asıl amaçtan kopmaktan, sürekli koşuşturmak ve geç kalmaktan ve işlerinizi bitiremediğinizden şikayetçi iseniz çocuğunuz risk altında olabilir.
Çocuğunuz eğer;
Tam oyun oynarken kuralları ve sırayı es geçip,oyuncakların amaçlamadığı yönleriyle,gereksiz detaylarıyla ilgilenmeye başlıyorsa,
Hareketleri hızlı ve anlamsızsa,
Konuşmaları plansız ve bir çırpıda her şeyi söylemek istiyor gibiyse
Sanki beyninde bir bilgisayar programının dosyaları açık kalmış da sistemi yavaşlatıyor gibi dalgınsa
Sürekli huzursuzsa,
Yerinde duramıyorsa,
Sıkıcı olan işleri yapamıyor ve genellikle işlerini yarım bırakıyorsa,
Sıklıkla başkalarının sözünü kesme,soru bitmeden cevabını verme,
Sırasını bekleyemiyor,düşünmeden hareket ediyorsa,
Hareketlerinde sakarlık var ise
Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu taraması için uzmandan destek alma zamanı gelmiştir.
Belirtilerin 7 yaşından önce başlamış olması gerekir ve dürtüsellik yüksek düzeyde kontrol edilemez, söyleneni duyma potansiyeli düşüktür.
Maalesef dehb ile yaşamak çocuğunuz için yeterince güçtür;bu hastalığı tanımanız çocuğunuza ek bir suçluluk patolojisi yüklememek açısından önem arzediyor.
Tedavisi mümkün olan ve çocuğun potansiyeline en çok yakınlaşmasını sağlayan psikoterapi desteği ile ciddi gelişmeler kaydedilebilen bu hastalığı yenmek için erken keşif zamanı… Kolaylıklar dilerim..
Pedagog
Afife SELVİTOPU
Anne/Bebek/Çocuk/Ergen Terapisti
